Mistrzostwa świata w hokeju na lodzie mężczyzn

Mistrzostwa świata w hokeju na lodzie

Złoty medal przyznawany na Mistrzostwach Świata w Hokeju na Lodzie 2001
Dyscyplina	hokej na lodzie
Organizator rozgrywek	IIHF
Data założenia	1920 (turniej na IO) 1930 (niezależne MŚ)
Rozgrywki
Liczba drużyn	16 (Elita) 12 (I Dywizja) 12 (II Dywizja) 6 (III Dywizja)
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Kanada (1920)
Obecny zwycięzca	Finlandia (2022)
Najwięcej zwycięstw	Rosja,  Kanada (27)

Mistrzostwa świata w hokeju na lodzie mężczyzn – coroczny turniej międzynarodowy w hokeju na lodzie mężczyzn, organizowany przez Międzynarodową Federację Hokeja na Lodzie (IIHF). Po raz pierwszy odbył się podczas letnich igrzysk w Antwerpii. Jest to najważniejszy z dorocznych turniejów hokejowych na świecie.

W 1908 roku powstał podmiot zajmujący się organizacją mistrzostw świata w hokeju – Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie (dalej IIHF). Prekursorem mistrzostw świata były mistrzostwa Europy, które po raz pierwszy odbyły się w 1910 roku. Za pierwsze mistrzostwa świata w hokeju na lodzie uważa się turniej, który został przeprowadzony podczas letnich igrzysk olimpijskich w 1920 roku w Antwerpii. W latach 1920–1968 hokejowy turniej olimpijski również był utożsamiany z mistrzostwami świata w tym sporcie. Pierwsze mistrzostwa świata niezależne od igrzysk olimpijskich odbyły się w 1930 roku. W turnieju brało udział dwanaście reprezentacji. Rok później, w 1931 roku, w zawodach wzięło udział dziesięć drużyn, które w fazie początkowej turnieju rywalizowały w rundzie kwalifikacyjnej rozegranej systemem kołowym. Z rundy kwalifikacyjnej wyłonione zostały drużyny, które następnie walczyły ze sobą w rundzie medalowej. Końcowa klasyfikacja w tej rundzie decydowała o przyznaniu medali. Taką formułę turnieju wykorzystywano do 1992 roku, chociaż w tym czasie wprowadzono kilka niewielkich zmian. W 1951 roku trzynaście reprezentacji zostało podzielonych na dwie grupy. Najlepsze siedem (grupa A) rywalizowało o mistrzostwo świata. Pozostałe sześć (grupa B) grało wyłącznie dla poprawienia swoich pozycji w rankingu. Podczas kongresu w 1990 roku IIHF wdrożyła system play-offów. Wraz z powiększaniem się IIHF coraz więcej państw brało udział w mistrzostwach świata, przez co wprowadzono większą liczbę grup (później ich nazwę zmieniono na dywizje).

Obecna formuła mistrzostw świata przewiduje udział 16 zespołów w grupie mistrzowskiej (elita), 12 zespołów w I Dywizji oraz 12 zespołów w II Dywizji. Jeśli w turnieju weźmie udział większa niż 40 liczba drużyn, rywalizują one w III Dywizji. Reprezentacje na mistrzostwach świata elity najpierw rywalizują podzielone na dwie grupy, z których wyłonione zostają po cztery najlepsze drużyny. Kolejnym etapem jest faza pucharowa (play-off), której zwycięska reprezentacja zostaje mistrzem świata. Na przestrzeni lat dochodziło do kilku zmian zasad dotyczących przebiegu turniejowej rozgrywki. W 1969 roku dopuszczono bodiczkowanie we wszystkich trzech strefach lodowiska. Na początku lat 70. wprowadzono wymóg noszenia kasków przez zawodników i masek przez bramkarzy, a w 1992 roku do rozgrywki włączono rzuty karne. Obecnie zasady stosowane w rozgrywkach organizowanych przez IIHF nieco odbiegają od zasad wykorzystywanych w NHL. Od 1977 roku mistrzostwa świata są otwarte dla wszystkich zawodników, zarówno amatorów jak i zawodowców. IIHF wymaga, by każdy zawodnik reprezentujący dane państwo na mistrzostwach był jego obywatelem, a w przypadku zmiany obywatelstwa wymaga występowania w lidze tego kraju przez określony czas.

Kanada była pierwszą drużyną, która zdominowała turnieje mistrzostw świata, wygrywając je między 1930 a 1952 rokiem dwanaście razy. W tym okresie również liczącymi się zespołami były reprezentacje Stanów Zjednoczonych, Czechosłowacji, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. Reprezentacja Związku Radzieckiego w turnieju zadebiutowała w 1954 roku i szybko stała się równorzędnym rywalem dla Kanady. Od 1963 roku do rozpadu ZSRR w 1991 roku tylko trzy inne państwa zdobywały medale: Kanada, Czechosłowacja i Szwecja. Rosja po raz pierwszy wystartowała w mistrzostwach świata w 1992, a Czechy i Słowacja w 1993. W XXI wieku rywalizacja stała się bardziej otwarta, ponieważ zespoły „wielkiej szóstki”^[1] – Kanada, Czechy, Finlandia, Rosja, Szwecja i Stany Zjednoczone – jak również Słowacja były bardziej wyrównane.

Jako że mistrzostwa świata odbywają się w tym samym czasie, co rozgrywki play-off o Puchar Stanleya w NHL, wielu z czołowych zawodników reprezentacji nie bierze udziału w mistrzostwach, gdyż północnoamerykańscy zawodnicy i kibice uważają je za drugorzędne względem Pucharu Stanleya. Zawodnicy występujący w NHL biorą udział w meczach reprezentacji w przypadku wyeliminowania ich klubowej drużyny z walki o Puchar Stanleya.

Największą frekwencją cieszyły się 79. Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie rozgrywane w 2015 roku w Pradze i Ostrawie.

Tło

Reprezentacja Czech – mistrzowie Europy w 1911 roku

Zarządzająca międzynarodowym hokejem Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie, pierwotnie działająca pod nazwą Ligue Internationale de Hockey sur Glace (LIHG)^[2], została założona 15 maja 1908 roku, w czasach, gdy zorganizowany hokej wciąż dopiero się tworzył. Pierwszy mecz hokeja na lodzie w hali odbył się 3 marca 1875 roku w Victoria Skating Rink w Montrealu^[3]. W 1887 roku cztery kluby z Montrealu utworzyły Amateur Hockey Association of Canada (AHAC) i wdrożyły zorganizowany harmonogram rozgrywek. Lord Stanley podarował Puchar Stanleya, który osoby zarządzające AHAC postanowiły przyznać najlepszej drużynie w rozgrywkach^[4]. Eastern Canada Amateur Hockey Association (ECAHA) został zawiązany w 1905 roku^[5], w którego zespołach występowali zarówno hokeiści zawodowi, jak i amatorzy. Ostatecznie ECAHA został rozwiązany, w wyniku czego został utworzony National Hockey Association (NHA)^[6].

Prekursorem mistrzostw świata były mistrzostwa Europy w hokeju na lodzie, po raz pierwszy zorganizowane w szwajcarskiej wiosce Les Avants w styczniu 1910 roku^[7]. Był to pierwszy oficjalny turniej przeznaczony dla drużyn narodowych. Udział w nim wzięły: Wielka Brytania, Niemcy, Belgia i Szwajcaria^[8]. Wraz z rozwojem profesjonalnego hokeja w Ameryce Północnej, w 1917 roku powstała tam największa profesjonalna liga na świecie, National Hockey League (NHL)^[9]. Mistrzostwa Europy rozgrywano przez pięć kolejnych lat, natomiast między 1915 a 1920 nie odbywały się one z powodu I wojny światowej^[10].

Historia

1920–1928: igrzyska olimpijskie

Reprezentujący Kanadę zawodnicy Winnipeg Falcons (na zdjęciu w drodze na Letnie Igrzyska Olimpijskie 1920) – pierwsi mistrzowie olimpijscy w hokeju na lodzie

Za pierwsze mistrzostwa świata w hokeju na lodzie IIHF uznaje turniej, który odbył się podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 1920 w Antwerpii^[10]. Jego organizatorem był komitet, którego członkiem był przyszły prezydent IIHF Paul Loicq. Turniej odbywał się w dniach 23–29 kwietnia; wzięło w nim udział siedem drużyn: Kanada, Czechosłowacja, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Szwecja, Francja i Belgia^[11]. Kanadę reprezentowała drużyna Winnipeg Falcons, która zdobyła złoto, deklasując rywali ze stosunkiem bramek 27–1^[12]. Amerykanie i Czechosłowacy kolejno zdobyli srebrny i brązowy medal^[13]. W 1921 roku w Lozannie decyzją kongresu olimpijskiego pierwsze zimowe igrzyska olimpijskie zostały zorganizowane w 1924 roku w Chamonix, aczkolwiek jako zimowe igrzyska olimpijskie w tamtym czasie zostały uznane tylko przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl). Oficjalnie za takie zostały one uznane w 1926 roku podczas 25. sesji MKOl w Lizbonie^[14].

Każdy kolejny turniej olimpijski w hokeju na lodzie do igrzysk w 1968 roku włącznie jest uznawany za mistrzostwa świata w tej dyscyplinie. Kanada zdobyła złoty medal na igrzyskach w 1924 i 1928 roku^[15][16]. W 1928 roku Szwedzi i Szwajcarzy zdobyli swoje pierwsze medale – kolejno srebrny i brązowy. Zadebiutowała reprezentacja Niemiec, która zakończyła turniej na dziewiątym miejscu^[17].

