Mistrzostwa Czechosłowacji w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Czechosłowacji w piłce nożnej (czes. Mistrovství Československa ve fotbale, słow. Majstrovstvá Československá vo futbale) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Czechosłowacji. Zostały rozwiązane w 1993 roku, gdy po rozpadzie Czechosłowacji powstały dwa państwa Czechy i Słowacja.

Historia

Mistrzostwa Czechosłowacji w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1925 roku. Do 1993 rozgrywki odbywały się w wielopoziomowych ligach: 1. liga, drugopoziomowych czeskiej CMFL i słowackiej 1.SNFL oraz niższych klasach regionalnych.

Po założeniu czechosłowackiej federacji piłkarskiej – ČSSF (czes. Československý svaz footballový) w 1921 roku (od 1901 funkcjonował czeski ČSF - Český svaz footballový), rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych ligowych Mistrzostw Czechosłowacji w sezonie 1925. Wcześniej na terenie Czech i Moraw nieregularnie odbywały się turnieje o Mistrzostwo Czech i Moraw. To było w latach 1896-1924. Jednak w tym czasie tylko cztery edycje (1912, 1913, 1919 i 1922) obejmowały mistrzostwa w całym kraju. Mistrzem Czechosłowacji trzykrotnie została AC Sparta Praga i jeden raz Slavia Praga. Tytuły te zyskały status nieoficjalny, ponieważ nie była to w pełni konkurencyjna liga. W związku z tym można przeczytać w niektórych źródłach historycznych, że Sparta ma 35 tytułów (32) i Slavia 17 (16). W 1922 związek zmienił nazwę na Československá associace footballová (ČSAF). W latach 1957-1968 używano innej nazwy - Československý svaz tělesné výchovy (ČSTV), z kolei od 1968 Československý fotbalový svaz (ČSFS). Po upadku komunizmu w demokratycznej republice federalnej przez dwa lata związek funkcjonował jako Československá fotbalová asociace (ČSFA).

Nawet po organizacji oficjalnych mistrzostw w 1925 roku, w rozgrywkach najpierw brały udział tylko kluby z Pragi i środkowych Czech. Od 1925 do sezonu 1932/33 roku na terenie Słowacji odbywały się osobne rozgrywki o Mistrzostwo Słowacji (słow. Zvazové Majstrovstvá Slovenska). Dopiero w sezonie 1929/30 do rozgrywek dołączyły zespoły z innych regionów Czech, w sezonie 1933/34 pierwszy zespół z Moraw, a w następnym sezonie 1934/35 zostały rozegrane w pełni ogólnokrajowe mistrzostwa Czechosłowacji (po raz pierwszy dołączyły słowackie zespoły). W rozgrywkach brało udział 12 zespołów, grając systemem kołowym. Zwycięzca turnieju otrzymywał tytuł mistrza Czechosłowacji.

W sezonie 1938/39, kiedy III Rzesza okupowała Czechosłowację, trwająca edycja (po 2 kolejkach) została przymusowo podzielona na mistrzostwa Czech i mistrzostwa Słowacji. Podzielone rozgrywki trwały 6 sezonów. Mistrzostwa Czech i Moraw wygrała czterokrotnie SK Slavia Praga i dwa razy AC Sparta Praga. Mistrzostwa Słowacji zostały zdominowane przez ŠK Slovan Bratysława, który w ciągu 5 lat zdobył 3 razy tytuł mistrza i 2 razy wicemistrza.

W 1945 po wyzwoleniu kraju od niemieckich wojsk kontynuowano rozgrywki o mistrzostwo Czechosłowacji w najwyższej lidze, zwanej Státní liga. Były tylko dwie zmiany formatu ligi - w 1948 roku na system wiosna-jesień, a w 1957 roku liga z powrotem wróciła do systemu jesienno-wiosennego, który jest używany w większości krajów europejskich.

Rozgrywki zawodowej ligi, zwanej 1. československá fotbalová liga zainaugurowano w sezonie 1956[1].

