Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce

Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce
Kierownictwo	PZLA
Dyscyplina	lekkoatletyka
Pierwsza edycja	Lwów 1920
2019	2020

Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce – zawody lekkoatletyczne rozgrywane w sezonie letnim począwszy od 1920 roku^[1].

Najważniejsza krajowa impreza lekkoatletyczna, której pierwsza edycja – pod nazwą mistrzostwa główne Polski^[2] – odbyła się we Lwowie w roku 1920^[3]. Kobiety w imprezie startują od roku 1922^[4]. Początkowo w programie zawodów znajdowała się niewielka, z biegiem lat ich liczba rosła – obecnie o medale mistrzostw kraju rywalizuje się we wszystkich konkurencjach olimpijskich oraz biegach przełajowych, półmaratonie oraz biegu na 10 kilometrów. W przeszłości w programie zawodów obecne były także nietypowe konkurencje jak rzut granatem. Obecnie organizatora mistrzostw Polski wybiera Prezydium Polskiego Związku Lekkiej Atletyki^[5]. Poza głównymi zawodami odbywają się także osobne mistrzostwa w poszczególnych konkurencjach (maratonie, półmaratonie, wielobojach, biegach przełajowych, chodzie sportowym, biegu na 5 kilometrów, biegu na 10 000 metrów czy biegach na 10 kilometrów). W okresie międzywojennym organizowano także osobne mistrzostwa w biegu na 3000 metrów z przeszkodami oraz biegach rozstawnych^[6].

Historia

11 października 1919 w Krakowie powołano do życia Polski Związek Lekkiej Atletyki – pierwszą organizację sportową w niepodległej Polsce^[7][8]. Władze Związku w celu propagowania lekkoatletyki oraz w ramach integracji środowiska postanowiły organizować mistrzostwa Polski^[6]. Pierwsze mistrzostwa odbyły się 17 i 18 lipca 1920 roku we Lwowie (mieście, w którym znajdowała się wówczas siedziba PZLA) na stadionie Pogoni, który był jedynym nowoczesnym wówczas stadionem lekkoatletycznym w Polsce^[6]. W imprezie wystartowali tylko mężczyźni. Tytuły mistrzów kraju przyznano wtedy tylko tym lekkoatletom, którzy uzyskali wyniki lepsze od wcześniej ustalonych minimów uprawniających do startu w igrzyskach olimpijskich w Antwerpii^[9]. Wyczynu tego dokonali jedynie Stanisław Sośnicki (bieg na 100 m), Wacław Kuchar (bieg na 800 m), Kazimierz Cybulski (skok o tyczce) i Sławosz Szydłowski (rzut dyskiem i rzut oszczepem)^[2]. W 1922 roku w zawodach pierwszy raz wystartowały kobiety, a ich mistrzostwa aż do roku 1948 (z kilkoma wyjątkami) odbywały się w innym terminie i mieście niż mistrzostwa męskie. Po raz pierwszy mistrzostwa Polski w biegu przełajowym mężczyzn zostały rozegrane 2 października 1921 w Warszawie na trasie 6,5 km – mistrzem Polski został zawodnik lwowskiej Pogoni Jan Baran-Bilewski^[10]. Po zawodach w 1922 i 1923, które odbyły się w Warszawie PZLA wydał 11 grudnia 1923 roku specjalny komunikat do Okręgowych Związków Lekkiej Atletyki z apelem o większe zainteresowanie organizacja i udziałem w imprezach mistrzowskich^[6]. Początkowo rozgrywano zawody nie tylko w podstawowych konkurencjach lekkoatletycznych, ale także np. w skoku wzwyż oraz skoku w dal z miejsca (w 1920, 1921 i 1927)^[6]. W 1924 roku na trasie Rembertów (dziś dzielnica Warszawy) – Wawer (obecnie także dzielnica Warszawy) – Zegrze – Nieporęt – Zegrze – Wawer – Rembertów rozegrano pierwsze mistrzostwa Polski w biegu maratońskim^[11]. W latach 30. XX wieku program mistrzostw liczył około 25 konkurencji głównych^[6]. Ostatnie przed II wojną światową mistrzostwa Polski odbyły się latem 1939 roku^[3].

