Mistrzostwa Turcji w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Turcji w piłce nożnej (tur. Türkiye Futbol Şampiyonası) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie - corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) - mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Turcji.

Historia

Mistrzostwa Turcji w piłce nożnej rozgrywane są od 1904 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Süper Lig, 1. Lig, 2. Lig oraz niższych regionalnych klasach.

W 1899 roku w Stambule powstał pierwszy turecski klub piłkarski Black Stockings FC (wcześniej, od 1890 założone były również kluby, jednak były to kluby greckie, ormiańskie i angielskie), potem następne. Po założeniu w 1923 roku tureckiej federacji piłkarskiej - TFF, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych rozgrywek o mistrzostwo Turcji w sezonie 1924. Nazywały się one Türkiye Futbol Şampiyonası i trwały do roku 1951. Format mistrzostw oparty był na systemie pucharowym, zwycięzcy każdej z najlepszych lig regionalnych kraju walczyły potem o mistrzostwo. Wcześniej od 1904 do 1915 odbywały się rozgrywki też w İstanbul Futbol Ligi, które były kontynuowane potem w latach 1924–1951. W międzyczasie również powstały inne liczne ligi regionalne: Adana (1923), Ankara (1923) Eskişehir (1920), Izmir (1923), Kayseri (1936) i Trabzon (1923). Począwszy od 1936 roku organizowane pierwsze ogólnokrajowe ligowe rozgrywki o nazwie Narodowa Dywizja (tur. Millî Küme), które trwały do sezonu 1949/50, jednak nie uznane przez TFF jako oficjalne mistrzostwa Turcji. W sezonach 1956/57 i 1957/58 odbyły się rozgrywki o Puchar Federacji Tureckiej (tur. Federasyon Kupası), które wówczas były równoznaczne z rozgrywkami o mistrzostwo Turcji.

Rok później, w 1959 roku wprowadzono profesjonalną Ligę Narodową, zwaną Millî Lig. Liga była następczynią Türkiye Futbol Şampiyonası i Millî Küme. W pierwszym sezonie 1959 szesnaście zespołów były podzielone na dwie grupy: białą i czerwoną, zwycięzcy grup w dwumeczu rozegrały tytuł mistrza. Od sezonu 1959/60 liga zawierała szesnaście zespołów.

W sezonie 1963/64 liga zmieniła nazwę na 1. Lig.

W sezonie 2001/02 liga została przemianowana na Süper Lig[1].

Mistrzowie i pozostali medaliści

Türkiye Futbol Şampiyonası (1924–1951)

(nie uznane przez TFF)

SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Türkiye Futbol Şampiyonası
1924  1HarbiyeBahriyeAnadolu Turan San'atkârangücü
1925  nie rozgrywano
1926  nie rozgrywano
1927  1MuhafızgücüAltınorduBalıkesir
1928  nie rozgrywano
1929  nie rozgrywano
1930  nie rozgrywano
1931  nie rozgrywano
1932  1İstanbulsporAltınorduEskişehir
1933  1Fenerbahçe SKİzmirsporTrabzon İdman Ocağı
1934  1Beşiktaş JKAltaySamsun İdman Yurdu
1935  2Fenerbahçe SKAltınorduSamsun SK
1936  nie rozgrywano
1937  nie rozgrywano
1938  nie rozgrywano
1939  nie rozgrywano
1940  1Eskişehir DemirsporFenerbahçe SKbrak
1941  1GençlerbirliğiBeşiktaş JKAltay
Eskişehir Demirspor
1942  2Harp OkuluGöztepeBeşiktaş JK
1943  nie rozgrywano
1944  3Fenerbahçe SKHarp OkuluMersin İdman Yurdu
1945  3Harp Okuluİzmit Harp FilosuBeşiktaş JK
1946  2GençlerbirliğiBeşiktaş JKEskişehir Demirspor
1947  1Ankara DemirsporFenerbahçe SKAdana Demirspor
1948  nie rozgrywano
1949  1AnkaragücüGalatasaray SKEskişehir Demirspor
1950  1GöztepeGençlerbirliğiBeşiktaş JK
1951  2Beşiktaş JKAltayAdana Demirspor