Mistrzowie i pozostali medaliści

Rozgrywki nieoficjalne
SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Mistrovství Středočeské župy
1918[2]  1Slavia PragaSparta PragaAFK Vršovice Praga??9 klubów
Mistrovství Českého svazu fotbalového (ČSF)
1919  1Sparta PragaSK KladnoOlympia Pilzno??4 kluby, po eliminacjach w 4 grupach
Mistrovství Středočeské župy
1920[2]  2Sparta PragaAFK Vršovice PragaViktoria Žižkov??12 klubów
1921[2]  3Sparta PragaAFK Union Žižkov PragaSlavia Praga??12 klubów
Mistrovství Českého svazu fotbalového (ČSF)
1922[3]  4Sparta PragaSK Hradec Králové??8 klubów play-off, po eliminacjach w 8 grupach
Mistrovství Středočeské župy
1923[2]  5Sparta PragaSlavia PragaCichie Kralin Praga??? klubów
1924[4]  2Slavia PragaViktoria ŽižkovSK Meteor Praga VIII??? klubów, rozgrywek nie dokończono
Rozgrywki oficjalne
SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Asociační liga
1925  1Slavia PragaSparta PragaViktoria Žižkov13Czechosłowacja Jan Vaník (Slavia Praga)10 klubów
Středočeská 1. liga
1925/1926  1Sparta PragaSlavia PragaViktoria Žižkov32Czechosłowacja Jan Dvořáček (Sparta Praga)12 klubów
Kvalifikační soutěž Středočeské 1. ligy
1927  2Sparta PragaSlavia PragaBohemians 1905 Praga13Czechosłowacja Antonín Puč (Slavia Praga),
Czechosłowacja Josef Šíma (Slavia Praga)
8 klubów
Středočeská 1. liga
1927/1928  1Viktoria ŽižkovSlavia PragaSparta Praga12Czechosłowacja Karel Meduna (Viktoria Žižkov)7 klubów
1928/1929  2Slavia PragaViktoria ŽižkovSparta Praga13Czechosłowacja Antonín Puč (Slavia Praga)7 klubów
1. asociační liga
1929/1930  3Slavia PragaSparta PragaViktoria Žižkov15Czechosłowacja František Kloz (SK Kladno)8 klubów
1930/1931  4Slavia PragaSparta PragaBohemians 1905 Praga18Czechosłowacja Josef Silný (Sparta Praga)8 klubów
1931/1932  3Sparta PragaSlavia PragaBohemians 1905 Praga16Belgia Raymond Braine (Sparta Praga)9 klubów
1932/1933  5Slavia PragaSparta PragaSK Pilzno23Węgry Gejza Kocsis (Bohemians Praga)10 klubów
1933/1934  6Slavia PragaSparta PragaSK Kladno18Belgia Raymond Braine (Sparta Praga),
Czechosłowacja Jiří Sobotka (Slavia Praga)
10 klubów
Státní liga
1934/1935  7Slavia PragaSparta PragaSK Żidenice27Czechosłowacja František Svoboda (Slavia Praga)12 klubów
1935/1936  4Sparta PragaSlavia PragaSK Prostějov42Czechosłowacja Vojtěch Bradáč (Slavia Praga)14 klubów
1936/1937  8Slavia PragaSparta PragaSK Prostějov28Czechosłowacja František Kloz (SK Kladno)12 klubów
1937/1938  5Sparta PragaSlavia PragaSK Żidenice22Czechosłowacja Josef Bican (Slavia Praga)12 klubów
Národní liga Čechy a Morava (1938 - 1944)

15 marca 1939 III Rzesza przekształciła Bohemię i Morawy w Protektorat Czech i Moraw.


SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Státní liga
1938/1939[5]  6Sparta PragaSlavia PragaSK Pardubice29Czechosłowacja Josef Bican (Slavia Praga)11 klubów
Národní liga
1939/1940  9Slavia PragaSparta PragaSK Pardubice50Protektorat Czech i Moraw Josef Bican (Slavia Praga)12 klubów
1940/1941  10Slavia PragaSK PilznoSK Pardubice36Protektorat Czech i Moraw Josef Bican (Slavia Praga)12 klubów
1941/1942  11Slavia PragaSK ProstějovSK Pilzno42Protektorat Czech i Moraw Josef Bican (Slavia Praga)12 klubów
1942/1943  12Slavia PragaSparta PragaSK Baťa Zlín38Protektorat Czech i Moraw Josef Bican (Slavia Praga)12 klubów
1943/1944  7Sparta PragaSlavia PragaSK Baťa Zlín57Protektorat Czech i Moraw Josef Bican (Slavia Praga)14 klubów
Slovenská pohárová súťaž (1939 - 1944)

Niepodległość Słowacji była proklamowana 14 marca 1939 na polecenie Adolfa Hitlera. W tym też czasie kluby słowackie organizowały mistrzostwa Słowacji.


SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Mistrzostwo Słowacji (słow. Slovenská pohárová súťaž)
1939  1Sparta Považská BystricaŠK BratislavaMŠK Žilina9 klubów
1939/1940  1ŠK BratislavaAC Považská BystricaMŠK Žilina12 klubów
1940/1941  2ŠK BratislavaFC VrútkyAC Považská Bystrica12 klubów
1941/1942  3ŠK BratislavaFC VrútkyMŠK Žilina12 klubów
1942/1943  1OAP BratysławaŠK BratislavaAC Považská Bystrica12 klubów
1943/1944  4ŠK BratislavaOAP BratysławaTŠS Trnava12 klubów
Československá fotbalová liga (1945 - 1993)
SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Státní liga
1944/1945  zawieszone z powodu II wojny światowej
1945/1946  8Sparta PragaSlavia Praga31Czechosłowacja Josef Bican (Slavia Praga)20 klubów, 2gr.+finał
1946/1947  13Slavia PragaSparta PragaSK Kladno43Czechosłowacja Josef Bican (Slavia Praga)14 klubów
1947/1948  9Sparta PragaSlavia PragaSlovan TJ Bratysława21Czechosłowacja Jaroslav Cejp (Sparta Praga)11 klubów
Celostátní československé mistrovství
1949  1Slovan TJ BratysławaSparta PragaBohemians 1905 Praga28Czechosłowacja Ladislav Hlaváček (Slavia Praga)14 klubów
1950  2Slovan TJ BratysławaSparta PragaBohemians 1905 Praga22Czechosłowacja Josef Bican (FC Vítkovice)14 klubów
Mistrovství československé republiky
1951  3Slovan TJ BratysławaSparta PragaMFK Košice16Czechosłowacja Josef Majer (Gottwaldov Zlín),
Czechosłowacja Alois Jaroš (Vodotechna Teplice)
14 klubów
1952  10Sparta PragaSlovan TJ BratysławaIngstav Teplice20Czechosłowacja Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa)14 klubów
Přebor československé republiky
1953  1Dukla PragaSparta PragaInter Bratysława13Czechosłowacja Josef Majer (Baník Kladno)14 klubów
1954  11Sparta PragaBaník OstrawaInter Bratysława15Czechosłowacja Jiří Pešek (Sparta Praga)12 klubów
1955  4Slovan TJ BratysławaDukla PragaSparta Praga19Czechosłowacja Emil Pažický (Jiskra Žilina)12 klubów
1. československá fotbalová liga
1956  2Dukla PragaSlovan TJ BratysławaSparta Praga15Czechosłowacja Milan Dvořák (Dukla Praga),
Czechosłowacja Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa)
12 klubów
1957/1958  3Dukla PragaSparta PragaInter Bratysława25Czechosłowacja Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa)12 klubów
1958/1959  1Inter BratysławaDukla PragaSlavia Praga20Czechosłowacja Miroslav Wiecek (Baník Ostrawa)14 klubów
1959/1960  1Spartak Hradec KrálovéSlovan TJ BratysławaDukla Praga18Czechosłowacja Michal Pucher (Slovan Nitra)14 klubów
1960/1961  4Dukla PragaInter BratysławaSlovan TJ Bratysława17Czechosłowacja Ladislav Pavlovič (Tatran Preszów),
Czechosłowacja Rudolf Kučera (Dukla Praga)
14 klubów
1961/1962  5Dukla PragaSlovan NitraInter Bratysława24Czechosłowacja Adolf Scherer (ČH Bratislava)14 klubów
1962/1963  6Dukla PragaJednota TrenčínBaník Ostrawa19Czechosłowacja Karol Petroš (Tatran Preszów)14 klubów
1963/1964  7Dukla PragaSlovan TJ BratysławaTatran Preszów21Czechosłowacja Ladislav Pavlovič (Tatran Preszów)14 klubów
1964/1965  12Sparta PragaTatran PreszówVSS Košice21Czechosłowacja Pavol Bencz (Jednota Trencin)14 klubów
1965/1966  8Dukla PragaSparta PragaSlavia Praga15Czechosłowacja Ladislav Michalík (Baník Ostrawa)14 klubów
