Moderus Beta (nowy tramwaj)

Moderus Beta
MF 02 AC, MF 09 AC, MF 10 AC, MF 11 AC BD, MF 15 AC, MF 16 AC BD, MF 19 AC, MF 20 AC, MF 22 AC, MF 24 AC[1][2]
Ilustracja
Moderus Beta w Poznaniu
Dane ogólne
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Modertrans Poznań

Miejsce produkcji

Biskupice

Premiera

2011

Lata produkcji

od 2011

Dane techniczne
Liczba członów

3

Długość

28 250 mm

Szerokość

2350 mm

Wysokość

3350 mm

Prędkość maksymalna

70 km/h

Wnętrze
Niskopodłogowość

25%

Portal Transport szynowy

Moderus Beta – jedno- lub trójczłonowe, jednoprzestrzenne, jedno- lub dwukierunkowe, częściowo niskopodłogowe tramwaje produkowane przez przedsiębiorstwo Modertrans Poznań. Są one eksploatowane w konurbacji górnośląskiej, Poznaniu, Szczecinie, Wrocławiu, Elblągu i Grudziądzu.

Historia

Pierwsze Bety dla MPK Poznań

31 grudnia 2005 MPK Poznań, które dotychczas modernizowało tramwaje we własnym zakresie, utworzyło na bazie Zakładu Napraw Autobusów w Biskupicach spółkę córkę – Modertrans Poznań. Jednocześnie rozszerzono zakres działalności spółki o modernizację tramwajów. W początkowym okresie głównym odbiorcą modernizowanych tramwajów było MPK Poznań[3], które w latach 2006–2010 otrzymało 68 zmodernizowanych 105Na – Moderusów Alfa[3][4].

W 2009 roku MPK Poznań zamówiło w swojej spółce córce 4 tramwaje (z opcją na 3 kolejne) oparte na konstrukcji Moderusów Alfa, jednakże w wariancie trójczłonowym, jednoprzestrzennym. Zamówiono tramwaje jednostronne, jednokierunkowe, składające się z 2 członów wysokopodłogowych opartych na dwóch wózkach każdy oraz zawieszonego pomiędzy nimi i połączonego niepodpartymi przegubami członu środkowego, posiadającego obszar niskiej podłogi[5]. Początkowo planowano, że Moderusy Beta powstaną w ramach modernizacji tramwajów 105Na[6][7], jednakże później plany uległy zmianie i zbudowano całkowicie nowy pojazd, który jedynie był wzorowany na modelu 105Na[8]. Ostatecznie zamówienie rozszerzono do 24 egzemplarzy[2].

Kolejne zamówienia

Testy bez zamówienia

Testy poznańskiej Bety w Łodzi

8 maja 2012 do Łodzi została przewieziona jedna z poznańskich bet MF 02 AC, która na miejscu otrzymała wąskotorowe wózki pochodzące z innego tramwaju. 10 maja ta jednostka została zaprezentowana i odbyły się pierwsze jazdy próbne, a dzień później rozpoczęto testy tramwaju w ruchu liniowym. Tramwaj testowany był na liniach: 7, 9A, 11, 12 i 16A, na niektórych trasach odbyły się jedynie nocne testy bez pasażerów. Powodem testów było to, że MPK – Łódź zastanawiało się nad modernizowaniem swoich pojazdów wykorzystując doświadczenia Modertransu. 6 czerwca tramwaj wrócił do Poznania[26].

Konstrukcja

Wnętrze niskopodłogowego członu
Wnętrze wysokopodłogowego członu

Moderus Beta to tramwaj jedno- bądź trójczłonowy.

W wersji trójczłonowej środkowy człon jest niskopodłogowy, a drzwi są odskokowe otwierane na zewnątrz[27]. Jego długość wynosi 28,25 m, szerokość 2,35 m, a wysokość 3,35. Tramwaj może poruszać się z maksymalną prędkością 70 km/h[28].

Beta MF jest wyposażona w energooszczędną aparaturę z silnikami prądu przemiennego, która ułatwia odzysk i przekazywanie energii do sieci trakcyjnej[27].

Wersja szczecińska różni się od poznańskiej podwójnymi rzędami siedzeń w członach skrajnych, dodatkowymi siedzeniami w członie niskopodłogowym i systemem informacji pasażerskiej. Ponadto w członie niskopodłogowym została zamontowana wysuwana platforma ułatwiająca wjazd wózków dziecięcych i inwalidzkich[29].