1930–1953: kanadyjska dominacja

Złoty medal zdobyty przez Czechosłowację (1947)

Pierwsze mistrzostwa świata zorganizowane niezależnie od igrzysk olimpijskich odbyły się w 1930 roku w trzech europejskich miastach: Chamonix, Wiedniu i Berlinie. Reprezentowana przez drużynę Toronto CCMs Kanada w meczu o złoto pokonała reprezentację Niemiec, a Szwajcarzy zdobyli brąz^[18][19]. Kolejne dwa turnieje ponownie wygrała drużyna kanadyjska – w 1931 roku reprezentowana przez Manitoba Grads^[20], a w kolejnym turnieju olimpijskim w 1932 roku przez Winnipeg Winnipegs^[21][22]. Na mistrzostwach świata w 1933 roku w Pradze złoto przypadło reprezentacji Stanów Zjednoczonych, która została pierwszą niekanadyjską drużyną w historii wygrywającą ten turniej. Do 2016 roku był to jedyny złoty medal Stanów Zjednoczonych na turnieju mistrzostw świata niebędącym jednocześnie turniejem na igrzyskach olimpijskich^[23]. Dwa dni przed Zimowymi Igrzyskami Olimpijskimi 1936 w Garmisch-Partenkirchen kanadyjscy oficjele złożyli protest dotyczący dwóch graczy brytyjskiego zespołu – Jamesa Fostera i Alexa Archera, którzy grali w Kanadzie, ale przenieśli się bez zgody do klubów występujących w English National League. Dawało im to możliwość występowania w barwach Wielkiej Brytanii podczas igrzysk. IIHF przyznała rację Kanadyjczykom, ale reprezentacja Wielkiej Brytanii zagroziła wycofaniem się z turnieju w przypadku wykluczenia dwójki zawodników. Na krótko przed rozpoczęciem igrzysk Kanadyjczycy wycofali protest. Wielka Brytania jako pierwsza drużyna w historii igrzysk była lepsza od Kanady i zdobyła olimpijskie złoto. Kanadyjczycy zdobyli srebro, a Amerykanie brąz^[24]. W pozostałych mistrzostwach świata rozgrywanych w latach 30. za każdym razem triumfowała Kanada. W mistrzostwach świata w 1939 roku po raz pierwszy wystąpiła drużyna reprezentująca Finlandię^[25]. II wojna światowa zmusiła do rezygnacji z organizowania igrzysk w 1940 i 1944 roku oraz mistrzostw świata w latach 1941–1946^[26][18].

Po II wojnie światowej reprezentacja Czechosłowacji szybko stawała się jedną z czołowych drużyn świata. Byli najlepsi podczas mistrzostw świata w 1947 roku, aczkolwiek nie uczestniczyła w nich reprezentacja Kanady. W 1949 roku reprezentacja Czechosłowacji stała się trzecią drużyną, która zdobyła złoto w mistrzostwach świata, w których udział brali również Kanadyjczycy^[10]. Niedługo przed igrzyskami w Sankt Moritz w 1948 roku światło dzienne ujrzał konflikt między dwoma amerykańskimi związkami hokejowymi – American Hockey Association (AHA) i Amateur Athletic Union (AAU). AAU, który zarządzał amatorskim hokejem w Stanach Zjednoczonych od 1930 roku, został wykluczony przez IIHF w 1947 roku, kiedy odmówił wsparcia drużyny składającej się z graczy z AHA. AAU stał na stanowisku, że pensje zawodników zrzeszonych w AHA są jawne, a w tamtym czasie igrzyska olimpijskie były przeznaczone wyłącznie dla amatorów (zarabianie na grze wykluczało amatorskość)^[27]. Osiągnięto kompromis, dzięki czemu drużyna AHA została dopuszczona do turnieju, jednak nie była uznawana za oficjalnego uczestnika. Ostatecznie zajęła czwarte miejsce, ale po zakończeniu turnieju została zdyskwalifikowana^[28][27]. Zarówno Czechosłowacja, jak i reprezentująca Kanadę drużyna RCAF Flyers, wygrały po siedem spotkań, a w meczu bezpośrednim padł remis. Złoto przyznano na podstawie średniej liczby bramek zdobytych w trakcie turnieju – Kanadyjczycy ze średnią 13,8 gola na mecz zdobyli złoto; Czechosłowakom, którzy strzelali średnio 4,4 gola na mecz, przyznano srebrny medal^[29].

W 1950 roku reprezentacja Czechosłowacji, najlepsza drużyna na świecie w pierwszych kilku latach po II wojnie światowej, została pozbawiona możliwości obrony tytułu. W zaledwie kilka lat po wojnie kraj opuściło wielu sportowców (m.in. późniejszy zwycięzca Wimbledonu – Jaroslav Drobný). Komunistyczne władze, chcące zastraszyć czeskie społeczeństwo i zniechęcić sportowców do kolejnych wyjazdów za granicę, za pomocą Sądu Państwowego w Pradze w zaledwie dwudniowym procesie skazały piętnastu hokeistów reprezentacji Czechosłowacji na kary od 8 miesięcy do 15 lat pozbawienia wolności. Za powód prześladowań komuniści podali domniemaną współpracę sportowców z zachodnimi szpiegami. Na najdłuższą karę został skazany m.in. domniemany przywódca „spisku”, najlepszy bramkarz na świecie Bohumil Modrý, który w wyniku wieloletniej przymusowej pracy w kopalni uranu w Jáchymowie zmarł niedługo po opuszczeniu obozu, w wieku 47 lat. Jedna z najlepszych reprezentacji w historii międzynarodowego hokeja na lodzie została nazwana przez IIHF „generacją straconą”^[30][31].

Turniej mistrzowski w 1951 roku odbył się w Paryżu. Ze względu na dużą liczbę drużyn i różniące je umiejętności sportowe po raz pierwszy w historii uczestników podzielono na dwie grupy: z rywalizującymi o medale drużynami grupę A oraz składającą się z pozostałych, słabszych reprezentacji grupę B (nazwaną Critérium Européen)^[32][33]. Reprezentowana przez Lethbridge Maple Leafs Kanada zdobyła swój 14. tytuł mistrzów świata. Dzięki korzystniejszemu stosunkowi bramek wicemistrzami świata i mistrzami Europy zostali Szwedzi. Na najniższym stopniu podium stanęli Szwajcarzy. Kanadyjczycy zdeklasowali swoich rywali zdobywając w całym turnieju 62 bramki, tracąc zaledwie 6. Najlepsza w grupie B była reprezentacja Włoch^[32].

Na igrzyskach w 1952 w Oslo Edmonton Mercurys zdobyli dla Kanady drugi z rzędu złoty medal olimpijski. Na kolejny tytuł mistrzów olimpijskich czekali oni 50 lat^[34]. Mistrzostwa w 1953 roku były pierwszymi, w których uczestniczyły wyłącznie europejskie drużyny. Kanadyjczycy i Amerykanie nie wysłali swoich reprezentacji. Reprezentacja Związku Radzieckiego, na której debiut liczono, zrezygnowała z występu. Powodem była kontuzja gwiazdy reprezentacji, Wsiewołoda Bobrowa, której doznał krótko przed rozgrywkami^[35]. Reprezentacja Czechosłowacji wycofała się w trakcie turnieju i wróciła do kraju z powodu śmierci prezydenta kraju Klementa Gottwalda. W efekcie turniej zakończyły tylko trzy drużyny: Szwecja, RFN i Szwajcaria. Niepokonani Szwedzi zdobyli swój pierwszy tytuł mistrzów świata^[36].

1954–1962: rywalizacja radziecko-kanadyjska

Spotkanie pomiędzy Kanadą a Związkiem Radzieckim na mistrzostwach świata w 1954, zakończone zwycięstwem Sowietów 7–2

Mistrzostwa świata w 1954 roku zostały nazwane przez IIHF „początkiem nowej ery w międzynarodowym hokeju”^[37]. Był to pierwszy międzynarodowy turniej reprezentacji Związku Radzieckiego. Pierwszą zorganizowaną ligę hokeja Sowieci utworzyli w 1946 roku, wcześniej koncentrując się na bandy^[37]. Prowadzeni przez trenera Arkadija Czernyszowa pierwsze sześć spotkań ukończyli niepokonani. Kanada reprezentowana przez East York Lyndhursts również nie poniosła porażki. W finale turnieju po raz pierwszy w rozgrywkach międzynarodowych doszło do spotkania reprezentacji Związku Radzieckiego i Kanady. Drużyna radziecka wygrała mecz 7–2 i została piątą reprezentacją ze złotym medalem mistrzostw świata^[37]. W 1955 roku mistrzostwa świata zorganizowano w RFN, gdzie w finale ponownie spotkały się oba zespoły. O meczu Kanadyjczyków ze Związkiem Radzieckim za oceanem było na tyle głośno, że kanadyjski spiker Foster Hewitt poleciał do Niemiec, by zapewnić swoim rodakom relację na żywo. Oba zespoły do finału podchodziły niepokonane. Kanada, reprezentowana przez Penticton Vees, pokonała hokeistów radzieckich 5–0 i odzyskała mistrzostwo świata^[38]. Na igrzyskach w 1956 roku w Cortina d’Ampezzo kanadyjska drużyna Kitchener-Waterloo Dutchmen uległa zarówno hokeistom radzieckim, jak i amerykańskim, plasując się na trzecim miejscu podium. Reprezentacja Związku Radzieckiego wygrała wszystkie ze swoich spotkań i zdobyła swój pierwszy złoty medal olimpijski^[39]. Na kolejne mistrzostwo świata radzieccy hokeiści musieli czekać siedem lat^[10].

Stadion Łużniki w Moskwie, na którym odbyło się finałowe spotkanie mistrzostw świata w 1957

Mistrzostwa świata w 1957 roku odbyły się w Moskwie. W proteście przeciwko radzieckiej okupacji Węgier reprezentacje Kanady i Stanów Zjednoczonych nie przystąpiły do turnieju. Większość spotkań odbyła się w Hali Sportowej Łużniki, ale radzieckie władze zdecydowały, że mecz finałowy miał rozegrać się na pobliskim otwartym stadionie piłkarskim Łużniki. Spotkanie obserwowało co najmniej 55 tys. osób, co stanowiło rekord mistrzostw świata do 2010 roku. W decydującej o złocie potyczce reprezentacja gospodarzy podejmowała Szwedów. Mecz zakończył się remisem 3–3, ale dzięki sześciu zwycięstwom w poprzednich meczach hokeiści trzech koron zostali mistrzami świata (hokeiści radzieccy zanotowali pięć zwycięstw)^[40]. Na mistrzostwa świata w 1958 roku powróciła reprezentacja Kanady, zdobywając dwa kolejne tytuły i w obu przypadkach wyprzedzając plasującą się na drugim miejscu reprezentację Związku Radzieckiego^[10]. Po turnieju w 1958 roku grający w reprezentującym Kanadę zespole Whitby Dunlops środkowy Connie Broden zdobył złoto mistrzostw świata, by następnie przenieść się do Montreal Canadiens i sięgnąć po Puchar Stanleya. Tym samym Broden stał się jedynym hokeistą w historii, który w tym samym roku zdobył złoty medal mistrzostw świata i Puchar Stanleya (zawodnicy występujący w klubie walczącym o Puchar Stanleya nie mogli występować na mistrzostwach świata)^[41]. Na igrzyskach olimpijskich w 1960 roku w Squaw Valley do czołowej czwórki zaliczano Kanadę, Związek Radziecki, Czechosłowację i Szwecję. Wszyscy jednak zostali pokonani przez zespół amerykański, który zwyciężył we wszystkich siedmiu meczach w drodze do swojego pierwszego złotego medalu olimpijskiego^[42].

