Mistrzostwa Azerbejdżanu w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Azerbejdżanu w piłce nożnej (azer. Azərbaycan Milli Futbol Çempionatı) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Azerbejdżanie.
Historia
Mistrzostwa Azerbejdżanu w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1992 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Premyer Liqası, Birinci Divizionu, Həvəskarlar Liqası oraz niższych klasach regionalnych.
W 1905 roku powstał pierwszy azerski klub piłkarski, potem następne. Zespoły te reprezentowały przeważnie główne firmy naftowe w Baku. Wśród tych zespołów były: "Circle of Football Players of Surakhany", "Stela", "Friends of Sport", "Sportsman", "Congress", "Unitas", "Belaya", "Senturion", "Progress" itp. W 1911 roku po raz pierwszy rozegrane mecze o tytuł mistrza Baku na terenie Azerbejdżanu. Początkowo mistrzostwa miasta odbywały się w spontanicznym porozumieniu między kapitanami drużyn. W pierwszej edycji najsilniejszym został zespół British Club, a mistrzostwa trwały do rozpoczęcia rewolucji październikowej w 1917. W kwietniu 1920 Azerbejdżan został zajęty przez Armię Czerwoną. 28 kwietnia 1920 została utworzona Azerbejdżańska SRR, która była częścią państwa radzieckiego przed powstaniem ZSRR 30 grudnia 1922, w latach 1922–1936 razem z Gruzją i Armenią wchodziła w skład ZSRR jako część Zakaukaskiej Federacyjnej SRR, a 5 grudnia 1936 weszła w skład ZSRR bezpośrednio. Pierwszym klubem na terenie Azerbejdżańskiej SRR został İnşaatçısı Baku założony w 1931.
Pierwsza edycja mistrzostw Zakaukaskiej FSRR startowała w sezonie 1924, w której 3 drużyny z republik zakaukaskich walczyły o tytuł mistrza. Jednak w pierwszej edycji mistrz nie został wyłoniony. W kolejnych dwóch edycja 1926 i 1927 właśnie reprezentacja Azerbejdżańskiej SRR zdobyła mistrzostwo Zakaukaskiej FSRR. Następnie rozgrywki z przerwami organizowane były do 1935 roku. W 1934 po raz pierwszy startowały mistrzostwa wśród klubów. Potem od 1936 mistrzostwa Azerbejdżańskiej SRR rozgrywane spośród drużyn towarzystw sportowych pomiędzy azerskimi zespołami, które nie uczestniczyli w rozgrywkach Mistrzostw ZSRR. W sezonie 1941 mistrzostwa Azerbejdżańskiej SRR zostały zawieszone tak jak w końcu czerwca nastąpiła okupacja niemiecka. W 1944 ponownie startują mistrzostwa Azerbejdżańskiej SRR. W latach 1990-1991 mistrzem Azerbejdżańskiej SRR zostawał klub, który zwyciężał w Drugiej Ligie, strefie azerskiej Mistrzostw ZSRR. To nie były pełnowartościowe mistrzostwa tak jak najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR.
30 sierpnia 1991 – po puczu Janajewa Azerbejdżan ogłosił niepodległość, która została formalnie uznana dopiero 18 października 1991.
Po założeniu azerskiej federacji piłkarskiej – AFFA w 1992 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych rozgrywek o mistrzostwo Azerbejdżanu. W sezonie 1992 startowała pierwsza edycja rozgrywek o mistrzostwo kraju. W Yüksək Liqa (Wyższa Liga) 26 drużyn walczyło systemem ligowym w dwóch grupach o tytuł mistrza kraju. W sezonie 2001/02 z powodu konfliktu między AFFA a klubami mistrzostwo zostało zawieszone, a wyniki nie zostały uwzględnione. UEFA nałożyła dwuletni zakaz w odpowiedzi na długotrwały konflikt między Federacją Azerbejdżanu a większością najlepszych klubów w kraju. Następny sezon 2002/03 również nie rozgrywano, a najlepsze kluby uniemożliwiły ich graczom grę dla reprezentacji narodowej. Dopiero w sezonie 2003/04 rozgrywki o mistrzostwo kraju zostały wznowione.
W 2007 utworzono zawodową ligę piłkarską w Azerbejdżanie (AFL - Azərbaycan Premyer Liqası). Rozgrywki zawodowej Premyer Liqası zainaugurowano w sezonie 2007/08[1].
Mistrzowie i pozostali medaliści
- Nieoficjalne
Mistrzostwa Baku
| 1911–1917 | Imperium Rosyjskiego |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mistrzostwa Zakaukaskiej FSRR oraz Azerbejdżańskiej SRR
| 1922–1991 | Mistrzostwa ZSRR |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Oficjalne
Mistrzostwa Azerbejdżanu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Statystyka
Klasyfikacja według klubów
W dotychczasowej historii Mistrzostw Azerbejdżanu na podium oficjalnie stawało w sumie 19 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Neftçi Baku i Qarabağ Ağdam, które zdobyły po 9 tytułów mistrzowskich.
Stan na po sezonie 2021/2022.
