Modafinil

Modafinil
enancjomery R (u góry) i S (u dołu)
enancjomery R (u góry) i S (u dołu)
Ogólne informacje
Wzór sumarycznyC15H15NO2S
Masa molowa273,35 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS68693-11-8
PubChem4236
DrugBankDB00745
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATCN06BA07

Modafinilorganiczny związek chemiczny, lek o działaniu stymulującym, używany w leczeniu narkolepsji, zmniejszenia senności wywołanej pracą zmianową lub bezdechem sennym oraz jako środek pobudzający. Lek ten nie ma działania narkotycznego, w przeciwieństwie np. do metylofenidatu.

Czas półtrwania leku w organizmie wynosi około 15 godzin. Zażywany jest zwykle zaraz po obudzeniu. Średnia dawka to 100–200 miligramów. Modafinil może powodować ból głowy. Nie jest do końca znany mechanizm działania leku, ale wiadomo, że nie działa euforyzująco[2]. Modafinil jest inhibitorem zwrotnego wychwytu dopaminy i noradrenaliny, co oznacza, iż zwiększa stężenie tych neuroprzekaźników w przestrzeni synaptycznej. Strukturalnie modafinil nie jest podobny do żadnego z narkotycznych stymulantów jak amfetamina, metylofenidat czy kokaina, jednak wstępne badania pokazujące jego działanie na układ dopaminowy sugerują, że może mieć potencjał uzależniający[3].

Prowadzone były badania nad przydatnością modafinilu w leczeniu szeregu zaburzeń, w tym zaburzeń funkcji poznawczych, depresji i ADHD[4]. Mimo skuteczności, nie został zarejestrowany jako lek na ADHD z powodu przypadków ciężkiej toksyczności dermatologicznej. Do powszechnych działań niepożądanych należą bezsenność, ból głowy, nudności, nerwowość i nadciśnienie tętnicze[5].

Przypisy

  1. a b c Modafinil, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00745 (ang.).
  2. Dongsoo Kim, Practical Use and Risk of Modafinil, a Novel Waking Drug, „Environmental Health and Toxicology”, 27, 2012, DOI10.5620/eht.2012.27.e2012007, PMID22375280, PMCIDPMC3286657.
  3. Nora D. Volkow i inni, Effects of modafinil on dopamine and dopamine transporters in the male human brain: clinical implications, „Journal of the American Medical Association”, 301 (11), 2009, s. 1148–1154, DOI10.1001/jama.2009.351, PMID19293415, PMCIDPMC2696807.c?
  4. Michael J. Minzenberg, Cameron S. Carter, Modafinil: A Review of Neurochemical Actions and Effects on Cognition, „Neuropsychopharmacology”, 33 (7), 2007, s. 1477–1502, DOI10.1038/sj.npp.1301534.
  5. R. Kumar, Approved and investigational uses of modafinil: an evidence-based review, „Drugs”, 68 (13), 2008, s. 1803–1839, DOI10.2165/00003495-200868130-00003, PMID18729534.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Modafinil enantiomers.svg
Skeletal formulae of two modafinil enantiomers: (R)-(−)-modafinil (armodafinil) and (S)-(+)-modafinil. Created with ChemDoodle 7.0.2 and Adobe Illustrator CC 2015.