Mistrzostwa świata w szachach 2018

Mecz o mistrzostwo świata w szachach 2018
uczestnicy	Magnus Carlsen	Fabiano Caruana
narodowość	Norwegia	Stany Zjednoczone
status	obrońca tytułu	pretendent
data urodzenia	30 listopada 1990	30 lipca 1992
ranking	2835 (nr 1)[1]	2832 (nr 2)[1]
wynik meczu	6 (3)	6 (0)
Rozgrywany od 9 listopada 2018 Londyn, Wielka Brytania

Mistrzostwa świata w szachach 2018 – mecz szachowy o tytuł indywidualnego mistrza świata rozegrany między broniącym tytułu Magnusem Carlsenem z Norwegii a reprezentującym Stany Zjednoczone pretendentem Fabiano Caruaną, w listopadzie 2018 roku w Londynie. Carlsen przystępował do rywalizacji jako panujący od 2013 roku mistrz świata, a Caruana zakwalifikował się do meczu jako zwycięzca turnieju pretendentów, który odbył się w marcu 2018 w Berlinie. Każda z dwunastu partii rozgrywanych w szachach klasycznych zakończyła się remisem, natomiast w przeprowadzonej w szachach szybkich dogrywce Carlsen wygrał wszystkie trzy partie i tym samym obronił tytuł mistrza świata.

Tło

Mistrzostwa świata w szachach organizowane są przez Międzynarodową Federację Szachową i odbywają się według formuły bezpośredniego meczu pomiędzy panującym mistrzem a aspirującym do tytułu pretendentem, którego wyłania się za pomocą specjalnego turnieju pretendentów. Magnus Carlsen zdobył swój tytuł w 2013 roku, kiedy to najpierw zwyciężył w turnieju pretendentów, a następnie w meczu mistrzowskim pokonał Viswanathana Ananda z Indii wynikiem 6½: 3½^[2]. Rok później w meczu rewanżowym Carlsen obronił tytuł wygrywając (6½: 4½)^[3]. W 2016 roku obronił tytuł po raz kolejny, pokonując po dogrywce Siergieja Kariakina 9 : 7^[4].

Turniej pretendentów, który miał wyłonić meczowego rywala dla Carlsena, odbył się w dniach od 10 do 28 marca 2018 w Berlinie i zestawił przeciwko sobie ośmiu zawodników zakwalifikowanych różnymi drogami. Uczestnikami turnieju zostali: przegrany ostatniego meczu o mistrzostwo świata (Siergiej Kariakin), zwycięzca oraz finalista Szachowego Pucharu Świata z 2017 roku (odpowiednio Lewon Aronian oraz Ding Liren), dwóch najlepszych graczy cyklu Grand Prix 2017 (Şəhriyar Məmmədyarov oraz Aleksander Griszczuk), dwóch zawodników z najwyższym uśrednionym rankingiem za 2017 rok (Fabiano Caruana oraz Wesley So), a także jeden gracz z dziką kartą przyznaną przez organizatorów (Władimir Kramnik)^[5].

Rywalizacja w turnieju pretendentów odbyła się systemem dwukołowym, gdzie każdy uczestnik grał z każdym z przeciwników dwukrotnie – raz kolorem białym, a raz czarnym. Zdobywca największej liczby punktów uzyskał prawo do gry w meczu o mistrzostwo świata z Magnusem Carlsenem. Turniej pretendentów zwyciężył Fabiano Caruana z wynikiem 9/14^[5].

Turniej kandydatów 2018

Poz.	Zawodnik	Ranking	Wyniki																Punkty	Bezpośr. pojedynki	Wygrane partie
			CAR		MAM		KAR		LIR		KRA		GRI		SO		ARO
1	Fabiano Caruana	2760	–		½	½	½	0	½	½	½	1	1	½	1	½	1	½	9
2	Şəhriyar Məmmədyarov	2794	½	0	–		1	½	½	½	½	½	½	½	1	½	½	½	8	1½
3	Siergiej Kariakin	2762	1	0	½	0	–		1	½	1	½	½	½	½	0	1	½	8	½
4	Ding Liren	2757	½	½	½	½	½	0	–		½	1	½	½	½	½	½	½	7½
5	Władimir Kramnik	2786	½	½	½	½	½	0	0	½	–		½	½	1	½	½	1	6½	1	3
6	Aleksandr Griszczuk	2793	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	–		½	½	½	½	6½	1	2
7	Wesley So	2790	½	0	½	0	1	½	½	½	½	0	½	½	–		1	1	6
8	Lewon Aronian	2780	½	0	½	½	½	0	½	½	0	½	½	½	0	0	–		4½

Zasady meczu

Pojedynek według regulaminu miał być dwunastopartiowy, z czasem 100 minut dla zawodnika na wykonanie pierwszych 40 posunięć w partii, następnie z dodatkowymi 50 minutami na kolejne 20 ruchów, a później jeszcze z dalszymi 15 minutami na dokończenie danej rozgrywki. Jednocześnie gracze zyskiwać mieli po 30 sekund dodatkowego czasu za każde wykonane przez siebie posunięcie. W przypadku nierozstrzygniętego po dwunastu partiach rezultatu, następować miała dogrywka^[6].

Dogrywkę miał stanowić czteropartiowy minimecz szachów szybkich, z tempem 25 minut na partię dla zawodnika i 10 sekundami bonifikaty czasowej za każdy ruch. W przypadku i tutaj remisowego wyniku, następnym krokiem byłaby rywalizacja dwupartiowa w szachach błyskawicznych, z czasem po 5 minut na partię i 3 sekundami bonifikaty za posunięcie. Takich dwupartiowych pojedynków nie mogło być jednak więcej aniżeli pięć. Wtedy rozegrano by jedną, ostateczną partię, która musiałaby już przynieść rozstrzygnięcie. Czarny kolor dysponowałby w niej czterema minutami na grę przy pięciu minutach dla białych, ale do zdobycia tytułu wystarczałby mu remis, przy czym wybór koloru figur otrzymywałby gracz wygrywający losowanie^[6].

Sędzinią główną była Stéphane Escafre z Francji. Pula nagród wynosiła 1 milion euro, gdzie wygrany otrzymywał 60% puli a przegrany 40%, ale jeśli doszłoby do dogrywki to podział wynosi 55–45%^[6].

Mecz

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Wynik
Fabiano Caruana	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	6
Magnus Carlsen	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	6

Dogrywka

	1	2	3	Wynik
Fabiano Caruana	0	0	0	0
Magnus Carlsen	1	1	1	3

Kontrowersje

Ostrożna strategia przyjęta przez obu przeciwników podczas rozgrywania pojedynku wywołała w środowisku szachowym dyskusję na temat ryzyka spadku zainteresowania tą dyscypliną z uwagi na zbyt liczne partie remisowe. W tym kontekście przypomniano różnorodne koncepcje uatrakcyjnienia rozgrywki, w tym nadania jej wymiaru losowego, utrudniającego grę zachowawczą z wykorzystaniem utartych schematów. Zaproponowano np. wprowadzenie w rozrywkach pomysłu Bobby’ego Fischera tzw. „szachów 960”, w których przeciwnicy losują rozstawienie figur na pierwszej i ósmej linii szachownicy, przy zachowaniu ustawienia pionów^[7].

Przypisy