Liczba członówTypMiejsca
siedzące		Właściwości
1MF 09 AC26+2[19][20]
MF 10 ACprzewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB [30][31]
MF 11 AC BDprzewóz osób na wózkach pojazd dwukierunkowy klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB [30][32]
3MF 02 AC30+9przewóz osób na wózkach [2]
MF 15 AC62przewóz osób na wózkach automaty biletowe [29][1]
MF 16 AC BD46przewóz osób na wózkach pojazd dwukierunkowy [12][33]
MF 19 AC40przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej automaty biletowe ładowarki USB [13][14][34]
MF 20 ACprzewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB przewóz rowerów [15][35]
MF 22 AC BDpojazd dwukierunkowy klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB [16][35]
MF 24 AC[21]
MF 29 AC BD40+6przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB przewóz rowerów pojazd dwukierunkowy [36][37]
Grudziądzprzewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej automaty biletowe [25]
przewóz osób na wózkach  – możliwość przewozu osób na wózkach   klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej
pojazd dwukierunkowy  – tramwaj dwukierunkowy   automaty biletowe  – biletomaty   ładowarki USB  – ładowarki USB   przewóz rowerów  – stojaki na rowery

Eksploatacja

PaństwoLokalizacjaPrzewoźnikTypCzas eksploatacjiLiczba
 PolskaPoznańMPK PoznańMF02ACod 201124[38][39]
MF20ACod 201620[35][40]
MF22AC BDod 201710[35][41][42]
SzczecinTramwaje SzczecińskieMF15ACod 20142[10][29][43]
MF25ACod 20182[44]
MF29AC BDod 20211 z 2[36][45]
Konurbacja górnośląskaTramwaje ŚląskieMF16AC BDod 201512[12][46][47]
MF10ACod 202013[31][48]
MF11AC BDod 20202[32][49][48]
WrocławMPK WrocławMF19ACod 201522[13][14][50][51]
MF24ACod 201840[21][52][51][53]
ElblągTramwaje ElbląskieMF09ACod 20205[24][54][55]
GrudziądzMZK Grudziądz2 z 4[56]
Łączna liczba:154 z 158

Poznań

Moderus Beta MF 02 AC

12 marca 2011 roku do zajezdni przy ulicy Fortecznej dotarł pierwszy z 24 zamówionych tramwajów[57][2]. 28 kwietnia uzyskał świadectwo homologacji[2], zaś 17 maja 2011 zadebiutował w ruchu liniowym na linii nr 13[58]. W 2011 roku dostarczono łącznie 9 sztuk[38][59][60], w 2012 roku 5 sztuk[61], w 2013 roku kolejnych 5[62][63], a w 2014 roku 3 egzemplarze[64][65]. 31 grudnia 2015 dostarczono ostatnią, 24. sztukę[39].

W styczniu 2016 przewoźnik zamówił 20 kolejnych Bet z opcją rozszerzenia o 10 dodatkowych sztuk. Tramwaje te od wcześniej zamówionych mają różnić się wyposażeniem wnętrza[15]. 1 września został odebrany pierwszy egzemplarz[35].

W kwietniu 2016 przewoźnik zamówił następne 10 Bet, tym razem w wersji dwukierunkowej[16]. 11 stycznia 2017 pierwszy egzemplarz dwukierunkowy zadebiutował na linii nr 1[41].

Szczecin

Moderus Beta MF 15 AC
Moderus Beta MF 25 AC
Moderus Beta MF 29 AC

11 marca 2013 Modertrans podpisał z Tramwajami Szczecińskimi umowę na dostawę elementów i podzespołów do jednego Moderusa Beta[9]. 9 maja 2014 w godzinach porannych zostało dostarczone pudło wagonu wraz z wózkami do zakładów naprawczych przy ul. Klonowica, gdzie tramwaj był składany przez pracowników Tramwajów Szczecińskich[1], a w drugiej połowie sierpnia tramwaj był gotowy i rozpoczął testy[66]. 27 sierpnia wagon samodzielnie przejechał z warsztatów, gdzie był składany, do zajezdni Pogodno[67]. 9 października wagon o numerze 601 rozpoczął kursy na linii nr 3 Las Arkoński – Pomorzany[68].

4 września 2014 odbyła się prezentacja nowego tramwaju[69]. Tego samego dnia podpisano umowę na dostawę elementów i podzespołów do drugiego wagonu, który również został złożony w Tramwajach Szczecińskich[10]. 24 października do Szczecina dostarczono pudło drugiego Moderusa[70], 19 stycznia 2015 rozpoczął on kursy z pasażerami na linii nr 1, a na przełomie lutego i marca skierowano go do obsługi linii nr 3[43].

Oba tramwaje stacjonują w zajezdni Pogodno[71].

W grudniu 2017 TS podpisały z Modertransem umowę na dostawę elementów do własnego montażu 2 kolejnych tramwajów z możliwością rozszerzenia zamówienia o jeszcze 2 egzemplarze[22]. Pudło pierwszego tramwaju dostarczono do Szczecina 20 marca 2018[72], a we wrześniu oba tramwaje z tego zamówienia były już w ruchu[44].