10 i więcej mistrzostw Azerbejdżanu| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
 |  |  | |||
| 1. | Neftçi Baku | 9 | 5 | 6 | 1992, 1995/96, 1996/97, 2003/04, 2004/05, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2020/21 |
| 2. | Qarabağ Ağdam | 9 | 4 | 3 | 1993, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2021/22 |
| 3. | Kapaz Gəncə | 3 | 1 | 2 | 1994/95, 1997/98, 1998/99 |
| 4. | Keşlə Baku | 2 | 3 | 4 | 2007/08, 2009/10 |
| 5. | FK Şəmkir | 2 | 2 | 1 | 1999/00, 2000/01, |
| FK Baku | 2 | 2 | 1 | 2005/06, 2008/09 | |
| 7. | Xəzər Lenkoran | 1 | 3 | 0 | 2006/07 |
| 8. | Turan Tovuz | 1 | 1 | 2 | 1993/94 |
| 9. | FK Qəbələ | 0 | 2 | 3 | |
| 10. | Xəzər Sumgait | 0 | 2 | 0 | |
| 11. | Karvan Yevlax | 0 | 1 | 1 | |
| Xəzri Buzovna Baku | 0 | 1 | 1 | ||
| 13. | Olimpik Baku | 0 | 1 | 0 | |
| Zirə Baku | 0 | 1 | 0 | ||
| 15. | Səbail Baku | 0 | 0 | 1 | |
| Simurq Zaqatala | 0 | 0 | 1 | ||
| Viləş Masallı | 0 | 0 | 1 | ||
| Sumqayıt FK | 0 | 0 | 1 | ||
| Zirə Baku | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według miast
Stan na po sezonie 2021/2022.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Baku | Neftçi Baku (9), İnter Baku (2), FK Baku (2) | |
| Ağdam | Qarabağ Ağdam (9) | |
| Gandża | Kapaz Gəncə (3) | |
| Şəmkir | FK Şəmkir (2) | |
| Lenkoran | Xəzər Lenkoran (1) | |
| Tovuz | Turan Tovuz (1) |
Uczestnicy
Są 59 zespołów, które wzięli udział w 28 sezonach Mistrzostw Azerbejdżanu, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 2019/20 łącznie[2]. Tylko Neftçi Baku i Qarabağ Ağdam były zawsze obecne w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2019/20.
- 28 razy: Neftçi Baku, Qarabağ Ağdam
- 21 razy: Turan Tovuz
- 20 razy: Kəpəz Gəncə, Keşlə Baku
- 18 razy: FK Baku
- 16 razy: Xəzər Lenkoran
- 14 razy: FK Qəbələ
- 12 razy: AZAL Baku,
- 11 razy: MOİK Bakı, Viləş Masallı
- 9 razy: Şahdağ Qusar, FK Şəmkir, Simurq Zaqatala, Sumqayıt FK, Xəzər Sumgait
- 8 razy: ANS Pivani Baku
- 7 razy: Energetik Mingeczaur
- 6 razy: Karvan Yevlax, Qarabağ Bərdə, Şəfa Baku
- 5 razy: Bakılı Baku, Zirə Baku
- 4 razy: Gənclərbirliyi Sumgait, İnşaatçı Baku, Rəvan Baku, Xəzri Buzovna Baku
- 3 razy: Azəri Baku, Göyəzən Qazax, Kürmük Qax, MKT-Araz İmişli, Mughan Salyan, Pambıqçı Neftçala, Səbail Baku, Standard Sumgait
- 2 razy: Araz Nachiczewan, Avey Ağstafa, Avtomobilçi Yevlax, Ədliyyə Baku, Azneftyağ Baku, Daşqın Zaqatala, İnşaatçı Sabirabad, Sabah Baku, Ümid Cəlilabad
- 1 raz: ABN Bərdə, Boz Qurd Samux, Çıraqqala Siyəzən, Energetik Əli-Bayramlı, Fərid Baku, Karat Baku, Lokomotiv İmişli, Neftegaz Baku, Plastik Salyan,
Azerbejdżan U-18, Şahdağ Quba, Şirvan Kürdəmir, Şirvan Şamaxı, Təfəkkür Universiteti Baku.
Uwagi:
- klub Gənclik Navahı w sezonie 1992 startował w grupie A Yüksək Liqa, ale po 8.kolejkach zrezygnował z dalszych rozgrywek i został zdyskwalifikowany, wszystkie dotychczasowe wyniki zostały anulowane, a przyznane wszystkim przeciwnikom walkowery (+:-).
- klub Xəzri Buzovna Baku w sezonie 1997/1998 startował w Yüksək Liqa, ale po 8.kolejkach zrezygnował z dalszych rozgrywek i został zamieniony na reprezentację Azerbejdżanu U-18 (az. U-18 Milli komandasi), która kontynuowała rozgrywki.
Zobacz też
- Tabela wszech czasów mistrzostw Azerbejdżanu w piłce nożnej
- Azərbaycan Premyer Liqası
- Puchar Azerbejdżanu
Przypisy
- ↑ Azerbaijan – List of Champions – RSSSF.
- ↑ Azerbaijan1 - Clas Glenning Football. [dostęp 2020-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-01)].
Bibliografia
- Oficjalna strona Azərbaycan Premyer Liqası (azer.)
- Liga Supreme, [w:] baza Soccerway (liga) [online] [dostęp 2021-01-02].
- Oficjalna strona AFFA (azer. • ang.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of Georgia used from 1990 to 2004, with slightly different proportions than the 1918 to 1921 flag.
Flag of the Ivory Coast, written by Jon Harald Søby, modified by Zscout370. The colors match to what is reported at http://fotw.vexillum.com/flags/ci.html.
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
.svg)
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Azerbaijan
Shiny yellow button/marker widget. Used to mark the location on a map.