Na turnieju w 1961 roku rozgrywanym w Genewie i Lozannie Czechosłowacja pokonała Związek Radziecki i zremisowała z Kanadą, dzięki czemu w decydującej rundzie wszystkie trzy zespoły miały szanse na złoto. Czechosłowacy odnieśli zwycięstwo nad Szwecją 5–2, a Kanada pokonała drużynę radziecką 5–1. O złocie zadecydowała korzystniejsza różnica bramek Kanady, reprezentowanej przez Trail Smoke Eaters, ostatnią drużynę klubową reprezentującą Kanadę na turnieju międzynarodowym. Ostatnia runda turnieju odbyła się w cieniu kontrowersji – reprezentacja Niemiec (RFN) odmówiła gry z drużyną NRD, by uniknąć możliwej ceremonii z wzniesieniem jej flagi przy jednoczesnym odegraniu hymnu (w taki sposób honorowano zwycięski zespół). Reprezentacja RFN była postrzegana jako faworyt spotkania, lecz mimo to prezydent niemieckiego związku hokejowego Willi Daume nie chciał ryzykować. Porażka z NRD byłaby wstydliwa, a on straciłby twarz w oczach niemieckiego narodu. Mecz został zaliczony jako zwycięstwo NRD 5–0^[43]. Na następne międzynarodowe rozgrywki Kanada wdrożyła program drużyny narodowej kierowany przez ojca Davida Bauera, jednak na kolejne mistrzostwo świata musiała czekać do 1993 roku^[44]. Mistrzostwa świata w 1962 roku po raz pierwszy zostały zorganizowane w Ameryce Północnej. Turniej odbył się w Denver, ale został zbojkotowany przez Związek Radziecki i Czechosłowację. Szwecja pokonała Kanadę po raz pierwszy w historii tych rozgrywek i zdobyła swój trzeci złoty medal mistrzostw świata^[45].

1963–1976: radziecka dominacja

David Bauer, który zbudował drużynę narodową składającą się z najlepszych amatorów w Kanadzie^[46]

Na mistrzostwach świata w 1963 roku w Sztokholmie Związek Radziecki zdobył złoto, rozpoczynając serię kolejnych dziewięciu triumfów na mistrzostwach świata. Igrzyska olimpijskie w 1964 roku w Innsbrucku wsławiły się tym, że były pierwszymi, w których Kanada nie zdobyła złotego medalu olimpijskiego w hokeju na lodzie. Radzieccy hokeiści wygrali wszystkie siedem spotkań. Kanadyjczycy z pięcioma zwycięstwami i dwoma porażkami mieli taką samą liczbę zwycięstw i porażek co Szwedzi i Czechosłowacy. Przed 1964 rokiem, w przypadku takiej samej liczby meczów wygranych i przegranych, o końcowej klasyfikacji decydowała różnica bramek w rundzie medalowej. Przy zastosowaniu tych zasad Kanada zakończyłaby turniej na trzecim miejscu, wyprzedzając Czechosłowację. Na turnieju olimpijskim w Innsbrucku zasady zostały jednak zmienione. Do ustalenia różnicy bramek wzięto pod uwagę wszystkie mecze, a nie jak dotychczas tylko z rundy medalowej. W efekcie reprezentacja Kanady została bez medalu^[47]. W tamtym czasie igrzyska olimpijskie były traktowane jak mistrzostwa świata. Jeśli zastosowanoby niezmienione zasady z tych rozgrywek, Kanada zakończyłaby turniej z brązowym medalem mistrzostw świata^[48][49]. W kwietniu 2005 roku IIHF przyznała, że nastąpiła pomyłka i ogłosiła, że zweryfikowała ówczesną decyzję i przyzna kanadyjskiej reprezentacji z 1964 roku brązowy medal^[50]. Jednakże dwa miesiące później IIHF zmieniła swoją decyzję, a we wrześniu odrzuciła kanadyjskie odwołanie^[49][51].

Reprezentacja Związku Radzieckiego zdominowała pozostałe turnieje dekady. Po 1963 przez cztery lata była niepokonana na turniejach olimpijskich i mistrzostw świata. Radziecka seria zwycięstw została przerwana przez Czechosłowaków na igrzyskach olimpijskich w 1968. Mimo tej porażki i tak zdobyli złoto^[52][53]. Igrzyska w 1968 były ostatnimi, na których turniej w hokeju na lodzie był jednoznaczny z mistrzostwami świata^[54]. W 1969 roku doszło do dwóch „najbardziej emocjonujących meczów w historii międzynarodowego hokeja” pomiędzy Związkiem Radzieckim a Czechosłowacją^[55]. Prawo do zorganizowania turnieju pierwotnie otrzymała Czechosłowacja, ale została ona zmuszona do rezygnacji w wyniku tzw. operacji „Dunaj”, czyli inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku^[55]. Turniej odbył się w Sztokholmie, a przy istniejących napięciach w międzynarodowych stosunkach między oboma krajami, Czechosłowacy byli zdeterminowani, by pokonać radzieckich hokeistów. Świadczyło o tym zdanie wypowiedziane w wywiadzie wiele lat później przez ówczesnego kapitana Jozefa Golonki: „powiedzieliśmy sobie, że jeśli mielibyśmy nawet umrzeć na lodowisku, musimy ich pokonać”^[55]. Oba spotkania zakończyły się zwycięstwem Czechosłowacji 2–0 i 4–3. Mimo to przegrali oba mecze ze Szwecją i ostatecznie zdobyli brązowy medal^[55].

Władisław Trietjak – jeden z dwóch hokeistów, obok Aleksandra Ragulina, z dziesięcioma złotymi medalami mistrzostw świata^[56]

Przy ciągłym wzroście jakości europejskich drużyn Kanadyjski Amatorski Związek Hokeja (CAHA) zwrócił uwagę, że kanadyjscy amatorzy nie byli już konkurencją dla hokeistów ze starego kontynentu i zaczął nalegać na możliwość korzystania z graczy występujących w ligach zawodowych. Na kongresie IIHF w 1969 roku IIHF pozwoliła Kanadzie na powołanie do reprezentacji na mistrzostwa świata w 1970 roku dziewięciu zawodowców występujących poza NHL^[57]. Prawa do organizacji mistrzostw po raz pierwszy w historii zostały przyznane Kanadzie, a dokładniej miastom Montreal i Winnipeg^[58]. Podjęte na kongresie w Szwajcarii postanowienie Międzynarodowej Ligi Hokeja na Lodzie o dopuszczenie graczy zawodowych na MŚ 1970, zostało poddane krytyce w specjalnej uchwale z lipca 1969, wydanej przez federację hokeja ZSRR, która uznała planowane zmiany za „cios wymierzony w amatorski światowy hokej i sprzyja przenikaniu złych obyczajów z zawodowego hokeja”^[59]. Decyzja o korzystaniu z zawodowców została cofnięta w styczniu 1970 roku po tym, jak prezydent MKOl Avery Brundage oświadczył, że status hokeja jako sportu olimpijskiego będzie zagrożony, jeśli zmiana wejdzie w życie^[57]. W marcu 1970 IIHF odrzuciła kanadyjski wniosek o dopuszczenie do MŚ zawodowców, wskutek czego Kanada zapowiedziała nieprzystąpienie do turnieju mistrzowskiego^[60]. W efekcie kadra Kanady nie wzięła udziału także w igrzyskach w 1972 i 1976 roku^[57]. Ponadto Kanada zrzekła się prawa do organizacji mistrzostw świata w 1970, więc przeniesiono je do Sztokholmu^[58].

Reprezentacja Związku Radzieckiego, na czele z bramkarzem Władisławem Trietjakiem, a także napastnikami Walerijem Charłamowem, Aleksandrem Jakuszewem, Władimirem Pietrowem i Borisem Michajłowem, zdobyła złoto na mistrzostwach świata w 1970 i 1971 roku oraz złoto olimpijskie w 1972 roku^[61]. Rok 1972 przeszedł do historii jako rok, w którym po raz pierwszy niezależnie od siebie zorganizowano turniej na igrzyskach olimpijskich i turniej mistrzostw świata. Na mistrzostwach świata w Pradze drużyna gospodarzy przerwała serię zwycięstw Związku Radzieckiego i zdobyła złoto, na które czekała od 1949 roku^[54]. Radziecka drużyna szybko wróciła na zwycięską ścieżkę, triumfując w mistrzostwach świata w 1973 i 1974 roku, aczkolwiek w drugim z nich zostali oni wysoko pokonani przez Czechosłowaków. Była to jedna z najwyższych porażek w historii występów hokejowej reprezentacji Związku Radzieckiego w rozgrywkach międzynarodowych^[61]. Turniej mistrzostw świata w 1976 roku odbył się w Katowicach. W dniu otwarcia Polska pokonała Związek Radziecki 6–4 dzięki hat trickowi Wiesława Jobczyka i dyspozycji w bramce Andrzeja Tkacza. Była to jedna z największych niespodzianek w historii międzynarodowego hokeja – zwłaszcza, że dwa miesiące wcześniej, na turnieju olimpijskim, Polacy ulegli Sowietom 1–16. Na mistrzostwach świata radzieccy hokeiści ponieśli jeszcze dwie porażki i zdobyli srebro, natomiast złoto wywalczyła Czechosłowacja. Polska ukończyła turniej na siódmym miejscu i została zdegradowana do grupy B, gdzie zespoły grają wyłącznie w celu poprawienia swojej pozycji w rankingu (obecnie znana jako I Dywizja)^[62].