Po przerwie wojennej 26 sierpnia 1945 w Łodzi – z inicjatywy działaczy krakowskich, warszawskich i łódzkich – postanowiono o przygotowaniu walnego zebrania PZLA, a 29 września przedstawiciele siedmiu okręgów wybrali pierwsze powojenne władze Związku^[6]. Prezesem PZLA został wybrany Walenty Foryś^[6]. Od 29 do 30 września na stadionie Łódzkiego Klubu Sportowego, który przetrwał wojnę w relatywnie dobrym stanie, rozegrano mistrzostwa Polski^[9]. W zawodach najlepiej zaprezentowali się zawodnicy Cracovii^[12].

W 1951 w Warszawie mistrzostwa Polski seniorów odbyły się w ramach Spartakiady 1951^[12][9]. W latach 50. XX wieku polska reprezentacja lekkoatletyczna notowała duże sukcesy międzynarodowe^[9], a przez niemieckich dziennikarzy została nazwana wunderteamem^[13], przez dwa lata nie przegrała meczu międzypaństwowego, notując serię 14 zwycięstw począwszy od meczu przeciwko Norwegii w dniach 24 i 25 września 1955 w Poznaniu^[14]. Międzynarodowe sukcesy zawodników sprawiły, iż w owym czasie lekkoatletyka stała się w Polsce sportem narodowym^[15]. Popularność lekkoatletyki przekładała się także na widownię mistrzostw kraju np. w 1965 w Szczecinie miejscowy stadion Pogoni wypełnił się po brzegi ponad 20 000 widzów (startował wówczas reprezentujący miejscowy klub Wiesław Maniak – finalista igrzysk olimpijskich w Tokio)^[16]. Podczas mistrzostw Maniak czasem 10,1 ustanowił rekord Polski w biegu na 100 metrów^[17].

W 1969 po raz ostatni mistrzostwa Polski seniorów rozegrano na żużlowej bieżni, a ich areną był stadion Wisły Kraków^[4][10]. 15 sierpnia 1969 oddano do użytku nowoczesny jak na owe czasy stadion warszawskiej Skry, który jako pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej zyskał sztuczną nawierzchnię tartanową^[9]. Od 1970 do 1974 obiekt rokrocznie gościł mistrzostwa kraju (organizowane w owym czasie w obsadzie międzynarodowej^[4][10]. Po zmodernizowaniu stadionu Wojskowego Klubu Sportowego Zawisza w Bydgoszczy w 1974 roku w kolejnych latach był on gospodarzem kilku edycji mistrzostw kraju. Wraz z rozwojem sztucznych nawierzchni w kolejnych latach mistrzostwa Polski organizowały nowe ośrodki takie jak Lublin, Grudziądz, Piła czy Kielce^[3]. W 1995 ostatni raz mistrzostwa kraju przeprowadzono w Warszawie, która do dziś gościła najwięcej edycji krajowego czempionatu^[3].

Edycje

Zdzisław Latawiec był medalistą pierwszych mistrzostw Polski

Oszczepnik Janusz Sidło jest multimedalistą mistrzostw kraju

Najbardziej utytułowana polska lekkoatletka Irena Szewińska ma na koncie wiele medali mistrzostw Polski

Stadion w Bydgoszczy (po modernizacji w 2008) był wielokrotnie areną mistrzostw Polski

Stadion w Bielsku-Białej – gospodarz mistrzostw w 2003, 2010 i 2012 roku

W 1991 i 1993 mistrzostwa Polski odbyły się na stadionie w Kielcach

Stadion w Grudziądzu gościł mistrzostwa Polski w 1986 i 1988 roku

(c) TreworBG at pl.wikipedia, CC BY 3.0

Stadion w Zabrzu dwa razy był areną mistrzostw. W 2012 roku stracił bieżnię

Plakat promujący mistrzostwa w 2010 w Bielsku-Białej

Medaliści według konkurencji

Zobacz też

• Rekordy mistrzostw Polski seniorów w lekkoatletyce
• Halowe mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce
• Mistrzostwa Polski juniorów w lekkoatletyce
• Młodzieżowe mistrzostwa Polski w lekkoatletyce

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920-2007. Konkurencje męskie. Szczecin - Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6.
• Henryk Kurzyński, Leszek Luftman, Janusz Rozum, Maciej Rychwalski, Andrzej Socha: Historia finałów lekkoatletycznych mistrzostw Polski 1922–2011. Konkurencje kobiece. Bydgoszcz: Komisja Statystyczna PZLA, 2011.