Millî Küme (1936–1950)

(nie uznane przez TFF)

SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Millî Küme
1936/37  4Fenerbahçe SKGalatasaray SKBeşiktaş JK8 klubów w finale
1937/38  1GüneşBeşiktaş JKGalatasaray SK8 klubów w finale
1938/39  1Galatasaray SKAnkara DemirsporAS-FA Gücü8 klubów w finale
1939/40  5Fenerbahçe SKGalatasaray SKMuhafızgücü8 klubów w finale
1940/41  3Beşiktaş JKGalatasaray SKFenerbahçe SK8 klubów w finale
1941/42  nie rozgrywano z przyczyn pogodowych
1942/43  6Fenerbahçe SKGalatasaray SKBeşiktaş JK8 klubów w finale
1943/44  4Beşiktaş JKFenerbahçe SKUDV Göztepe8 klubów w finale
1944/45  7Fenerbahçe SKBeşiktaş JKGalatasaray SK8 klubów w finale
1945/46  8Fenerbahçe SKBeşiktaş JKKayagücü6 klubów w finale
1946/47  5Beşiktaş JKFenerbahçe SKGalatasaray SK8 klubów w finale
1947/48  nie rozgrywano z powodu Igrzysk Olimpijskich 1948 w Londynie
1948/49  nie rozgrywano z powodu South Mediterranean Cup
1949/50  9Fenerbahçe SKGalatasaray SKBeşiktaş JK8 klubów w finale

Federasyon Kupası (1956–1958)

SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Federasyon Kupası
1956/57  6Beşiktaş JKGalatasaray SKAltay SK28 klubów, sys.puchar.+finał
1957/58  7Beşiktaş JKGalatasaray SK38 klubów, sys.puchar.+2gr.+finał

Süper Lig (od 1959)

SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
1959  10Fenerbahçe SKGalatasaray SKVefa SK,
Beşiktaş JK
11Turcja Metin Oktay (Galatasaray SK)6 klubów, 2 gr.
1959/60  8Beşiktaş JKFenerbahçe SKGalatasaray SK33Turcja Metin Oktay (Galatasaray SK)20 klubów
1960/61  11Fenerbahçe SKGalatasaray SKBeşiktaş JK36Turcja Metin Oktay (Galatasaray SK)20 klubów
1961/62  2Galatasaray SKFenerbahçe SKBeşiktaş JK21Turcja Fikri Elma (Ankara Demirspor)20 klubów
1962/63  3Galatasaray SKBeşiktaş JKFenerbahçe SK38Turcja Metin Oktay (Galatasaray SK)22 kluby, 2 gr.,2 rundy
1963/64  12Fenerbahçe SKBeşiktaş JKGalatasaray SK19Turcja Güven Önüt (Beşiktaş JK)18 klubów
1964/65  13Fenerbahçe SKBeşiktaş JKGalatasaray SK17Turcja Metin Oktay (Galatasaray SK)16 klubów
1965/66  9Beşiktaş JKGalatasaray SKGençlerbirliği20Turcja Ertan Adatepe (Ankaragücü)16 klubów
1966/67  10Beşiktaş JKFenerbahçe SKGalatasaray SK18Turcja Ertan Adatepe (Ankaragücü)17 klubów
1967/68  14Fenerbahçe SKBeşiktaş JKGalatasaray SK19Turcja Fevzi Zemzem (Göztepe SK)17 klubów
1968/69  4Galatasaray SKEskişehirsporBeşiktaş JK17Turcja Metin Oktay (Galatasaray SK)16 klubów
1969/70  15Fenerbahçe SKEskişehirsporAltay SK13Turcja Fethi Heper (Eskişehirspor)16 klubów
1970/71  5Galatasaray SKFenerbahçe SKGöztepe SK16Turcja Ogün Altıparmak (Fenerbahçe SK)16 klubów
1971/72  6Galatasaray SKEskişehirsporFenerbahçe SK20Turcja Fethi Heper (Eskişehirspor)16 klubów
1972/73  7Galatasaray SKFenerbahçe SKEskişehirspor16Turcja Osman Arpacıoğlu (Fenerbahçe SK)16 klubów
1973/74  16Fenerbahçe SKBeşiktaş JKBoluspor14Turcja Cemil Turan (Fenerbahçe SK)16 klubów
1974/75  17Fenerbahçe SKGalatasaray SKEskişehirspor14Turcja Ömer Kaner (Eskişehirspor)16 klubów
1975/76  1TrabzonsporFenerbahçe SKGalatasaray SK14Turcja Cemil Turan (Fenerbahçe SK)16 klubów
1976/77  2TrabzonsporFenerbahçe SKAltay SK18Turcja Necmi Perekli (Trabzonspor)16 klubów
1977/78  18Fenerbahçe SKTrabzonsporGalatasaray SK17Turcja Cemil Turan (Fenerbahçe SK),
Turcja Ali Osman Renkliboy (Ankaragücü)
16 klubów
1978/79  3TrabzonsporGalatasaray SKFenerbahçe SK15Turcja Özer Umdu (Adanaspor)16 klubów
1979/80  4TrabzonsporFenerbahçe SKZonguldakspor12Turcja Mustafa Denizli (Altay SK),
Turcja Bahtiyar Yorulmaz (Bursaspor)
16 klubów
1980/81  5TrabzonsporAdanasporGalatasaray SK15Turcja Bora Öztürk (Adanaspor)16 klubów
1981/82  11Beşiktaş JKTrabzonsporFenerbahçe SK16Turcja Selçuk Yula (Fenerbahçe SK)17 klubów
1982/83  19Fenerbahçe SKTrabzonsporGalatasaray SK19Turcja Selçuk Yula (Fenerbahçe SK)18 klubów
1983/84  6TrabzonsporFenerbahçe SKGalatasaray SK16Turcja Tarık Hocic (Galatasaray SK)18 klubów
1984/85  20Fenerbahçe SKBeşiktaş JKTrabzonspor20Turcja Aykut Yiğit (Sakaryaspor)18 klubów
1985/86  12Beşiktaş JKGalatasaray SKSamsunspor33Turcja Tanju Çolak (Samsunspor)19 klubów
1986/87  8Galatasaray SKBeşiktaş JKSamsunspor25Turcja Tanju Çolak (Samsunspor)19 klubów
1987/88  9Galatasaray SKBeşiktaş JKMalatyaspor39Turcja Tanju Çolak (Galatasaray SK)20 klubów
1988/89  21Fenerbahçe SKBeşiktaş JKGalatasaray SK29Turcja Aykut Kocaman (Fenerbahçe SK)19 klubów
1989/90  13Beşiktaş JKFenerbahçe SKTrabzonspor28Turcja Feyyaz Uçar (Beşiktaş JK)18 klubów
