Moczarka
 (c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0 Moczarka kanadyjska | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | moczarka |
| Nazwa systematyczna | |
| Elodea Michx. Fl. Bor.-Amer. 1: 20. 19 Mar 1803 | |
Moczarka (Elodea Michx.) – rodzaj roślin słodkowodnych należących do rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae). Wyróżnia się 5 gatunków[3], spośród których typowym jest moczarka kanadyjska (Elodea canadensis Michx)[4]. Moczarki pochodzą z Ameryki Północnej i Południowej, jednak jako rośliny inwazyjne rozprzestrzeniły się w Europie, Azji i Australii. W Polsce występują dwa gatunki – moczarka kanadyjska E. canadensis i delikatna E. nuttallii[5][6].
Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny akwariowe. Masowo występujące rośliny bywają także wykorzystywane jako zielony nawóz[7].
Mianem „moczarki” określa się zwyczajowo w Polsce także przedstawicieli rodzaju moczarnica Egeria (moczarnica argentyńska Egeria densa nazywana jest „moczarką argentyńską”)[8].
Morfologia
Rośliny zwykle ulistnione okółkowo. Liście w węzłach zazwyczaj z dwoma małymi, całobrzegimi łuskami. Moczarki są dwupienne (np. moczarka kanadyjska w Polsce reprezentowana jest wyłącznie przez osobniki żeńskie) lub wykształcają kwiaty obupłciowe. Kwiaty wyrastają na długich szypułkach, sięgając powierzchni wody. U niektórych gatunków dodatkowo wydłuża się rurkowato także sam kwiat i szyjka słupka (np. u Elodea bifoliata do 50 cm)[7].
Spokrewnione rodzaje roślin bywają bardzo podobne, np. z występujących lub uprawianych w Europie Środkowej mylić się z moczarkami mogą przedstawiciele rodzaju moczarnica Egeria i przesiąkra (Hydrilla).
Nazewnictwo i systematyka
Elodea L. C. Richard, Elodea J. Saint-Hilaire
Philotria Rafinesque, Udora Nuttall
- Systematyka według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Jeden z 7 rodzajów wyróżnianych w obrębie podrodziny Anacharidoideae wchodzącej w skład rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae), która należy z kolei do rzędu żabieńcowców (Alismatales)[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa żabieńcowe (Alismatidae Takht.), nadrząd Alismatanae Takht., rząd żabiściekowce (Hydrocharitales Dumort.), podrząd Alismatineae Engl., rodzina żabiściekowate (Hydrocharitaceae Juss.), rodzaj moczarka (Elodea Michx.)[9].
- Wykaz gatunków[10]
- Elodea callitrichides (Rich.) Caspary (syn. Elodea ernstiae H. St. John) – moczarka rzęślowata
- Elodea bifoliata H. St. John (syn. Elodea longivaginata H. St. John)
- Elodea canadensis Michx. – moczarka kanadyjska
- Elodea granatensis Humb. & Bonpl.
- Elodea nuttallii (Planch.) St. John – moczarka delikatna
- Elodea potamogeton (Bertero) Espinosa
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-12-13] (ang.).
- ↑ Christopher D.K. Cook, Katharina Urmi-König: A revision of the genus Elodea (Hydrocharitaceae). Aquatic Botany Vol. 21, 2: 111-156, 1985. [dostęp 2010-06-23].
- ↑ a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-06-23].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 74, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Dariusz Kamiński: Udział Elodea nuttallii (Planch.) H.St. John. w zbiorowiskach hydromakrofitów na terenie Polski. W: Planta in vivo, in vitro et in silico. Szczepkowski A., Obidziński A. (red.). Warszawa: LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego, 2010.
- ↑ a b Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 346. ISBN 83-7079-778-4.
- ↑ Peter Beck: Rośliny akwariowe. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2002, s. 49. ISBN 83-7073-335-2.
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Elodea (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30].
- ↑ Elodea (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-01-19].
Media użyte na tej stronie
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Canadian Waterweed, Elodea canadensis (with enlarged cross section of a single whorl). In this instance, the leaves are relatively long and narrow (four times longer than wide). There are also specimens with stockier leaves.