1966/1967  13Sparta PragaSlovan TJ BratysławaSpartak Trnawa21Czechosłowacja Jozef Adamec (Spartak Trnawa)14 klubów
1967/1968  1Spartak TrnawaSlovan TJ BratysławaJednota Trenčín18Czechosłowacja Jozef Adamec (Spartak Trnawa)14 klubów
1968/1969  2Spartak TrnawaSlovan TJ BratysławaSparta Praga20Czechosłowacja Ladislav Petráš (Dukla Bańska Bystrzyca)14 klubów
1969/1970  5Slovan TJ BratysławaSpartak TrnawaSparta Praga16Czechosłowacja Jozef Adamec (Spartak Trnawa)16 klubów
1970/1971  3Spartak TrnawaVSS KošiceUnion Teplice16Czechosłowacja Zdeněk Nehoda (Gottwaldov Zlín),
Czechosłowacja Jozef Adamec (Spartak Trnawa)
16 klubów
1971/1972  4Spartak TrnawaSlovan TJ BratysławaDukla Praga19Czechosłowacja Ján Čapkovič (Slovan Bratysława)16 klubów
1972/1973  5Spartak TrnawaTatran PreszówVSS Košice21Czechosłowacja Ladislav Józsa (Lokomotiva Košice)16 klubów
1973/1974  6Slovan TJ BratysławaDukla PragaSlavia Praga17Czechosłowacja Přemysl Bičovský (Union Teplice),
Czechosłowacja Ladislav Józsa (Lokomotiva Košice)
16 klubów
1974/1975  7Slovan TJ BratysławaInter BratysławaBohemians 1905 Praga20Czechosłowacja Ladislav Petráš (Inter Bratysława)16 klubów
1975/1976  1Baník OstrawaSlovan TJ BratysławaSlavia Praga21Czechosłowacja Dušan Galis (VSS Košice)16 klubów
1976/1977  9Dukla PragaInter BratysławaSlavia Praga18Czechosłowacja Ladislav Józsa (Lokomotiva Košice)16 klubów
1977/1978  11. FC BrnoDukla PragaLokomotiva Košice20Czechosłowacja Karel Kroupa (Zbrojovka Brno)16 klubów
1978/1979  10Dukla PragaBaník Ostrawa1. FC Brno17Czechosłowacja Zdeněk Nehoda (Dukla Praga),
Czechosłowacja Karel Kroupa (Zbrojovka Brno)
16 klubów
1979/1980  2Baník Ostrawa1. FC BrnoBohemians 1905 Praga18Czechosłowacja Verner Lička (Baník Ostrawa)16 klubów
1980/1981  3Baník OstrawaDukla PragaBohemians 1905 Praga16Czechosłowacja Marián Masný (Slovan Bratysława)16 klubów
1981/1982  11Dukla PragaBaník OstrawaBohemians 1905 Praga15Czechosłowacja Peter Herda (Slavia Praga),
Czechosłowacja Ladislav Vízek (Dukla Praga)
16 klubów
1982/1983  1Bohemians 1905Baník OstrawaSparta Praga17Czechosłowacja Pavel Chaloupka (Bohemians Praga)16 klubów
1983/1984  14Sparta PragaDukla PragaBohemians 1905 Praga20Czechosłowacja Verner Lička (Baník Ostrawa)16 klubów
1984/1985  15Sparta PragaBohemians 1905 PragaSlavia Praga21Czechosłowacja Ivo Knoflíček (Slavia Praga)16 klubów
1985/1986  1Vítkovice OstrawaSparta PragaDukla Praga19Czechosłowacja Stanislav Griga (Sparta Praga)16 klubów
1986/1987  16Sparta PragaVitkovice OstrawaBohemians 1905 Praga25Czechosłowacja Václav Daněk (Baník Ostrawa)16 klubów
1987/1988  17Sparta PragaDukla PragaDAC Dunajská Streda24Czechosłowacja Milan Luhový (Dukla Praga)16 klubów
1988/1989  18Sparta PragaBaník OstrawaPlastika Nitra25Czechosłowacja Milan Luhový (Dukla Praga)16 klubów
1989/1990  19Sparta PragaBaník OstrawaInter Bratysława20Czechosłowacja Ľubomír Luhový (Inter Bratysława)16 klubów
1990/1991  20Sparta PragaSlovan BratysławaSigma Ołomuniec17Czechosłowacja Roman Kukleta (Sparta Praga)16 klubów
1991/1992  8Slovan BratysławaSparta PragaSigma Ołomuniec27Czechosłowacja Peter Dubovský (Slovan Bratysława)16 klubów
1992/1993  21Sparta PragaSlavia PragaSlovan Bratysława24Czechosłowacja Peter Dubovský (Slovan Bratysława)16 klubów