1990/91  14Beşiktaş JKGalatasaray SKTrabzonspor31Turcja Tanju Çolak (Galatasaray SK)16 klubów
1991/92  15Beşiktaş JKFenerbahçe SKGalatasaray SK25Turcja Aykut Kocaman (Fenerbahçe SK)16 klubów
1992/93  10Galatasaray SKBeşiktaş JKTrabzonspor27Turcja Tanju Çolak (Fenerbahçe SK)16 klubów
1993/94  11Galatasaray SKFenerbahçe SKTrabzonspor22Turcja Bülent Uygun (Fenerbahçe SK)16 klubów
1994/95  16Beşiktaş JKTrabzonsporGalatasaray SK27Turcja Aykut Kocaman (Fenerbahçe SK)18 klubów
1995/96  22Fenerbahçe SKTrabzonsporBeşiktaş JK25Gruzja Szota Arweladze (Trabzonspor)18 klubów
1996/97  12Galatasaray SKBeşiktaş JKFenerbahçe SK38Turcja Hakan Şükür (Galatasaray SK)18 klubów
1997/98  13Galatasaray SKFenerbahçe SKTrabzonspor32Turcja Hakan Şükür (Galatasaray SK)18 klubów
1998/99  14Galatasaray SKBeşiktaş JKFenerbahçe SK19Turcja Hakan Şükür (Galatasaray SK)18 klubów
1999/00  15Galatasaray SKBeşiktaş JKGaziantepspor30Turcja Serkan Aykut (Samsunspor)18 klubów
2000/01  23Fenerbahçe SKGalatasaray SKGaziantepspor23Turcja Okan Yılmaz (Bursaspor)18 klubów
2001/02  16Galatasaray SKFenerbahçe SKBeşiktaş JK23Turcja İlhan Mansız (Beşiktaş JK),
Turcja Arif Erdem (Galatasaray SK)
18 klubów
2002/03  17Beşiktaş JKGalatasaray SKGençlerbirliği24Turcja Okan Yılmaz (Bursaspor)18 klubów
2003/04  24Fenerbahçe SKTrabzonsporBeşiktaş JK25Turcja Zafer Biryol (Konyaspor)18 klubów
2004/05  25Fenerbahçe SKTrabzonsporGalatasaray SK31Turcja Fatih Tekke (Trabzonspor)18 klubów
2005/06  17Galatasaray SKFenerbahçe SKBeşiktaş JK25Turcja Gökhan Ünal (Kayserispor)18 klubów
2006/07  26Fenerbahçe SKBeşiktaş JKGalatasaray SK19Brazylia Alex (Fenerbahçe SK)18 klubów
2007/08  18Galatasaray SKFenerbahçe SKBeşiktaş JK17Turcja Semih Şentürk (Fenerbahçe SK)18 klubów
2008/09  18Beşiktaş JKSivassporTrabzonspor20Czechy Milan Baroš (Galatasaray SK)18 klubów
2009/10  1BursasporFenerbahçe SKGalatasaray SK21Demokratyczna Republika Konga Ariza Makukula (Kayserispor)18 klubów
2010/11  27Fenerbahçe SKTrabzonsporBursaspor28Brazylia Alex (Fenerbahçe SK)18 klubów
2011/12  19Galatasaray SKFenerbahçe SKTrabzonspor33Turcja Burak Yılmaz (Trabzonspor)18 klubów
2012/13  20Galatasaray SKFenerbahçe SKBeşiktaş JK24Turcja Burak Yılmaz (Galatasaray SK)18 klubów
2013/14  28Fenerbahçe SKGalatasaray SKBeşiktaş JK17Maroko Aatif Chahechouhe (Sivasspor)18 klubów
2014/15  21Galatasaray SKFenerbahçe SKBeşiktaş JK22Brazylia Fernandão (Bursaspor)18 klubów
2015/16  19Beşiktaş JKFenerbahçe SKKonyaspor26Niemcy Mario Gómez (Beşiktaş JK)18 klubów
2016/17  20Beşiktaş JKİstanbul BaşakşehirFenerbahçe SK23Brazylia Vágner Love (Alanyaspor)18 klubów
2017/18  22Galatasaray SKFenerbahçe SKİstanbul Başakşehir29Francja Bafétimbi Gomis (Galatasaray SK)18 klubów
2018/19  23Galatasaray SKİstanbul BaşakşehirBeşiktaş JK30Senegal Mbaye Diagne (Galatasaray SK)18 klubów
2019/20  1İstanbul BaşakşehirTrabzonsporBeşiktaş JK24Norwegia Alexander Sørloth (Trabzonspor)18 klubów
2020/21  21Beşiktaş JKGalatasaray SKFenerbahçe SK22Gabon Aaron Boupendza (Hatayspor)21 klubów
2021/22  7TrabzonsporFenerbahçe SKKonyaspor20Turcja Umut Bozok (Kasımpaşa SK)20 klubów