Pod koniec sierpnia 2020 r. Modertrans zwyciężył w przetargu na dostawę części do montażu dwóch tramwajów z opcją na dodatkowe dwa komplety podzespołów[73]. Tramwaje miały zostać zmontowane w warsztatach Tramwajów Szczecińskich, lecz z powodu pandemii COVID-19 prace zostały wykonane przez personel ze Szczecina na terenie hal producenta[45]. Pierwszy tramwaj, który otrzymał numer 621, dostarczono do szczecińskiej zajezdni Pogodno 14 grudnia 2020[36][45]. W połowie stycznia 2021 tramwaj rozpoczął kursy z pasażerami[74]. We wrześniu 2021 Tramwaje Szczecińskie zdecydowały się skorzystać z opcji na 2 dodatkowe składy[75]. Trzecia beta z tego zamówienia (czyli pierwsza z opcji) dotarła do Szczecina 28 grudnia 2021[76]

Konurbacja górnośląska

Moderus Beta MF 16 AC BD
Moderus Beta MF 11 AC BD

27 listopada 2014 Modertrans podpisał ze spółką Tramwaje Śląskie umowę na dostawę 12 sztuk dwukierunkowych Moderusów Beta[11]. Pierwszy tramwaj został dostarczony pod koniec sierpnia 2015 do zajezdni Stroszek[77]. 19 września podczas dni otwartych Tramwajów Śląskich, tramwaje otrzymały imię Skarbek, które został wybrane we wcześniejszym głosowaniu pasażerów[78]. 7 listopada 2015 dwa tramwaje rozpoczęły obsługę linii nr 5 łączącej Bytom z Zabrzem[46]. Dostawy zakończono w połowie listopada[47]. 5 tramwajów przydzielono do zajezdni Będzin, a pozostałe 7 do zajezdni Stroszek[46]. 7 stycznia 2016 wszystkie 5 będzińskich bet skierowano do obsługi linii nr 21 Sosnowiec – Dąbrowa Górnicza Huta Katowice[79]. W połowie 2016 roku bytomskie bety obsługiwały linie 5, 7 i 19[33].

8 marca 2018 Modertrans podpisał ze spółką Tramwaje Śląskie umowę na dostawę 10 sztuk (8 sztuk jednokierunkowych i 2 sztuk dwukierunkowych) jednoczłonowych tramwajów. Stylistyką nadwozia tramwaje te są oparte na tramwajach Moderus Gamma. W ramach zamówienia przewidziano prawo opcji na 5 dodatkowych tramwajów jednokierunkowych[30], z którego przewoźnik skorzystał[48]. W lutym 2020 pierwszy tramwaj jednokierunkowy był gotowy[80] i rozpoczął jazdy homologacyjne w Poznaniu, po zakończeniu których tramwaj został w nocy z 15 na 16 marca przetransportowany do zajezdni w Katowicach[81]. W ostatnich dniach marca tramwaj uzyskał świadectwo homologacji[82], a 16 kwietnia rozpoczęły się jazdy testowe po miastach konurbacji[31]. 22 kwietnia do zajezdnia Franowo w Poznaniu przetransportowano pierwszy tramwaj dwukierunkowy, gdzie pomiędzy 23 kwietnia a 1 maja był poddawany testom homologacyjnym[32].

20 czerwca 2020 tramwaje jednokierunkowe zadebiutowały w ruchu liniowym, trafiły one na linię 0, wraz z wyjazdami i zjazdami do zajezdni Stroszek jako linia 19[83]. 9 lipca 2020 tramwaje dwukierunkowe rozpoczęły kursy z pasażerami na wznowionej linii 38[49][84]. Od tego dnia wszystkie śląskie tramwaje z rodziny krótkich Moderusów identyfikowane są imieniem Kasia. 1 sierpnia 2020 wagony MF 10 AC rozpoczęły regularne kursy na linii 19. 10 sierpnia 2020 roku wagony MF 10 AC rozpoczęły kursowanie na linii 11.[85] Dostawę wagonów zakończono z końcem września[48].

Wrocław

Moderus Beta MF 19 AC

7 lipca 2015 Modertrans podpisał z MPK Wrocław umowę na dostawę 6 tramwajów do końca 2015 roku z opcją na kolejnych 16 do końca 2017 roku[13]. Zostały one zakupione z myślą zastąpienia najstarszych wagonów typu 105Na[86].

11 grudnia 2015 dostarczono pierwszy tramwaj[14], w nocy z 13 na 14 grudnia kolejne trzy wozy[87], a 16 grudnia zakończono dostawy pojazdów. Tramwaje zostały przydzielone do zajezdni przy ul. Kamiennej[88] i kilka dni później rozpoczęły jazdy testowe po mieście[89], które po jednym dniu zostały przerwane[34]. 30 grudnia rozpoczęto eksploatację liniową dwóch bet. W dniu debiutu obsługiwały one linię nr 17[50].