1976–1987: pierwsze lata „otwartej rywalizacji”

W 1975 roku prezydentem IIHF został Günther Sabetzki, który pomógł rozwiązać spór z CAHA. IIHF zezwoliła na „otwartą rywalizację” wszystkich zawodników w mistrzostwach świata oraz przesunęła je na późniejszą część sezonu, by zawodnicy niebiorący udziału w play-offach NHL mogli w nich uczestniczyć. Mimo to hokeiści występujący w NHL wciąż nie byli dopuszczani do gry na igrzyskach olimpijskich, z jednej strony z powodu niechęci władz NHL do przerywania rozgrywek w środku sezonu, a z drugiej strony z powodu polityki MKOl dotyczącej wyłącznej amatorskości zawodników. Ponadto IIHF zgodziła się udzielić wsparcia Canada Cup – zawodom mającym na celu zgromadzenie najlepszych zawodników z czołowych reprezentacji świata^[63].

Moskwa 1979

Moskwa 1986

Radzieckie znaczki pocztowe upamiętniające mistrzostwa świata w hokeju na lodzie w Moskwie

Mistrzostwa w 1976 roku w Katowicach były pierwszymi z udziałem zawodowców. Mimo obowiązującej nowej reguły, skorzystała z niej tylko reprezentacja Stanów Zjednoczonych, powołując ośmiu hokeistów Minnesota North Stars i Minnesota Fighting Saints. Pierwsze w pełni otwarte mistrzostwa świata odbyły się w 1977 roku w Wiedniu. Po raz pierwszy udział wzięli aktywni kanadyjscy zawodnicy NHL, w tym dwukrotny MVP NHL Phil Esposito. Reprezentacje Szwecji i Finlandii wzmocniły swoje składy hokeistami z NHL i WHA. Wielu z kanadyjskich zawodników nie było przygotowanych do turnieju i nie zaznajomiło się z zasadami obowiązującymi w meczach międzynarodowych. Kanada zakończyła turniej na czwartym miejscu, przegrywając oba spotkania ze Związkiem Radzieckim z łącznym wynikiem 2–19. Czechosłowacja zdobyła złoto, zostając trzecią ekipą broniącą tytuł mistrzowski (po reprezentacjach Kanady i Związku Radzieckiego)^[64].

Wraz z przystąpieniem do turnieju zawodowców, w IIHF obawiano się, że amatorzy i młodzi zawodnicy stracą miejsce w składach zespołów. W rezultacie mistrzostwom świata U-20 w hokeju na lodzie, rozgrywanym dorocznie od 1974 roku jako nieoficjalny turniej zamknięty, nadano pełny status mistrzostw świata. Pierwszą edycję zorganizowano po mistrzostwach świata w 1977, lecz była ona przeznaczona wyłącznie dla zawodników poniżej 20. roku życia^[65]. W 1999 roku utworzono mistrzostwa świata do lat 18, które zwykle są rozgrywane w kwietniu. Zazwyczaj nie bierze w nich udziału część czołowych hokeistów z Ameryki Północnej, ponieważ w tym okresie jest zaangażowana w grę w play-offach lig juniorskich^[66].

Począwszy od 1978 drużyna Związku Radzieckiego zdobyła pięć kolejnych tytułów mistrzów świata, będąc niepokonaną od 1981 roku, przez turniej olimpijski w 1984 roku, po rok 1985^[67]. W tym okresie Kanada pozostawała w światowej czołówce, zdobywając trzy brązowe medale. W latach igrzysk olimpijskich w 1980, 1984 i 1988 turnieje mistrzostw świata nie odbyły się^[10].

Mistrzostwa świata w 1987 roku w Wiedniu odbyły się w cieniu kilku kontrowersji. Na początku turnieju w składzie reprezentacji RFN znajdował się Miroslav Sikora, polsko-niemiecki napastnik, który na mistrzostwach świata U-20 reprezentował Polskę. Sikora został naturalizowanym obywatelem RFN i wystąpił w pierwszych trzech spotkaniach, zdobywając bramkę w wygranym 3–1 spotkaniu z Finlandią. Po meczu Finowie złożyli protest, domagając się weryfikacji wyniku, ponieważ Niemcy wystawili w składzie nieuprawnionego zawodnika. W tamtym czasie hokeiści, bez względu na okoliczności, nie mogli zmienić reprezentowanego państwa na inne. IIHF przyznała rację i dwa punkty za zwycięstwo Finom.

Niemieccy przedstawiciele złożyli protest w austriackim sądzie rejonowym. Sąd przyznał rację Niemcom i oddalił decyzję IIHF, dzięki czemu mogli zachować punkty za zwycięstwo. Wynik ten wpłynął na końcowe pozycje drużyn, ponieważ w przypadku podtrzymania decyzji IIHF o odebraniu punktów Niemcom, to Finowie – nie Szwedzi – awansowaliby do rundy medalowej^[68]. Finowie odnieśli tylko dwa zwycięstwa i odpadli z rywalizacji już w rundzie grupowej, natomiast Szwedzi zdobyli pierwszy złoty medal mistrzostw świata od 1962 roku. Kontrowersje wzbudzał również format turnieju: reprezentacja Związku Radzieckiego ukończyła turniej niepokonana, ale to Szwedzi, którzy przegrali trzy spotkania w pierwszej rundzie grupowej, zdobyli złoto dzięki różnicy bramek w wyniku wysokiego zwycięstwa 9–0 nad Kanadą^[69].

1989–1992: upadek „żelaznej kurtyny”

Igor Łarionow – radziecki napastnik, czterokrotny zdobywca tytułu mistrza świata przed odejściem do NHL w 1989^[70]

Przed 1989 rokiem zawodnicy żyjący w Związku Radzieckim, Czechosłowacji i pozostałych krajach za „żelazną kurtyną” nie mieli możliwości opuszczenia swojej ojczyzny, by występować w NHL^[71]. W marcu 1989 roku Siergiej Priachin został pierwszym członkiem radzieckiej reprezentacji, który otrzymał pozwolenie na występy w nieradzieckiej drużynie^[72][73]. Kilku innych zawodników, w tym Igor Łarionow i Wiaczesław Fietisow, również chciało występować w NHL. Radzieckie władze zdecydowały się pozwolić opuścić kraj tym zawodnikom, jeśli wystąpią w ostatnim turnieju w barwach drużyny narodowej. Zawodnicy przystali na tę propozycję, w efekcie czego reprezentacja Związku Radzieckiego zdobyła swój 21. tytuł mistrzów świata^[70]. Krótko później w NHL zaczęło grać coraz więcej radzieckich hokeistów^[74]. Wielu z najlepszych zawodników opuściło radziecką ligę, w tym cała „Rosyjska Piątka” (zwana też „Green Unit”) – Igor Łarionow, Wiaczesław Fietisow, Władimir Кrutow, Siergiej Makarow i Aleksiej Kasatonow^[75]. W kolejnym roku drużyna radziecka była zdezorganizowana, a mimo tego zwyciężyła w mistrzostwach świata w 1990 roku. Był to ostatni turniej mistrzowski, w którym triumfowała reprezentacja Związku Radzieckiego. W 1991 roku szwedzki napastnik Mats Sundin – pierwszy Europejczyk wydraftowany z numerem 1 w NHL – poprowadził swoją drużynę po złoty medal. Sowieci zdobyli brąz – ostatni medal w historii tej reprezentacji^[76]. Podczas turnieju mistrzostw świata w 1991 roku po raz 66. i zarazem ostatni rozdano medale mistrzostw Europy. W tym rankingu uwzględniano mecze wyłącznie przeciwko reprezentacjom kontynentu. Mistrzem Europy została reprezentacja Związku Radzieckiego, srebro przyznano Szwedom, a brąz Finom.

W grudniu 1991 roku ZSRR przestał istnieć. Dziewięć byłych republik radzieckich zostało włączonych do struktur IIHF i rozpoczęło swoje występy na arenie międzynarodowej. Rosja została sukcesorem Związku Radzieckiego. Przy tak dużym napływie nowych reprezentacji IIHF zwiększyła liczbę miejsc na mistrzostwach z ośmiu do dwunastu^[77]. Od 1963 do 1991 roku reprezentacje tylko czterech państw triumfowały w mistrzostwach świata: Związku Radzieckiego, Czechosłowacji, Szwecji i Kanady. Sowieci w każdym turnieju mistrzowskim, w którym brali udział, zdobywali medal (od 1954 do 1991)^[10]. Na mistrzostwach w 1992 roku Szwedzi wywalczyli drugie z rzędu złoto. Finowie sięgnęli po srebrny medal – ich pierwszy medal mistrzostw świata w historii (Finlandia wcześniej zdobyła srebro na turnieju olimpijskim w 1988 roku)^[78].

