Mleczan Ringera

Mleczan Ringera – potoczna nazwa roztworu Ringera z dodatkiem mleczanu (łac. Solutio Ringeri Lactate, ang. lactated Ringer’s solution). Jest to roztwór izotoniczny w stosunku do krwi człowieka, należący do krystaloidów, przeznaczony do wlewów dożylnych^[1].

Skład i właściwości fizykochemiczne^[1][2][3][4]

• Litr mleczanowego roztworu Ringera zawiera:
  • 6,01 g chlorku sodu,
  • 0,3 g chlorku potasu,
  • 0,151 g chlorku wapnia (0,299 g sześciowodnego chlorku wapnia)
  • 3,1 g mleczanu sodu
  • Woda do iniekcji – do 1000,0 ml

• Co odpowiada w przybliżeniu następującym stężeniom jonów:
  • 130 mEq jonów sodu (Na⁺) = 130 mmol/l,
  • 109 mEq jonów chlorkowych (Cl⁻) = 109 mmol/l,
  • 28 mEq jonów mleczanowych = 28 mmol/l,
  • 4 mEq jonów potasu (K⁺) = 4 mmol/l,
  • 3 mEq jonów wapnia (Ca²⁺) = 1,5 mmol/l.

• pH = 6,0 – 7,5
• osmolarność = 274 mOsmol/l

Mechanizm działania

• Wypełnienie łożyska naczyniowego.
• Dostarczenie podstawowych elektrolitów (z wyjątkiem magnezu) w stężeniach fizjologicznych. Dzięki dodatkowi mleczanu sodu stężenie jonów chlorkowych jest skorygowane do wartości fizjologicznych, co dodatkowo odróżnia ten roztwór od „podstawowego” roztworu Ringera^[5].
• Mleczany mogą być wykorzystane w wątrobie w procesie utleniania i glukoneogenezy. Proces ten zużywa wolny H+ do produkcji glikogenu i dwuwęglanów^[6][7], które służą jako bufor przeciwdziałający kwasicy, będącej istotnym elementem np. choroby oparzeniowej^[8], wstrząsu krwotocznego.

Wskazania do stosowania

• Odwodnienie (izotoniczne) bez względu na przyczynę (wymioty, biegunka, przetoki itp.).
• Hipowolemia jako skutek:
  • oparzenia (patrz reguła Parkland)^[9],
  • ubytku wody/elektrolitów w trakcie zabiegu chirurgicznego,
  • utraty krwi (wstrząs krwotoczny) – w celu wstępnego wypełnienia łożyska naczyniowego.
• Rozcieńczalnik lub rozpuszczalnik dla leków i koncentratów elektrolitów nie wykazujących niezgodności.

Przeciwwskazania

• kwasica mleczanowa
• podczas transfuzji krwi nie należy przetaczać mleczanu Ringera tym samym zestawem do przetoczeń ze względu na ryzyko wykrzepiania (wiązanie wapnia z cytrynianami, które są dodawane do koncentratu krwinek czerwonych)

Sytuacje wymagające zachowania szczególnej ostrożności

• niewydolność nerek;
• zasadowica (metaboliczna lub oddechowa);
• zaburzenia utylizacji mleczanów – np. ciężka niewydolność wątroby, niedobór tiaminy (głównie alkoholicy) lub insuliny (cukrzyca);
• zwiększona produkcja mleczanów – np. niedotlenienie, przewlekła niewydolność krążenia;
• leczenie pochodnymi biguanidu (np. metformina), które zarówno zwiększają produkcję mleczanów (przez nasilenie glikolizy beztlenowej), jak i zmniejszają ich utylizację (poprzez hamowanie glukoneogenezy);
• hiperglikemia (mleczan jest substratem do glukoneogenezy).

Inne

• W sytuacji, gdy nie ma możliwości podawania dożylnego, może być ewentualnie podawany doustnie (niedobry smak), a u zwierząt także podskórnie.
• W postaci aerozolu (np. preparat Ringosol) może być stosowany donosowo (nawet u noworodków) w celu nawilżania i oczyszczania śluzówki, np. w przebiegu nieżytu alergicznego lub niealergicznego, po operacji przegrody nosa itp.
• Bardzo podobny w składzie do mleczanu Ringera jest roztwór Hartmann, stworzony przez Alexis Hartmann w celu leczenia kwasicy u dzieci.

Zobacz też

• Płyn infuzyjny
• Płynoterapia
• Resuscytacja płynowa

Przypisy