Mniszka białorzytna

Mniszka białorzytna
Lonchura striata[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

astryldowate

Podrodzina

mniszki

Rodzaj

Lonchura

Gatunek

mniszka białorzytna

Synonimy
  • Loxia striata Linnaeus, 1766
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Mniszka białorzytna[3] (Lonchura striata) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae), podrodziny mniszek (Lonchurinae). Występuje w południowej i południowo-wschodniej Azji. Nie jest zagrożony wyginięciem. Udomowione mniszki białorzytne znane są jako mewki japońskie.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Karol Linneusz w 1766 na podstawie holotypu ze Sri Lanki (błędnie wskazał lokalizację jako Reunion). Nowemu gatunkowi nadał nazwę Loxia striata[4]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza mniszkę białorzytną w rodzaju Lonchura. Wyróżnia 6 podgatunków[5]. Ptaki z Tajwanu bywały wydzielane do podgatunku L. s. phaethontoptila, jednak zdają się nie różnić zbytnio od przedstawicieli L. s. swinhoei. Proponowany podgatunek L. s. explita uznawany jest za tożsamy z L. s. subsquamicollis[4].

Podgatunki i zasięg występowania

IOC wyróżnia następujące podgatunki[5]:

Mniszki białorzytne introdukowano do Japonii[4].

Morfologia

Długość ciała wynosi 11–12 cm, masa ciała 9,5–13 g[4]. Górna szczęka ciemnoszara, żuchwa srebrzysta. Pióra u nasady dzioba i gardło są niemal czarne. Pozostałe części ciała porastają głównie pióra czekoladowobrązowe, jedynie pierś i brzuch są pokryte brudnobiało-czekoladowym łuskowatym wzorem. Sterówki czarnobrązowe[6].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia mniszek białorzytnych są między innymi suche obszary trawiaste lub porośnięte krzewami, skraje lasów, zarośnięte przecinki, zakrzewienia i plantacje[4] Odnotowywane były od poziomu morza do 2000 m n.p.m.[7] Żywią się nasionami, głównie ryżu i innych traw, w tym Eragrostis i bambusów[4]. Pospolicie występują na nizinnych obszarach z uprawami ryżu, gdzie gniazdują również w bliskości siedlisk ludzkich[7].

Lęgi

Sezon lęgowy jest długi, w Indiach i Tajlandii trwa niemal cały rok (głównie od lutego do września), podobnie na Półwyspie Malajskim, gdzie okres lęgowy trwa głównie od czerwca do sierpnia[4]. W niewoli zniesienie liczy 1–8 jaj; w jednym z badań średnie zniesienie wyniosło 5,3 jaja[8]. Oboje rodzice sprawują opiekę nad potomstwem[7].

Status

IUCN uznaje mniszkę białorzytną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)[9]. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[2].

Przypisy

  1. Lonchura striata, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b Lonchura striata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. a b c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Lonchurinae Steiner, 1960 (1847) - mniszki (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-01].
  4. a b c d e f g h i j k l m Payne, R: White-rumped Munia (Lonchura striata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2010. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-08)].
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors, pipits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-01]. (ang.).
  6. The Society (Bengalese) Finch. Finch Information Center. [dostęp 2017-03-04].
  7. a b c Michael L. Avery. Diet and breeding seasonality among a population of sharp-tailed munias, Lonchura striata, in Malaysia. „The Auk”. 97, 1980. 
  8. Ronald M. Coleman, Robin D. Whittall. Variation in egg weight in the Bengalese finch (Lonchura striata var. domestica). „Canadian Journal of Zoology”. 68, s. 272–275, 1990. 
  9. White-rumped Munia Lonchura striata. BirdLife International. [dostęp 2020-12-01].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Areale L. striata.JPG
areale della specie
Indian White-backed munia (Lonchura striata striata).jpg
Autor: Lip Kee Yap, Licencja: CC BY-SA 2.0

White-backed munia Indian White-backed munia Lonchura striata Nominate race, Lonchura striata striata

Lunuganga, Near Bentota, Sri Lanka 8th. February 2011

Distribution: <a href="http://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=C5AB12E5AD3607C1&sec=map&zoom=asi" rel="nofollow">avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=C5A...</a>

690V0113