1993–obecnie

1 stycznia 1993 Czechosłowacja podzieliła się na dwa osobne państwa: Czechy i Słowację. IIHF uznała Czechy prawnym następcą Czechosłowacji, co pozwoliło reprezentacji tego kraju utrzymać pozycję w najwyższej grupie mistrzostw świata, podczas gdy Słowacja musiała rozpoczynać rozgrywki w najniższej dywizji (grupa C)^[79]. Cała następna dekada została zdominowana przez tzw. „wielką szóstkę” – Kanadę, Czechy, Finlandię, Rosję, Szwecję i Stany Zjednoczone^[80]. Od 1992 do 1996 roku pięć różnych reprezentacji zostawało mistrzami świata. Na mistrzostwach w 1993 roku Rosja zdobyła swój pierwszy tytuł mistrzów świata jako niezależne państwo, a Czesi zdobyli swój pierwszy medal (brązowy)^[10]. W 1994 roku reprezentacja Kanady odniosła zwycięstwo we wszystkich spotkaniach rundy grupowej, a w finale pokonała reprezentację Finlandii, zdobywając pierwszy od 1961 roku tytuł mistrzów świata^[81]. Następnego roku turniej odbył się w Szwecji. Finlandia zdobyła swój pierwszy złoty medal mistrzostw świata. Poprowadzeni przez pierwszą linię złożoną z Saku Koivu, Ville Peltonena i Jere Lehtinena w meczu o mistrzostwo pokonali Szwedów^[82]. W 1995 roku rywalizująca w grupie B reprezentacja Słowacji z Peterem Šťastným na czele awansowała do grupy A, w której rywalizowała przez następne lata^[83]. W 1996 roku Czesi zdobyli swoje pierwsze mistrzostwo świata jako odrębne państwo. W tym okresie spośród drużyn „wielkiej szóstki” tylko Stanom Zjednoczonym nie udało się zdobyć złotego medalu^[10], chociaż w 1996 roku odnieśli zwycięstwo w Pucharze Świata^[84]. W połowie lat 90. kilka nowych zespołów jak Łotwa, Białoruś, Kazachstan i Ukraina, szybko wzmacniało swoją pozycję w światowym hokeju, więc reprezentacjom starszych krajów, takich jak Austria, Włochy i Szwajcaria, groził spadek do grupy B. IIHF, mając na uwadze wizję spadku przychodów z tytułu reklam w tych krajach, zwiększyła liczbę reprezentacji do 16, począwszy od 1998 roku^[85].

Zdobycie bramki przez Aleksandra Siomina podczas meczu o złoto Kanada–Rosja na mistrzostwach świata w 2008

W latach 1996–2001 Czesi zdobyli sześć kolejnych medali mistrzostw świata, w tym złote w 1999, 2000 i 2001 roku, oraz złoto olimpijskie na igrzyskach w 1998 roku w Nagano^[86][87]. W 2002 roku uważani za faworytów do złota Czesi odpadli z turnieju w jego ćwierćfinale, ulegając drużynie rosyjskiej. O mistrzostwie zadecydował pojedynek Rosjan ze Słowakami. Słowacki prawoskrzydłowy Peter Bondra strzelił bramkę w ostatnich dwóch minutach gry, dzięki czemu Słowacja zdobyła swój pierwszy złoty medal mistrzostw świata^[88]. Podczas mistrzostw w 2003 roku Szwedzi dokonali jednego z największych powrotów w historii turnieju – mimo początkowo niekorzystnego wyniku 1–5 zdołali wyjść na prowadzenie i ostatecznie wygrali ćwierćfinałowe spotkanie 6–5^[89]. Na tym samym turnieju doszło również do jednej z największych niespodzianek w jego historii. Powracająca po 54 latach do elity reprezentacja Danii zwyciężyła reprezentację Stanów Zjednoczonych. Po tej porażce Amerykanie nie potrafili się już podnieść i przegrali kolejne dwa spotkania grupowe. Po raz pierwszy od 1983 roku hokeiści z Ameryki Północnej byli zagrożeni spadkiem do niższej dywizji. Pomimo wygranej w rundzie o utrzymanie w elicie, zajęli oni najniższe, 13. miejsce w historii ich występów na mistrzostwach świata^[90]. W meczu finałowym między Szwecją a Kanadą konieczna była dogrywka. W 13. minucie padła zwycięska bramka dla Kanady a jej strzelcem był Anson Carter, jednak na ogłoszenie zwycięstwa hokeiści musieli czekać 10 minut – tyle czasu zajęło sędziom analizowanie powtórek pod kątem przekroczenia przez krążek linii bramkowej^[91]. W kolejnym roku doszło do rewanżu między oboma zespołami, zwycięstwo ponownie odnieśli Kanadyjczycy^[92].

(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0

Członkowie mistrzowskiej reprezentacji Rosji z prezydentem Dmitrijem Miedwiediewem (2008)

Sezon 2004–2005 rozgrywek NHL początkowo został zawieszony, a ostatecznie odwołany z powodu braku porozumienia między władzami NHL a NHLPA w sprawie wysokości zarobków zawodników NHL^[93]. Mistrzostwa świata w 2005 roku, w których udział wzięło więcej czołowych hokeistów z NHL niż zazwyczaj, zakończyły się triumfem reprezentacji Czech^[94]. Na igrzyskach olimpijskich w 2006 roku w Turynie Szwecja zdobyła złoty medal, pokonując w spotkaniu finałowym Finlandię. Trzy miesiące później Szwecja zwyciężyła w mistrzostwach świata i została pierwszą drużyną, która zdobyła złoto olimpijskie i złoto mistrzostw świata w jednym roku^[95]. Mistrzostwa w 2007 roku w Moskwie okazały się zwycięskie dla Kanady, która w meczu o złoto zwyciężyła Finlandię^[96]. Kolejny turniej po raz pierwszy został zorganizowany w Kanadzie. Po bramce Ilji Kowalczuka w dogrywce Rosja pokonała ekipę gospodarzy i sięgnęła po pierwsze złoto od 1993 roku^[97]. Rosjanie obronili tytuł mistrzowski w 2009 roku, ponownie pokonując Kanadę (2–1)^[98]. W tym samym roku dyrektor NHLPA Paul Kelly zasugerował, by mistrzostwa świata odbywały się co drugi rok oraz przerywanie rozgrywek NHL, by umożliwić występy wszystkim zawodnikom. Prezydent IIHF René Fasel odniósł się do propozycji, twierdząc, że turniej jest związany kontraktami telewizyjnymi i tak duża zmiana byłaby trudna do wdrożenia^[99].

Turniej w 2010 roku odbył się w Niemczech. Inaugurujące mistrzostwa świata spotkanie między drużyną gospodarzy a Stanami Zjednoczonymi zostało rozegrane na Veltins-Arena w Gelsenkirchen. Mecz z trybun obserwowało 77 803 osób, co było rekordem frekwencji na meczu hokejowym do 11 grudnia 2010 roku (wtedy spotkanie Michigan Wolverines z Michigan State Spartans obserwowało 104 173 osób)^[100][101]. W rundzie grupowej zanotowano kilka niespodziewanych wyników, w tym pierwsze w historii mistrzostw świata zwycięstwo Szwajcarów z Kanadyjczykami^[102], porażka Czechów z Norwegami^[103] oraz zwycięstwo Duńczyków nad Finami i Amerykanami na drodze do ich pierwszego występu w ćwierćfinale^[104]. Drużyna gospodarzy, która rozegrany rok wcześniej turniej zakończyła na 15. miejscu i uniknęła relegacji do I Dywizji ze względu na organizację następnych mistrzostw, awansowała do półfinałów po raz pierwszy od wdrożenia systemu play-off^[105]. Niemcy zakończyli turniej na 4. miejscu, przegrywając w meczu o brąz ze Szwedami. W meczu o złoto Czesi pokonali drużynę rosyjską, kończąc jej serię 27 kolejnych zwycięstw^[106].

Czeska drużyna mistrzowska na Rynku Staromiejskim w Pradze (2010)

Turniej mistrzowski w 2011 roku zorganizowała Słowacja, po raz pierwszy od rozpadu Czechosłowacji w 1993 roku. Po pokonaniu Szwedów 6–1 Finlandia zdobyła swój drugi złoty medal mistrzostw świata. Czesi okazali się lepsi od Rosjan i to oni sięgnęli po brązowy medal^[107]. Kolejne dwa turnieje, w 2012 i 2013 roku, zorganizowały wspólnie dwa państwa – Finlandia i Szwecja^[108]. Wstępnie w 2012 roku impreza miała odbyć się w Finlandii, a w 2013 roku w Szwecji. Obie federacje oraz IIHF postanowiły obie edycje zorganizować razem. Dzięki temu zawodnicy i kibice mieli do dyspozycji dwie podstawowe areny – we wcześniejszych edycjach dodatkowa arena przeważnie była mniejsza i przyciągała mniejszą liczbę widzów^[108]. Ponadto drużyny fińska i szwedzka mogły występować przed własną publicznością dwa lata z rzędu, mimo że jak pokazywała historia, niekoniecznie musi działać to na korzyść drużyny gospodarza (przed 2012 rokiem jedynym gospodarzem, który został złotym medalistą mistrzostw świata, był Związek Radziecki w 1986 roku)^[108]. W 2012 roku po złoto sięgnęła Rosja, pokonując w meczu finałowym Słowację, brąz wywalczyli Czesi po spotkaniu z Finami^[109]. W 2013 roku do finału dotarli Szwajcarzy, którzy w poprzednich meczach nie odnieśli porażki, jednak w meczu o złoto ulegli 1–5 Szwedom. Był to pierwszy medal dla Szwajcarii od 1953 roku. Natomiast Szwedzi zostali pierwszymi mistrzami świata będącymi w roli gospodarza turnieju od czasu Związku Radzieckiego w 1986 roku^[110].

W 2014 roku mistrzostwa odbyły się na Białorusi. Po wyborze gospodarza turnieju zaistniały kontrowersje. Parlament Europejski i inne instytucje Unii Europejskiej domagały się, by mistrzostwa świata w 2014 roku nie odbywały się na Białorusi^[111][112]. Specjalny list w tej sprawie wystosował przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek, zwracając uwagę na niedemokratyczne zachowania władz białoruskich (m.in. więzienie przeciwników politycznych przez Alaksandra Łukaszenkę)^[113]. Na samym turnieju doszło do kilku niespodzianek z reprezentacjami drugiego planu w roli głównej. Francja pokonała Kanadę po raz drugi w historii nowoczesnego hokeja, dzięki czemu dotarła do ćwierćfinału. Przyszli finaliści, Finowie, ulegli Łotyszom. Do półfinału awansowali tylko dzięki wygranym rzutom karnym w spotkaniu ze Szwajcarami. Złoto zdobyła Rosja, która wygrała wszystkie 10 spotkań^[114], srebro zdobyła Finlandia, a brąz przyznano Szwedom, którzy okazali się lepsi od Czechów^[115].