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Turcji na podium oficjalnie stawało w sumie 26 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Fenerbahçe, który zdobył 28 tytułów mistrzowskich.

Stan po zakończeniu sezonu 2021/2022.

Lp.KlubMiejsca na podiumZwycięskie sezony
Gold medal with cup.svgSilver medal with cup.svgBronze medal with cup.svg
1.Fenerbahçe SK282791933, 1935, 1936/37, 1939/40, 1942/43, 1944, 1944/45, 1945/46, 1949/50, 1959, 1960/61, 1963/64, 1964/65, 1967/68, 1969/70, 1973/74, 1974/75, 1977/78, 1982/83, 1984/85, 1988/89, 1995/96, 2000/01, 2003/04, 2004/05, 2006/07, 2010/11, 2013/14
2.Galatasaray SK2319191938/39, 1961/62, 1962/63, 1968/69, 1970/71, 1971/72, 1972/73, 1986/87, 1987/88, 1992/93, 1993/94, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/2000, 2001/02, 2005/06, 2007/08, 2011/12, 2012/13, 2014/15, 2017/18, 2018/19
3.Beşiktaş JK2120151934, 1940/41, 1943/44, 1946/47, 1951, 1956/57, 1957/58, 1959/60, 1965/66, 1966/67, 1981/82, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1991/92, 1994/95, 2002/03, 2008/09, 2015/16, 2016/17, 2020/21
4.Trabzonspor7981975/76, 1976/77, 1978/79, 1979/80, 1980/81, 1983/84, 2021/22
5.Harp Okulu3101924, 1942, 1945
6.Gençlerbirliği2121941, 1946
7.İstanbul Başakşehir1212019/20
8.Göztepe1121950
9.Ankara Demirspor1101947
10.Bursaspor1012009/10
Ankaragücü1011949
Muhafızgücü1011927
13.Eskişehir Demirspor1001940
Güneş1001937/38
İstanbulspor1001932
16.Eskişehirspor032
17.Altay SK013
18.Adanaspor010
Sivasspor010
20.Gaziantepspor002
Samsunspor002
22.Boluspor001
Kayagücü001
Malatyaspor001
Zonguldakspor001
Konyaspor002
Geographylogo.svg
Lokalizacja drużyn mistrzowskich
Yellow pog.svg 10 i więcej mistrzostw Turcji

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: Stan po zakończeniu sezonu 2021/2022.

MiastoLiczba tytułówKluby
Stambuł
76
Fenerbahçe SK (28), Galatasaray SK (23), Beşiktaş JK (21), Harbiye (1), İstanbulspor (1), Güneş (1), İstanbul Başakşehir (1)
Ankara
8
Gençlerbirliği (2), Harp Okulu (2), Ankara Demirspor (1), Ankara Demirspor (1), Muhafızgücü (1), Ankaragücü (1)
Trabzon
7
Trabzonspor (7)
Izmir
1
Göztepe (1)
BursaBursaspor (1)
EskişehirEskişehir Demirspor (1)

Uczestnicy

Są 70 zespołów, które wzięły udział w 60 ligowych Mistrzostwach Turcji, które były prowadzone od 1959 aż do sezonu 2017/18 łącznie. Tylko Fenerbahçe, Galatasaray i Beşiktaş były zawsze obecni w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2017/18.

Zobacz też

  • Tabela wszech czasów mistrzostw Turcji w piłce nożnej
  • Süper Lig
  • Puchar Turcji

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Turkey location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Turkey
Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg
The national flag of the Democratic Republic of the Congo. Created according to the 2006 constitution : Son emblème est le drapeau bleu ciel, orné d’une étoile jaune dans le coin supérieur gauche et traversé en biais d’une bande rouge finement encadrée de jaune. (Its symbol is a sky blue flag, decorated with a yellow star in the upper left corner and crossed in the diagonal by a red strip with thin yellow borders) It seems to be identical, except for a lighter field hue, to the 1966–1971 flag.
Flag of Senegal.svg
Flag of Senegal
Gold medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złoty medal z pucharem.
Silver medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrny medal z pucharem.
Bronze medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brązowy medal z pucharem.
Yellow pog.svg
Shiny yellow button/marker widget. Used to mark the location on a map.