Mobilny wojskowy szpital chirurgiczny

MASH skrót od Mobile Army Surgical Hospital (ang. mobilny wojskowy szpital chirurgiczny) – szpital polowy US Army operujący przy linii frontu, obecnie zastąpiony przez jednostki typu Combat Support Hospital.

Pierwsze MASHe utworzono tuż po zakończeniu II wojny światowej. Według założeń, profesjonalny szpital miał podążać za frontem tak, by znajdować się w odległości maksymalnie kilku mil od strefy walk, by jak najszybciej - w odróżnieniu od tradycyjnych szpitali polowych - udzielać pomocy rannym. Żołnierzom udzielano pierwszej pomocy i stabilizowano ich funkcje życiowe w batalionowych punktach sanitarnych (Battalion First Aid Station), znajdujących się na zapleczu walczących jednostek. Potem transportowano ich do MASH-y, gdzie wykonywano ratujące życie operacje chirurgiczne. Pacjentów, jeśli ich stan na to pozwalał, odsyłano później do szpitali ewakuacyjnych (Evac Hospitals).

W skład typowego zespołu MASH wchodziło 10 lekarzy chirurgów, 12 pielęgniarek i 200 osób z personelu pomocniczego. Szpital mógł jednocześnie pomieścić 200 rannych.

Cały szpital i jego wyposażenie można było spakować na ciężarówki i w relatywnie szybkim czasie przenieść w inne miejsce. Podczas działań wojennych MASH-e zmieniały swoją lokalizację nawet kilkunastokrotnie.

Chrzest bojowy MASH-e przeszły w Korei, gdzie okazało się, że szpitale ratowały życie 97 proc. rannych, którzy dotarli do szpitala żywi^[1]. Do transportu pacjentów po raz pierwszy użyto wówczas śmigłowców typu Bell 47.

MASH-e działały podczas wojny wietnamskiej oraz I i II wojny w Zatoce Perskiej.

Ostatnią jednostkę tego typu – 212th MASH rozwiązano w 2006 r. – po tym jak stacjonującą w Niemczech jednostkę wysłano do Pakistanu, gdzie jej personel niósł pomoc ofiarom trzęsienia ziemi w Kaszmirze.

MASH-e stopniowo zastępowały szpitale wsparcia bojowego (Combat Support Hospitals) oraz współdziałające z nimi mobilne zespoły chirurgów (Forward Surgical Teams). Obecnie, dzięki szybkim i mającym duży zasięg śmigłowcem typu Blackhawk szpitale polowe nie muszą znajdować się tuż przy linii frontu.

Życie lekarzy służących w MASH podczas wojny w Korei stało się kanwą dla powieści MASH i jej ekranizacji: kultowego filmu w reżyserii Roberta Altmana oraz luźniejszej adaptacji - serialu komediowego pod tym samym tytułem (różniące się jednak zapisem: MASH i M*A*S*H). Gdy w 1997 r. rozwiązano ostatni MASH stacjonujący na Półwyspie Koreańskim, aktorzy grający w serialu (m.in. Larry Linville), uświetnili związane z tym faktem uroczystości.

Przypisy