(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0

Reprezentacja Kanady z trofeum (2016)

Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2015 odbyły się w Pradze. Był to ostatni turniej Jaromíra Jágra w barwach reprezentacji Czech^[116]. Zarówno czescy kibice, jak i drużyna, przystępowali do turnieju z wielkimi oczekiwaniami^[117]. Drużyna gospodarzy czekała na złoty medal od 2010 roku, wyrównując najdłuższy okres bez mistrzostwa świata od czasu rozpadu Czechosłowacji. Turniej został zdominowany przez niepokonaną drużynę kanadyjską, która w meczu finałowym wygrała 6–1 z Rosją. Kapitan zespołu z Ameryki Północnej, Sidney Crosby, dołączył do Triple Gold Club, jednocześnie zostając pierwszym zawodnikiem, który dokonał tego, będąc kapitanem wszystkich trzech drużyn^[118]. Brązowy medal zdobyła reprezentacja Stanów Zjednoczonych, Czesi drugi raz z rzędu zakończyli turniej na czwartym miejscu. W 2016 roku Kanada zdobyła swój 26. złoty medal, pokonując w finale Finlandię. Dzięki temu zwycięstwu Corey Perry został drugim z rzędu Kanadyjczykiem, jak i kapitanem reprezentacji Kanady, po Sidneyu Crosbym w 2015 roku, który dołączył do Triple Gold Club^[119]. W spotkaniu o brązowy medal Rosjanie zwyciężyli Amerykanów 7–2^[120]. Po roku absencji do elity powróciła reprezentacja Kazachstanu^[121], a po sześcioletniej przerwie – reprezentacja Węgier^[122][123]. Oba zespoły zajęły dwa ostatnie miejsca na tym turnieju i ponownie zostały zdegradowane do I Dywizji^[124][125].

Zasady

Zasady gry

Na wszystkich turniejach międzynarodowych organizowanych przez IIHF przestrzegane są zasady zapisane w IIHF Official Rule Book^[126]. Część z nich nieco odbiega od tych, które obowiązują w rozgrywkach NHL. Najistotniejsze różnice dotyczą przede wszystkim rozmiaru lodowiska, nakładanych na zawodników kar za przewinienia oraz maksymalnej liczby zawodników w meczowym składzie^[127].

Uprawnienia

IIHF wymienia warunki konieczne do spełnienia, by zawodnik mógł brać udział w międzynarodowych turniejach^[128]:

• każdy zawodnik musi być pod jurysdykcją narodowego związku zrzeszonego w IIHF,
• każdy zawodnik musi być obywatelem państwa, które reprezentuje.

Jeśli zawodnik, który nigdy nie występował w turnieju organizowanym przez IIHF, zmieni obywatelstwo, musi występować w rozgrywkach krajowych przez co najmniej dwa kolejne sezony i również 16 kolejnych miesięcy (wcześniej 24 miesiące^[129]) oraz musi mieć ważną międzynarodową kartę transferową (ang. International Transfer Card, ITC)^[128]. Jeśli zawodnik, który występował wcześniej w turnieju organizowanym przez IIHF, pragnie zmienić drużynę narodową, musi występować w rozgrywkach tego kraju przez cztery lata. Zawodnik może zmienić reprezentowany kraj tylko raz^[128].

System

Podział przed 2012

W pierwszej dekadzie XXI wieku mistrzostwa rozgrywano wedle następującego podziału:

• Elita: złożona z 16 zespołów – spośród tej grupy wyłaniano mistrza świata, każdorazowo degradowane były dwie reprezentacje.
• I Dywizja: stanowiła zaplecze elity – występowało w niej 12 zespołów podzielonych na dwie grupy; awans do elity uzyskiwały dwie reprezentacje, które zwyciężyły w swojej grupie.
• II Dywizja: grało w niej 12 zespołów podzielonych na dwie grupy, awans do I Dywizji zdobywali zwycięzcy obu grup.
• III Dywizja: grało w niej 6 zespołów.

Podział od 2012

12 maja 2011 roku na nadzwyczajnym kongresie IIHF w Bratysławie przyjęto zmiany dotyczące formuły mistrzostw. O ile status quo obowiązujące w elicie zostało zachowane, o tyle kilku roszad dokonano w pozostałych dywizjach. I Dywizję podzielono na dwie nierównorzędne grupy A i B, tak samo uczyniono z II Dywizją. Tym samym stworzono nowe szczeble mistrzowskie, czego efektem było obsunięcie o klasę niżej niektórych reprezentacji. Zmiany obowiązują począwszy od mistrzostw świata w 2012 roku^[130].

• Elita: 16 zespołów – spośród tej grupy wyłaniany jest mistrz świata, każdorazowo degradowane są dwie reprezentacje.
• I Dywizja Grupa A: zaplecze elity – występuje w niej 6 zespołów, awans do elity uzyskują dwie pierwsze reprezentacje.
• I Dywizja Grupa B: trzecia klasa – liczy 6 zespołów, awans do Dywizji I Grupy A uzyskuje jedna drużyna.
• II Dywizja Grupa A: liczy 6 zespołów, awans do Dywizji I Grupy B uzyskuje jeden zespół.
• II Dywizja Grupa B: liczy 6 zespołów, awans do Dywizji II Grupy A uzyskuje jeden zespół, degradowany do Dywizji III jest ostatni zespół.
• III Dywizja: do turnieju w 2016 roku liczyła 6 zespołów, do Dywizji II Grupy B awansuje pierwszy zespół. W przypadku większej liczby państw uczestniczących dla reprezentacji z najniższych pozycji w rankingu IIHF odbywał się turniej kwalifikacyjny. Od 2017 roku w turnieju weźmie udział 8 drużyn podzielonych na dwie grupy^[131].

Elita od 2012

W walce o medale bierze udział 16 czołowych reprezentacji świata. Zespoły są dzielone na dwie grupy po 8 drużyn – o podziale decyduje światowy ranking, który bazuje na końcowych klasyfikacjach podczas ostatnich igrzysk olimpijskich i czterech poprzednich mistrzostw świata. Wyniki aktualniejszych turniejów mają nadaną większą wagę przy tworzeniu rankingu. Ostatnie mistrzostwa otrzymują wagę 100%, rok wcześniej 75% i tak dalej. Turniej olimpijski ma tę samą wagę co mistrzostwa świata rozegrane w roku olimpijskim^[132].

Z początkiem 2012 roku zlikwidowana została runda eliminacyjna. Szesnaście zespołów jest dzielonych na dwie grupy po osiem, w której każda z ekip rozgrywa siedem spotkań. Po cztery czołowe drużyny z obu grup awansują do rundy pucharowej. W ćwierćfinałach pierwsza drużyna z pierwszej grupy spotyka się z czwartą drużyną z drugiej grupy, drugi zespół z pierwszej grupy rywalizuje z trzecim z drugiej grupy, trzeci z drugim oraz czwarty z pierwszym. Zwycięzcy awansują do półfinałów, a następnie do finału, w którym rywalizują o złoty medal. Drużyny przegrane w półfinałach rywalizują o medal brązowy.

Również począwszy od 2012 zrezygnowano z rundy o utrzymanie. Zespoły, które zajęły ósme miejsca w obu grupach, spadają do Grupy A I Dywizji.

I, II i III Dywizja od 2012

System rozgrywek w I i II Dywizji jest taki sam. Obie dywizje są podzielone na dwie niezależne od siebie grupy, w których zespoły rywalizują systemem kołowym (każdy z każdym). Przed 2012 rokiem dwie drużyny z pierwszych miejsc w obu grupach awansowały do elity, a dwie ostatnie były degradowane do II Dywizji. Począwszy od 2012 roku I i II Dywizję podzielono na będącą poziom wyżej grupę A i będącą poziom niżej grupę B. Dwie czołowe reprezentacje z Grupy A I Dywizji awansują do elity, natomiast ostatni zespół zamieni się miejscami z pierwszym zespołem Grupy B I Dywizji. Ostatni zespół w grupie B zamieni się miejscem ze zwycięzcą Grupy A II Dywizji. Ostatni zespół Grupy B II Dywizji spada do Dywizji III składającej się z dwóch równorzędnych, grup na które przypada po osiem drużyn (od 2017 roku). Na jego miejsce awansuje najlepsza drużyna III Dywizji^[130].

Dywizje

Zwycięzcy mistrzostw świata w hokeju na lodzie z liczbą zwycięstw

     1

     2-4

     5-9

     10-19

     20+

Klucz:

Awans

Nigdy nie awansował/spadł (rozpoczął w tej dywizji/grupie)

Spadek

Elita

Elita składa się z szesnastu czołowych reprezentacji świata rywalizujących o medale. 80. Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie odbywały się w dniach 6–22 maja 2016 roku w Moskwie i Sankt Petersburgu. Podczas mistrzostw w 2017 roku mecze elity będą rozgrywane w Kolonii i w Paryżu, w dniach 5–21 maja.

Kraj	Grupa (stan na 2017)	Ranking IIHF (stan na maj 2017)	Członek IIHF od	Członek dywizji od	Przypis
Białoruś	Grupa B	10	1992	2005	[133]
Czechy	Grupa B	6	1908	1993	[134]
Dania	Grupa A	14	1946	2003	[135]
Finlandia	Grupa B	4	1928	1951	[136]
Francja	Grupa B	13	1908	2008	[137]
Kanada	Grupa B	1	1920	1951	[138]
Łotwa	Grupa A	12	1931	1997	[139]
Niemcy	Grupa A	8	1909	2007	[140]
Norwegia	Grupa B	9	1935	2006	[141]
Rosja	Grupa A	2	1952	1992	[142]
Słowacja	Grupa A	11	1993	1996	[143]
Słowenia	Grupa B	15	1992	2017	[144]
Stany Zjednoczone	Grupa A	5	1920	1985	[145]
Szwajcaria	Grupa B	7	1908	1998	[146]
Szwecja	Grupa A	3	1912	1951	[147]
Włochy	Grupa A	18	1924	2017	[148]

I Dywizja

I Dywizję tworzy dwanaście drużyn. Reprezentacje z grupy A rywalizują o awans do elity, przegrany jest degradowany do grupy B I Dywizji. Zespoły z grupy B rywalizują o awans do Grupy A I Dywizji, natomiast ostatnia drużyna spada do Grupy A II Dywizji. W 2016 roku mistrzostwa grupy A I Dywizji rozegrano w Katowicach w dniach 23–29 kwietnia. Turniej grupy B odbył się w Zagrzebiu w dniach 17–23 kwietnia 2016^[149]. Kolejny turniej grupy A odbędzie się w Kijowie, natomiast grupy B w Belfaście.

