Możdżany

Artykuł

54°4′33″N 22°0′57″E

- błąd

38 m

WD

54°5'N, 22°3'E

- błąd

2270 m

Odległość

2513 m

Możdżany
wieś
Ilustracja
Centrum Możdżan
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

giżycki

Gmina

Kruklanki

Sołectwo

Możdżany

Liczba ludności (2016)

202

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

11-612[1]

Tablice rejestracyjne

NGI

SIMC

0761621

Położenie na mapie gminy Kruklanki
Mapa konturowa gminy Kruklanki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Możdżany”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Możdżany”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Możdżany”
Ziemia54°04′33″N 22°00′57″E/54,075833 22,015833

Możdżany (niem. Mosdzehnen, 1930–1945 Borkenwalde) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki.

Na południowo-zachodnim krańcu Puszczy Boreckiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Możdżany[2][3]
SIMCNazwaRodzaj
0761466Borkiosada
0761489Jurkówkoosada leśna
0761472Knieja Łuczańskaosada
0761495Woliskoosada

Historia

Cmentarz w Możdżanach (na zachód od centrum wsi)

Wieś służebna powstała przed 1519 (najprawdopodobniej jeszcze w XV w.[4]) wieku na półnc od Węgorzewa, na wschodnim brzegu Węgorapy. W 1522 Jan Dorsz otrzymał przywilej lokacyjny od wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Albrechta Hochenzollerna. Początkowo majątek nazwano Jeger, później zmieniono na Mosehnen. Obszar dóbr wynosił 12 łanów, czyli ok. 200 ha i był położony pomiędzy Nową Wsią a Stulichami[5].

Mieszkańcy Możdżan byli strażnikami leśnymi. W okolicach Węgoborka było coraz mniej lasów i służbę ich uznano tam za zbyteczną, więc na początku XVII w. mieszkańców przeniesiono w rejon Puszczy Boreckiej na miejsce, gdzie wieś istnieje obecnie. Dzięki temu rozwiązaniu mogli skuteczniej wykonywać swoje obowiązki[5].

Kaplica Dobrego Pasterza

Teren po dawnej wsi Możdżany został wykupiony w 1613 przez węgorzewskich mieszczan[5].

W XIX w. na zachód od obecnego centrum wsi założono cmentarz wiejski ewangelicki. Drugi znajduje się na północ od Borek.

Na przełomie XIX i XX w. majątek był w rękach kolejno rodzin Kramer, Bucholz i Waschau-Wittenhof, jednak na skutek bankructwa w latach 20. ubiegłego stulecia uległ on rozparcelowaniu i sprzedane nowym osadnikom[6].

Nasyp kolejowy (widok w stronę Kruklanek)

Mniej więcej w tym okresie na południowym krańcu wsi wybudowano kaplicę grobową, w której spoczywają doczesne szczątki Kramerów i Bucholz. Po II wojnie światowej zaadaptowano ją na kaplicę filialną rzymskokatolickiej parafii w Kruklankach.

W latach 1908 - 1945 przez wieś przechodziła lina kolejowa Kruklanki-Olecko.

W 1939 wieś liczyła 310 mieszkańców[6].

Obecnie w Możdżanach działa sklep oraz świetlica wiejska.

Niedaleko od Możdżan znajduje się Wolisko – siedziba żubrów[7].

Na południe od centrum wsi przepływa rzeka Sapina, która ma źródła na północ od jej centrum.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 797 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  4. ↑ Sołectwa - Możdżany - Gmina Kruklanki, www.kruklanki.pl [dostęp 2019-07-30].
  5. ↑ a b c Robert Klimek, Wojciech Różewicz, Andrzej Sulej, Gmina Kruklanki - historia i przyroda, ISBN 978-83-926182-7-0.
  6. ↑ a b Wojciech Darski, Informator Turystyczno-Gospodarczy GMINY KRUKLANKI, GMINA KRUKLANKI, ISBN 978-83-937678-3-0.
  7. ↑ Adriana Czupryn Kruklanki – żubry na Mazurach Gazeta Wyborcza 2002-09-03


Gmina Kruklanki
Wsie
Przysiółek
Osada
  • Podleśne
Osady leśne
Integralne
części wsi
  • Borki
  • Budziska Leśne
  • Chmielewo
  • Jeleni Róg
  • Jurkówko
  • Kamienna Struga
  • Knieja Łuczańska
  • Łękuk Wielki
  • Majerka
  • Wolisko
  • Wyrzywilki
POL gmina Kruklanki COA.svg

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Giżycko County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Giżycko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.20 N
  • S: 53.83 N
  • W: 21.41 E
  • E: 22.23 E
Groby na cmentarzu w Możdżanch.jpg
Autor: Mateusz Chmielewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Groby skąpane w świetle zachodzącego słońca
Centrum Możdżan.jpg
Autor: Mateusz Chmielewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centrum wsi Możdżany
Nasyp klejowy w Możdżanach - widok w stronę Kruklanek.jpg
Autor: Mateusz Chmielewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na nasyp po rozebranej linii kolejowej Kruklanki - Olecko