Mladen Markač

Mladen Markač

(c) Roberta F., CC BY-SA 3.0 fotografia z wystawy w Akademii Policyjnej w Zagrzebiu
generał pułkownik policji specjalnej
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1955 Đurđevac
Przebieg służby
Lata służby	1983–1996
Formacja	Jugosłowiańska Armia Ludowa Siły Zbrojne Republiki Chorwacji
Jednostki	Jednostka Antyterrorystyczna Lučko
Stanowiska	dowódca jednostki antyterrorystycznej
Główne wojny i bitwy	wojna w Chorwacji: operacja Błysk operacja Burza

Mladen Markač (ur. 8 maja 1955 w Đurđevacu) – chorwacki generał w stanie spoczynku. Dowódca chorwackiej policji specjalnej podczas operacji Burza w czasie wojny w Chorwacji w latach 1991–1995.

Oskarżony przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii o zbrodnie przeciw ludności serbskiej w Chorwacji, podczas operacji w Republice Serbskiej Krajiny. W kwietniu 2011 został skazany na 18 lat więzienia^[1]. 16 listopada 2012 razem z gen. Ante Gotowiną został uniewinniony od wszystkich zarzutów^[2]. Po powrocie do Chorwacji został powitany jak bohater narodowy^[3][4]. Wyrok uniewinniający został uznany za kontrowersyjny^[5], a przez Serbów odczytany jako niesprawiedliwy oraz jako dowód na stronniczość trybunału^[6][7].

Życiorys

Urodził się 8 maja 1955 w Đurđevacu w Chorwacji będącej wówczas częścią Jugosławii. W młodości uprawiał judo, był także członkiem kadry narodowej^[8]. W 1981 ukończył studia z kinezjologii na Uniwersytecie w Zagrzebiu^[9], a w 1982 odbył obowiązkową służbę wojskową, następnie podjął pracę w policji. W 1990 wraz z innymi utworzył w jednostkę do zadań specjalnych policji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, a w 1991 po jej przekształceniu w jednostkę antyterrorystyczną Lučko został mianowany jej dowódcą^[10]. W 1992 awansowany do rangi generała pułkownika.

Wojna w Chorwacji

18 lutego 1994 Markač został mianowany komendantem Policji Specjalnej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Republiki Chorwacji. Według aktu oskarżenia jako komendant miał kontrolę nad wszystkimi członkami policji specjalnej biorących udział w operacji Burza oraz związanej z nią działaniami w regionie, a także posiadał możliwości zapobiegania przestępstwom popełnianym przez osoby znajdujące się pod jego zwierzchnictwem, jak również proponowania i stosowania środków dyscyplinarnych wobec żołnierzy chorwackich podlegających pod jego dowództwo^[10].

Proces

W 2004 dobrowolnie poddał się i został przeniesiony do siedziby trybunału w Hadze, gdzie w marcu 2008 rozpoczął się wspólny proces jego oraz Ante Gotoviny i Ivana Čermaka (proces Gotovina i in. (IT-06-90) „Operacja Burza”). 15 kwietnia 2011 został skazany na 18 lat więzienia za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione na ludności serbskiej oraz serbskim oddziałom rebelianckim^[11]. W akcie oskarżenia sformułowano zarzut utworzenia wspólnego przedsięwzięcia przestępczego, którego celem było trwałe wysiedlenie ludności serbskiej poprzez popełnienie przestępstw (grabieży, nieludzkiego traktowania, morderstw, prześladowania) oraz zapobieganie ich powrotowi. W tym samym procesie Gotovina został skazany na 24 lata więzienia, a Čermak uniewinniony. 16 listopada 2012 Izba Apelacyjna MTK decyzją większości członków w stosunku 3-2 uniewinniła obu generałów od wszystkich zarzutów stwierdzając, że prokuratura nie udowodniła istnienia wspólnego przedsięwzięcia karnego, a Izba Orzekająca zidentyfikowała i nie omówiła innych rodzajów odpowiedzialności^[12].

Dalsza działalność

2 grudnia 2012 razem z Ante Gotoviną został honorowym obywatelem Osijeku^[13]. 5 grudnia tego roku podczas wykładu w Macierzy Chorwackiej na temat chorwackiej wojny o niepodległość, Markač zapowiedział, że zamierza poświęcić się pracy humanitarnej, pisaniu, polowaniom oraz szerzeniu tego, co określił jako prawdę o wojnie^[14].

Przypisy