Kraj	Grupa (stan na 2017)	Ranking IIHF (stan na maj 2017)	Członek IIHF od	Członek dywizji od	Członek grupy od	Przypis
Austria	Grupa A	16	1912	2016	2016	[150]
Kazachstan	Grupa A	17	1992	2017	2017	[151]
Korea Południowa	Grupa A	21	1960	2010	2016	[152]
Polska	Grupa A	20	1926	2003	2015	[153]
Ukraina	Grupa A	22	1992	2008	2017	[154]
Węgry	Grupa A	19	1927	2017	2017	[155]
Chorwacja	Grupa B	26	1992	2014	2014	[156]
Estonia	Grupa B	27	1935	2015	2015	[157]
Holandia	Grupa B	28	1935	2017	2017	[158]
Japonia	Grupa B	23	1930	2005	2017	[159]
Litwa	Grupa B	25	1938	2005	2012	[160]
Wielka Brytania	Grupa B	24	1908	1995	2014	[161]

II Dywizja

II Dywizję tworzy dwanaście drużyn. Reprezentacje z grupy A rywalizują o awans do grupy B I Dywizji, przegrany jest degradowany do grupy B II Dywizji. Zespoły z grupy B rywalizują o awans do grupy A II Dywizji, natomiast ostatnia drużyna spada do III Dywizji. W 2016 roku mistrzostwa grupy A II Dywizji rozegrano w hiszpańskiej miejscowości Jaca w dniach 9–15 kwietnia. Turniej grupy B odbył się w Meksyku w dniach 9–15 kwietnia 2016. W 2017 turniej grupy A II Dywizji zorganizuje miasto Gałacz w Rumunii, natomiast drużyny z grupy B będą rywalizować w Auckland w Nowej Zelandii.

Kraj	Grupa (stan na 2017)	Ranking IIHF (stan na czerwiec 2016)	Członek IIHF od	Członek dywizji od	Członek grupy od	Przypis
Australia	Grupa A	36	1938	2013	2017	[162]
Belgia	Grupa A	32	1908	2005	2013	[163]
Hiszpania	Grupa A	30	1923	2012	2015	[164]
Islandia	Grupa A	35	1992	2007	2012	[165]
Rumunia	Grupa A	29	1924	2017	2017	[166]
Serbia	Grupa A	31	1939	2011	2012	[167]
Chiny	Grupa B	37	1963	2008	2017	[168]
Izrael	Grupa B	34	1991	2012	2015	[169]
Korea Północna	Grupa B	40	1963	2016	2016	[170]
Meksyk	Grupa B	33	1985	2006	2012	[171]
Nowa Zelandia	Grupa B	38	1977	2010	2013	[172]
Turcja	Grupa B	42	1991	2017	2017	[173]

III Dywizja

III Dywizja przeważnie składa się z jednej grupy i od sześciu do ośmiu drużyn. Najlepsza drużyna w każdym roku awansuje do Grupy B II Dywizji. Turniej III Dywizji w 2016 roku z udziałem siedmiu reprezentacji odbył się w Stambule w dniach od 31 marca do 12 kwietnia 2016 roku. W 2017 roku turniej III Dywizji odbędzie się w Sofii. Zadebiutuje na nim reprezentacja Chińskiego Tajpej.

Kraj	Ranking IIHF (stan na czerwiec 2016)	Członek IIHF od	Członek dywizji od	Członek grupy od	Przypis
Bośnia i Hercegowina	45	2001	2015	[174]
Bułgaria	39	1960	2017	[175]
Gruzja	47	2009	2013	[176]
Hongkong	44	1983	2014	[177]
Luksemburg	43	1912	2005	[178]
Południowa Afryka	41	1937	2016	[179]
Zjednoczone Emiraty Arabskie	46	2001	2010	[180]
Chińskie Tajpej	–	1983	2017	[181]

Drużyny z rankingu, które nie brały udziału w turnieju w 2016 roku

Kraj	Ranking IIHF (stan na 2016)	Członek IIHF od	Członek dywizji od	Przypis
Grecja	49	1987	2008	[182]
Irlandia	48	1996	2012	[183]
Mongolia	50	1999	2007	[184]

Występy łącznie

Liczba występów poszczególnych reprezentacji na mistrzostwach świata. Do 2019 roku odbyło się 81 edycji turnieju, w których łącznie brało udział 61 reprezentacji. Poniżej zaprezentowano liczbę sezonów spędzonych w poszczególnych dywizjach przez każdą drużynę.

Klucz:      – obecna dywizja (jeśli przy drużynie brakuje koloru, to znaczy że w bieżącym roku nie brała ona udziału w żadnym turnieju międzynarodowym).

Drużyna	Elita	I Dywizja	II Dywizja	III Dywizja	Łącznie
Armenia	–	–	–	4	4
Australia	1	3	22	9	35
Austria	33	33	7	–	73
Belgia	12	5	29	8	54
Białoruś	18	5	2	–	25
Bośnia i Hercegowina	–	–	–	5	5
Bułgaria	–	4	39	6	49
Chiny	–	10	30	–	40
Chińskie Tajpej	–	–	–	3	3
Chorwacja	–	10	12	3	25
Czechosłowacja	52	–	–	–	52
Czechy	26	–	–	–	26
Dania	17	14	20	–	51
Estonia	–	17	7	1	25
Finlandia	65	–	–	–	65
Francja	32	18	16	–	66
Grecja	–	–	–	10	10
Gruzja	–	–	1	5	6
Hiszpania	–	1	27	8	36
Holandia	4	39	14	–	57
Hongkong	–	–	–	6	6
Irlandia	–	–	2	8	10
Islandia	–	–	16	4	20
Izrael	–	1	17	9	27
Japonia	13	26	5	–	44
Jugosławia	1	21	7	–	29
Kanada	72	–	–	–	72
Kazachstan	7	15	4	–	26
Kirgistan	–	–	–	1	1
Korea Południowa	1	11	17	5	34
Korea Północna	–	–	20	6	26
Kuwejt	–	–	–	2	2
Litwa	1	16	6	2	25
Luksemburg	–	–	3	16	19
Łotwa	27	3	1	–	31
Meksyk	–	–	15	4	19
Mongolia	–	–	–	6	6
Niemcy	63	9	–	–	72
Norwegia	37	27	3	–	67
Nowa Zelandia	–	–	14	10	24
NRD	13	14	–	–	27
Polska	29	41	–	–	70
Południowa Afryka	–	–	11	16	27
Rosja	27	–	–	–	27
Rumunia	10	31	19	1	61
Serbia	–	1	11	–	12
Serbia i Czarnogóra	–	–	9	2	11
Słowacja	23	1	1	–	25
Słowenia	9	12	5	–	26
Stany Zjednoczone	70	5	–	–	75
Szwajcaria	51	23	2	–	76
Szwecja	77	–	–	–	77
Tajlandia	–	–	–	1	1
Turcja	–	–	6	15	21
Turkmenistan	–	–	–	2	2
Ukraina	9	12	5	–	26
Węgry	13	26	25	–	64
Wielka Brytania	16	30	8	2	56
Włochy	26	29	6	–	61
Zjednoczone Emiraty Arabskie	–	–	–	7	7
ZSRR	34	–	–	–	34

