Mnemosyne (mitologia)
| bogini pamięci | |
 Jacob de Wit: Jowisz i Mnemosyne | |
| Inne imiona | Mnemozyna, Mnemosyna |
|---|---|
| Występowanie | |
| Teren kultu | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Dzieci | Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnia, Talia, Terpsychora, i Urania |
Mnemosyne (także Mnemozyna, Mnemosyna, Pamięć; stgr. Μνημοσύνη Mnēmosýnē ‘pamięć’, łac. Moneta) – w mitologii greckiej tytanida, bogini i uosobienie pamięci.
Należała do pierwszego pokolenia tytanów i tytanid[1][2]. Uchodziła za córkę Uranosa i Gai[1][3][4]. Była siostrą tytanów (Hyperiona, Japeta, Kojosa, Kriosa, Kronosa, Okeanosa) i tytanid (Fojbe, Rei, Tei, Temidy, Tetydy) oraz cyklopów niebiańskich (Argesa, Brontesa, Steropesa) i hekatonchejrów (Ajgajona, Gygesa, Kottosa)[4][5]. Z bogiem Zeusem (połączył się z nią w Pierii w ciągu kolejnych dziewięciu nocy) miała córki (Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnię, Talię, Terpsychorę i Uranię), które były muzami olimpijskimi[3][6][7].
Przed wyrocznią Trofoniosa w Lebadei w Beocji istniało Źródło Pamięci (Mnemosyne)[8].
Imieniem tytanidy nazwano jedną z planetoid – (57) Mnemosyne oraz motyla z rodziny paziowatych – niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 441. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Carlos Parada: Titans (First generation, offspring of Uranus and Gaia). maicar.com. [dostęp 2010-04-28]. (ang.).
- ↑ a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 238. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b Początki świata. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 40–41. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 357, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53–54. ISBN 83-210-0677-9.
- ↑ Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak, op.cit., s. 145. ISBN 83-7311-077-8.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 207, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
Bibliografia
- Aaron J. Atsma: Mnemosyne. theoi.com. [dostęp 2010-04-17].
- Mnemosyne. mythindex.com. [dostęp 2010-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-15)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003, s. 782. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 492. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Mnemosyne. maicar.com. [dostęp 2010-11-18]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 397: Mnemosyne. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-01-13]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Mnemosyne. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-30]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Mnemosyne. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-30]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Jupiter en Mnemosyne. In een landschap maakt Jupiter, vermomd als een herder, Mnemosyne het hof. Zijn attribuut, een adelaar, vliegt boven het tafereel. Links putti met de kudde schapen. Behoort bij SK-A-3885. Onderdeel van een kamerdecoratie geschilderd in opdracht van Jan Baptist de Surmont, heer van Vlooswijk, voor zijn huis te Loenen aan de Vecht.