Mitoksantron

Mitoksantron
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C22H28N4O6
Masa molowa	444,48 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	65271-80-9
PubChem	4212
DrugBank	DB01204
InChI InChI=1S/C22H28N4O6/c27-11-9-23-5-7-25-13-1-2-14(26-8-6-24-10-12-28)18-17(13)21(31)19-15(29)3-4-16(30)20(19)22(18)32/h1-4,23-30H,5-12H2 KKZJGLLVHKMTCM-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-05-04] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H340, H360 Zwroty P P201, P308+P313
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01DB07
Stosowanie w ciąży	kategoria D
Farmakokinetyka Okres półtrwania 75 h

Mitoksantron – organiczny związek chemiczny, syntetyczny antybiotyk antracyklinowy, pochodna antrachinonu, wykazująca silne działanie przeciwnowotworowe.

Mechanizm działania

Mitoksantron wiążąc się z DNA, zaburza transkrypcję i translację. Hamuje aktywność topoizomerazy II. In vitro hamuje proliferację limfocytów T, limfocytów B, makrofagów, prezentację antygenów, wydzielanie interferonu γ, TNFα i IL-2.

Wskazania

W chorobach nowotworowych:

• ostra białaczka szpikowa u dorosłych,
• chłoniaki nieziarnicze,
• rak sutka,
• rak gruczołu krokowego oporny na kastrację,
• białaczka limfoblastyczna oporna na leczenie,
• rak płuc (drobno- i niedrobnokomórkowy),
• rak jajnika,
• rak żołądka,
• rak okrężnicy,
• czerniak.

Stosowany w leczeniu wtórnie postępującej (przewlekłej), postępująco-nawracającej lub pogarszającej się nawracająco-zwalniającej postaci stwardnienia rozsianego.

Interakcje

Działa synergistycznie z cytarabiną, cisplatyną, cyklofosfamidem, 5-fluorouracylem, metotreksatem, winkrystyną, dakarbazyną.

Działania niepożądane

Mitoksantron charakteryzuje się słabszym działaniem kardiotoksycznym niż doksorubicyna, ma jednak dużo innych działań niepożądanych.

• Mielotoksyczność (leukopenia, niedokrwistość, małopłytkowość, rzadko ostra granulocytopenia)
• nudności i wymioty o umiarkowanym nasileniu
• biegunka
• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
• utrata włosów
• zaburzenia rytmu serca
• tachykardia
• kardiomiopatia zastoinowa
• reakcje alergiczne
• wtórny brak miesiączki
• anoreksja
• zaparcia
• duszność
• zmęczenie
• gorączka
• krwawienie z przewodu pokarmowego
• zapalenie spojówek
• bezsenność
• splątanie
• stany lękowe
• parestezje
• sinienie skóry i paznokci

Przedawkowanie

Przedawkowanie przyspiesza i nasila działania niepożądane. Chorzy, którzy otrzymali pojedynczą dawkę 140–180 mg/m² powierzchni ciała i.v. zmarli w ciężkiej leukopenii i sepsie. Nie ma swoistego antidotum, w przypadku przedawkowania zaleca się leczenie objawowe i podtrzymujące. Hemodializa i dializa otrzewnowa są nieskuteczne w usuwaniu mitoksantronu z organizmu.

Ciąża i laktacja

Kategoria X. Nie wolno stosować mitoksantronu w ciąży. W trakcie leczenia i co najmniej pół roku po zakończeniu terapii zaleca się stosowanie skutecznych metod antykoncepcji. Ponieważ mitoksantron przenika do pokarmu kobiecego, podczas leczenia należy przerwać karmienie piersią.

Bibliografia

• Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-060-4.
• Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Andrzej Szczeklik (red.). Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.