Dotychczasowi medaliści

Legenda

Rok	Złoto	Srebro	Brąz	Miasta gospodarze	Państwo gospodarz
1920 ^	Kanada (1)	Stany Zjednoczone	Czechosłowacja	Antwerpia	Belgia
1924 *	Kanada (2)	Stany Zjednoczone	Wielka Brytania	Chamonix	Francja
1928 *	Kanada (3)	Szwecja	Szwajcaria	St. Moritz	Szwajcaria
1930	Kanada (4)	Rzesza Niemiecka	Szwajcaria	Chamonix Berlin Wiedeń	Francja  Rzesza Niemiecka  Austria
1931	Kanada (5)	Stany Zjednoczone	Austria	Krynica	Polska
1932 *	Kanada (6)	Stany Zjednoczone	Rzesza Niemiecka	Lake Placid	Stany Zjednoczone
1933	Stany Zjednoczone (1)	Kanada	Czechosłowacja	Praga	Czechosłowacja
1934	Kanada (7)	Stany Zjednoczone	Rzesza Niemiecka	Mediolan	Włochy
1935	Kanada (8)	Szwajcaria	Wielka Brytania	Davos	Szwajcaria
1936 *	Wielka Brytania (1)	Kanada	Stany Zjednoczone	Garmisch-Partenkirchen	III Rzesza
1937	Kanada (9)	Wielka Brytania	Szwajcaria	Londyn	Wielka Brytania
1938	Kanada (10)	Wielka Brytania	Czechosłowacja	Praga	Czechosłowacja
1939	Kanada (11)	Stany Zjednoczone	Szwajcaria	Zurych, Bazylea	Szwajcaria
1947	Czechosłowacja (1)	Szwecja	Austria	Praga	Czechosłowacja
1948 *	Kanada (12)	Czechosłowacja	Szwajcaria	St. Moritz	Szwajcaria
1949	Czechosłowacja (2)	Kanada	Stany Zjednoczone	Sztokholm	Szwecja
1950	Kanada (13)	Stany Zjednoczone	Szwajcaria	Londyn	Wielka Brytania
1951	Kanada (14)	Szwecja	Szwajcaria	Paryż	Francja
1952 *	Kanada (15)	Stany Zjednoczone	Szwecja	Oslo, Drammen	Norwegia
1953	Szwecja (1)	RFN	Szwajcaria	Zurych, Bazylea	Szwajcaria
1954	ZSRR (1)	Kanada	Szwecja	Sztokholm	Szwecja
1955	Kanada (16)	ZSRR	Czechosłowacja	Krefeld, Dortmund, Kolonia	RFN
1956 *	ZSRR (2)	Stany Zjednoczone	Kanada	Cortina d’Ampezzo	Włochy
1957	Szwecja (2)	ZSRR	Czechosłowacja	Moskwa	ZSRR
1958	Kanada (17)	ZSRR	Szwecja	Oslo	Norwegia
1959	Kanada (18)	ZSRR	Czechosłowacja	Praga, Bratysława	Czechosłowacja
1960 *	Stany Zjednoczone (2)	Kanada	ZSRR	Squaw Valley	Stany Zjednoczone
1961	Kanada (19)	Czechosłowacja	ZSRR	Genewa, Lozanna	Szwajcaria
1962	Szwecja (3)	Kanada	Stany Zjednoczone	Colorado Springs, Denver	Stany Zjednoczone
1963	ZSRR (3)	Szwecja	Czechosłowacja	Sztokholm	Szwecja
1964 *	ZSRR (4)	Szwecja	Czechosłowacja	Innsbruck	Austria
1965	ZSRR (5)	Czechosłowacja	Szwecja	Tampere	Finlandia
1966	ZSRR (6)	Czechosłowacja	Kanada	Lublana	Jugosławia
1967	ZSRR (7)	Szwecja	Kanada	Wiedeń	Austria
1968 *	ZSRR (8)	Czechosłowacja	Kanada	Grenoble	Francja
1969	ZSRR (9)	Szwecja	Czechosłowacja	Sztokholm	Szwecja
1970	ZSRR (10)	Szwecja	Czechosłowacja	Sztokholm	Szwecja
1971	ZSRR (11)	Czechosłowacja	Szwecja	Berno, Genewa	Szwajcaria
1972	Czechosłowacja (3)	ZSRR	Szwecja	Praga	Czechosłowacja
1973	ZSRR (12)	Szwecja	Czechosłowacja	Moskwa	ZSRR
1974	ZSRR (13)	Czechosłowacja	Szwecja	Helsinki	Finlandia
1975	ZSRR (14)	Czechosłowacja	Szwecja	Monachium, Düsseldorf	RFN
1976	Czechosłowacja (4)	ZSRR	Szwecja	Katowice	Polska
1977	Czechosłowacja (5)	Szwecja	ZSRR	Wiedeń	Austria
1978	ZSRR (15)	Czechosłowacja	Kanada	Praga	Czechosłowacja
1979	ZSRR (16)	Czechosłowacja	Szwecja	Moskwa	ZSRR
1981	ZSRR (17)	Szwecja	Czechosłowacja	Göteborg, Sztokholm	Szwecja
1982	ZSRR (18)	Czechosłowacja	Kanada	Helsinki, Tampere	Finlandia
1983	ZSRR (19)	Czechosłowacja	Kanada	Düsseldorf, Dortmund, Monachium	RFN
1985	Czechosłowacja (6)	Kanada	ZSRR	Praga	Czechosłowacja
1986	ZSRR (20)	Szwecja	Kanada	Moskwa	ZSRR
1987	Szwecja (4)	ZSRR	Czechosłowacja	Wiedeń	Austria
1989	ZSRR (21)	Kanada	Czechosłowacja	Sztokholm, Södertälje	Szwecja
1990	ZSRR (22)	Szwecja	Czechosłowacja	Berno, Fryburg	Szwajcaria
1991	Szwecja (5)	Kanada	ZSRR	Turku, Helsinki, Tampere	Finlandia
1992	Szwecja (6)	Finlandia	Czechosłowacja	Praga, Bratysława	Czechosłowacja
1993	Rosja (1/23)	Szwecja	Czechy	Dortmund, Monachium	Niemcy
1994	Kanada (20)	Finlandia	Szwecja	Bolzano, Canazei, Mediolan	Włochy
1995	Finlandia (1)	Szwecja	Kanada	Sztokholm, Gävle	Szwecja
1996	Czechy (1/7)	Kanada	Stany Zjednoczone	Wiedeń	Austria
1997	Kanada (21)	Szwecja	Czechy	Helsinki, Turku, Tampere	Finlandia
1998	Szwecja (7)	Finlandia	Czechy	Zurych, Bazylea	Szwajcaria
1999	Czechy (2/8)	Finlandia	Szwecja	Oslo, Lillehammer, Hamar	Norwegia
2000	Czechy (3/9)	Słowacja	Finlandia	Petersburg	Rosja
2001	Czechy (4/10)	Finlandia	Szwecja	Kolonia, Hanower, Norymberga	Niemcy
2002	Słowacja (1)	Rosja	Szwecja	Göteborg, Karlstad, Jönköping	Szwecja
2003	Kanada (22)	Szwecja	Słowacja	Helsinki, Tampere, Turku	Finlandia
2004	Kanada (23)	Szwecja	Stany Zjednoczone	Praga, Ostrawa	Czechy
2005	Czechy (5/11)	Kanada	Rosja	Innsbruck, Wiedeń	Austria
2006	Szwecja (8)	Czechy	Finlandia	Ryga	Łotwa
2007	Kanada (24)	Finlandia	Rosja	Moskwa, Mytiszczi	Rosja
2008	Rosja (2/24)	Kanada	Finlandia	Halifax, Québec	Kanada
2009	Rosja (3/25)	Kanada	Szwecja	Kloten, Berno	Szwajcaria
2010	Czechy (6/12)	Rosja	Szwecja	Kolonia, Mannheim, Gelsenkirchen	Niemcy
2011	Finlandia (2)	Szwecja	Czechy	Bratysława, Koszyce	Słowacja
2012	Rosja (4/26)	Słowacja	Czechy	Helsinki, Sztokholm	Finlandia,  Szwecja
2013	Szwecja (9)	Szwajcaria	Stany Zjednoczone	Sztokholm, Helsinki	Szwecja,  Finlandia
2014	Rosja (5/27)	Finlandia	Szwecja	Mińsk	Białoruś
2015	Kanada (25)	Rosja	Stany Zjednoczone	Praga, Ostrawa	Czechy
2016	Kanada (26)	Finlandia	Rosja	Moskwa, Petersburg	Rosja
2017	Szwecja (10)	Kanada	Rosja	Kolonia, Paryż	Niemcy,  Francja
2018	Szwecja (11)	Szwajcaria	Stany Zjednoczone	Kopenhaga, Herning	Dania
2019	Finlandia (3)	Kanada	Rosja	Bratysława, Koszyce	Słowacja
2020	Turniej odwołany z powodu pandemii COVID-19			Zurych, Lozanna	Szwajcaria
2021	Kanada (27)	Finlandia	Stany Zjednoczone	Mińsk, Ryga	Białoruś,  Łotwa
2022	Finlandia (4)	Kanada	Czechy	Helsinki, Tampere	Finlandia
2023				Tampere, Ryga	Finlandia,  Łotwa

Tabela medalowa

W dwóch przypadkach nastąpiła formalna kontynuacja przynależności w IIHF: Rosja przejęła członkostwo byłego ZSRR, a Czechy – byłej Czechosłowacji. Z tego względu w bilansie medalowym sumuje się uzyskane osiągnięcia medalowe tych państw.

Lp.	Reprezentacja	Złoto	Srebro	Brąz	Razem
1.	Kanada	27	16	9	52
2.	ZSRR  Rosja Łącznie	22 5 27	7 3 10	5 5 10	34 13 47
3.	Czechosłowacja  Czechy Łącznie	6 6 12	12 1 13	16 7 21	34 13 47
4.	Szwecja	11	19	17	47
5.	Finlandia	4	9	3	16
6.	Stany Zjednoczone	2	9	9	20
7.	Wielka Brytania	1	2	2	5
8.	Słowacja	1	2	1	4
9.	Szwajcaria	0	3	8	11
10.	Niemcy	0	2	2	4
11.	Austria	0	0	2	2

Pozostałe międzynarodowe turnieje mężczyzn

Mistrzostwa świata

• Mistrzostwa świata do lat 18 w hokeju na lodzie mężczyzn
• Mistrzostwa świata juniorów w hokeju na lodzie

Turnieje z udziałem zawodników NHL

• Hokej na lodzie na zimowych igrzyskach olimpijskich
• Canada Cup – autoryzowany przez NHL turniej zamknięty. Odbył się pięciokrotnie w latach 1976–1991.
• Puchar Świata w hokeju na lodzie – następca Canada Cup. Odbył się w 1996, 2004 i 2016 roku.
• Summit Series – seria spotkań Kanada-ZSRR w 1972 roku.

Inne turnieje

• Puchar Spenglera – coroczny towarzyski zamknięty turniej w hokeju na lodzie odbywający się w szwajcarskim Davos, organizowany przez HC Davos. Kanadyjska reprezentacja składa się głównie z zawodników występujących w Europie.
• World U-17 Hockey Challenge – corocznie odbywający się w Kanadzie turniej przeznaczony dla reprezentacji do lat 17.
• Memoriał Ivana Hlinki – nieoficjalny turniej dla reprezentacji do lat 18.

Zobacz też

• Mistrzostwa świata juniorek w hokeju na lodzie
• Mistrzostwa świata w hokeju na lodzie kobiet
• Mistrzostwa świata w hokeju na lodzie na siedząco mężczyzn

Przypisy

Bibliografia

• John Chi-Kit Wong: The Development of Professional Hockey and the Making of the National Hockey League. University of Maryland College Park, 2001. ISBN 978-0-493-36894-8. (ang.)
• Arthur Farrell: Hockey: Canada's Royal Winter Game. Montreal: C.R. Corneil, 1899. (ang.)
• Andrew Podnieks, Szymon Szemberg: IIHF Top 100 Hockey Stories of All-Time. Bolton, Ontario: H. B. Fenn & Company, Ltd, 2008. ISBN 978-1-55168-358-4. [dostęp 2016-10-27]. (ang.)
• Dave Holland: Canada on Ice; The World Hockey Championships, 1920–2008. Canada On Ice productions, 2008. ISBN 978-0-9808936-0-1. (ang.)
• Robert Edelman: Spartak Moscow: A History of the People’s Team in the Workers' State. Ithaca, New York: Cornell University Press, 2009. ISBN 978-0-8014-4742-6.
• Arthur Pincus: The Official Illustrated NHL History. Montreal: Readers Digest, 2006. ISBN 0-88850-800-X. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie – oficjalna strona
• Mistrzostwa świata. iihf.com:80. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-30)]. – oficjalna strona
• Archiwum wyników (fr.) – wyniki i komentarze dotyczące międzynarodowego hokeja począwszy od 1902 roku
• Oficjalny Statut IIHF oraz rozporządzenia. iihf.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-17)].