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Czechosłowacji na podium oficjalnie stawało w sumie 15 drużyn. Liderem klasyfikacji jest AC Sparta Praga, która zdobyła 21 tytułów mistrzowskich.

Stan na maj 2017.

Lp.KlubMiejsca na podiumZwycięskie sezony
Gold medal with cup.svgSilver medal with cup.svgBronze medal with cup.svg
1.AC Sparta Praga211871926, 1927, 1932, 1936, 1938, 1939, 1944, 1946, 1948, 1952, 1954, 1965, 1967, 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1993
2.Slavia Praga131161925, 1929, 1930, 1931, 1933, 1934, 1935, 1937, 1940, 1941, 1942, 1943, 1947
3.Dukla Praga11731953, 1956, 1958, 1961, 1962, 1963, 1964, 1966, 1977, 1979, 1982
4.ŠK Slovan Bratysława81031949, 1950, 1951, 1955, 1970, 1974, 1975, 1992
5.Spartak Trnawa5111968, 1969, 1971, 1972, 1973
6.Baník Ostrawa3611976, 1980, 1981
7.Inter Bratysława1351959
8.Bohemians 1905 Praga11111983
9.Zbrojovka Brno1141978
10.Viktoria Žižkov1131928
11.TJ Vítkovice Ostrawa1101986
12.Spartak Hradec Králové1001960
13.Tatran Preszów021
14.SK Prostějov012
VSS Košice012

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: Stan na maj 2017.

MiastoLiczba tytułówKluby
Praga
47
AC Sparta Praga (21), Slavia Praga (13), Dukla Praga (11), Bohemians 1905 (1), Viktoria Žižkov (1)
Bratysława
9
ŠK Slovan Bratysława (8), Inter Bratysława (1)
Trnawa
5
Spartak Trnawa (5)
Ostrawa
4
Baník Ostrawa (3), TJ Vítkovice (1)
Brno
1
Zbrojovka Brno (1)
Hradec KrálovéSpartak Hradec Králové (1)

Uczestnicy

Są 64 zespołów, które wzięli udział w 67 sezonach Mistrzostw Czechosłowacji, które były prowadzone od 1925 aż do sezonu 1992/93 łącznie. Żaden z nich nie był zawsze obecny w każdej edycji.

Zobacz też

Przypisy

  1. Czechoslovakia / Czech Republic – List of Champions – RSSSF.
  2. a b c d tylko mistrzostwa Czech Środkowych
  3. finał: Sparta Praga 7 - 0 SK Hradec Králové
  4. rozgrywek nie dokończono
  5. po 2 kolejkach słowacki ŠK Slovan Bratysława wycofał się z rozgrywek i następnie występował w słowackiej lidze

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Yellow pog.svg
Shiny yellow button/marker widget. Used to mark the location on a map.
Gold medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złoty medal z pucharem.
Silver medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrny medal z pucharem.
Bronze medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brązowy medal z pucharem.
Czechoslovakia (1990-1993) location map.png
Autor: Lencer and NordNordWest modified by Lukasb1992, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Czechoslovakia (1990–1993)