Mnichy

Mnichy

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	międzychodzki
Gmina	Międzychód
Sołectwo	Mnichy-Mniszki
Liczba ludności (2022)	173[1]
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	64-421[2]
Tablice rejestracyjne	PMI
SIMC	0183638
Położenie na mapie gminy Międzychód Mnichy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Mnichy
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Mnichy
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego Mnichy
52°32′32,20″N 15°59′03,30″E/52,542278 15,984250

Dwór w Mnichach

Gorzelnia w Mnichach

Mnichy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód.

Historia

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1403 jako "Mnichi", 1408 "Mnych", 1439 "Amichy, Mnichy", 1466 "Mnychy", "1540 Mnychi"^[3].

Początkowo była własnością opactwa cystersów w Paradyżu (obecnie Gościkowo) i w 1403 należała do klasztoru. Z czasem miejscowość stała się wsią szlachecką należącą do lokalnej szlachty Mniskich. W latach 1408-1435 Dobrogost Koleński dziedzic Prusimia, kasztelan kamieński w latach 1427-42, dokonuje zamiany dóbr z opatem klasztoru paradyskiego otrzymując w zamian m. in. wieś Mnichy. W 1435 woźny sądowy zapowiada, że połowa dziedzin Prusim, Mnichy, Gralewo i Miłostowo należy do tegoż Dobrogosta, a druga połowa do opata paradyskiego. W 1439 Sędziwój z Ostroroga wojewoda poznański otrzymał od opata paradyskiego wsie Mnichy oraz Miłostowo. Miejscowość należała wówczas do powiatu poznańskiego Korony Królestwa Polskiego. W 1546 odbył się proces o odnowienie granic między wsiami Mnichy i Gralewo. Odnotowano kopiec narożny rozdzielający wsie Tuczępy, Mnichy i Gralewo. W 1580 wieś leżała w parafii Kamionna^[3].

Miejscowość wspominały historyczne dokumenty prawne, własnościowe i podatkowe. W 1563 odnotowano we wsi zagrodników. W 1577 pobór z Mnichów płacili właściciele: Stanisław oraz Jan Mniscy. W 1580 była wsią szlachecką położoną w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[4]. Odnotowano w tym roku dwa młyny we wsi, a także pobór z części wsi należącej do Jana Mniskiego od 4 zagrodników, pasterza, który płacił od 20 owiec, młyna Korzecznik posiadającego jedno koło. Z części Jana Strzeleckiego pobrano podatek od 4 zagrodników oraz młyna o jednym kole^[3].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Mnichy wielkie należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej^[5]. Mnichy wielkie należały do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowiły odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Rissman^[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 171 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 20 dymów (domostw)^[5]. W skład majątku Mnichy wielkie wchodziły wówczas także: Grolewo (16 domów, 160 mieszk.), Grolewska papiernia młyn (2 domy, 11 mieszk.) oraz Czajka folwark (Kiewitz, 1 dom, 8 mieszk.)^[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Przypisy

Bibliografia

• Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III L-Q, zeszyt 1, hasło „Mnichy”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1993, s. 177-178.

Linki zewnętrzne

• Mnichy w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
• Mnichy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 344 .