W połowie 2016 wrocławskie MPK skorzystało z prawa opcji na 3 egzemplarze, a pod koniec roku na kolejnych 13[17][18]. Pierwszy z dodatkowych tramwajów dostarczono w połowie stycznia 2017[90]. Dostawy zakończono pod koniec roku[91][51].

3 czerwca 2017 w wyniku awarii drzwi pasażerka wypadła z tramwaju podczas jazdy[92].

13 października 2017 MPK zamówiło kolejnych 40 bet w ramach oddzielnego zamówienia[21]. W nocy z 18 na 19 lutego 2018 dostarczono pierwszy egzemplarz z tego zamówienia[52]. Do końca roku dostarczonych zostało łącznie 30 bet z tego zamówienia[51]. 31 października 2019 dostarczono ostatnią betę z tego zamówienia[53].

Elbląg

W czerwcu 2017 podpisana została umowa na dostawę 3 jednoczłonowych tramwajów Beta MF 09 AC dla Elbląga[19][20], 17 stycznia 2019 na czwarty taki sam tramwaj[93], a w styczniu 2020 na piąty[24]. Na początku listopada gotowy był pierwszy egzemplarz i został on przetransportowany do Łodzi celem wykonania niezbędnych badań poprzedzających uzyskanie świadectwa homologacji[94]. W nocy z 19 na 20 stycznia do Elbląga dotarły 2 pierwsze tramwaje[54]. 29 stycznia w Elblągu były 4 tramwaje, z których 2 były już odebrane[95]. Ostatni (piąty) tramwaj dostarczono w kwietniu 2021[55].

Grudziądz

25 marca 2021 podpisana została umowa na dostawę 4 Bet dla MZK Grudziądz[25]. Pierwszy z nowych tramwajów na początku maja 2022 trafił do Łodzi celem wykonania testów[96], a w nocy z 30 na 31 maja 2022 dostarczono go do Grudziądza[56].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Tramwaj-składak przyjechał do Szczecina. kurier-kolejowy.pl, 2014-05-13. [dostęp 2014-05-13].
  2. ↑ a b c d e Moderus Beta MF 02 AC dla MPK Poznań. infotram.pl, 2011-05-17. [dostęp 2014-07-16].
  3. ↑ a b Modertrans – nowy gracz na rynku taboru tramwajowego. infotram.pl, 2008-04-08. [dostęp 2014-03-18].
  4. ↑ Moderus Alfa HF 04, 07, 09. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 85. ISBN 978-83-920784-6-3.
  5. ↑ Moderus Beta MF 02. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 85. ISBN 978-83-920784-6-3.
  6. ↑ Katarzyna Fertsch: MPK – Poznań zamówi moderusy beta. Polska Głos Wielkopolski, 2009-09-17. [dostęp 2011-05-18].
  7. ↑ Poznań: Moderusy z niską podłogą. infotram.pl za Gazeta Wyborcza – Poznań, 1 września 2009. [dostęp 2011-05-18].
  8. ↑ Poznań: Moderus Beta dla MPK. infotram.pl, 2011-03-25. [dostęp 2015-07-11].
  9. ↑ a b Umowa na dostawę Moderusa Beta do samodzilenego montażu podpisana. infotram.pl, 2014-03-11. [dostęp 2014-08-22].
  10. ↑ a b c Umowa na drugiego Moderusa Beta podpisana. infotram.pl, 2014-09-05. [dostęp 2014-09-05].
  11. ↑ a b Zadanie nr 68. tram-silesia.pl. [dostęp 2015-05-17].
  12. ↑ a b c Pierwszy śląski Moderus Beta w fazie badań. kurier-kolejowy.pl, 2015-08-04. [dostęp 2015-08-04].
  13. ↑ a b c d Witold Urbanowicz: Moderusy dla Wrocławia. MPK zawarł umowę z Modertransem. transport-publiczny.pl, 2015-07-07. [dostęp 2015-07-07].
  14. ↑ a b c d Pierwszy tramwaj Moderus już we Wrocławiu [ZDJĘCIA, WIDEO] | www.wroclaw.pl, www.wroclaw.pl [dostęp 2015-12-11].
  15. ↑ a b c Umowa z Modertransem podpisana. infotram.pl, 2016-01-18. [dostęp 2016-01-18].
  16. ↑ a b c Modertrans z umową na dostawę dwukierunkowych tramwajów dla MPK. infotram.pl, 2016-04-07. [dostęp 2016-04-10].
  17. ↑ a b InfoTram: MPK Wrocław kupuje kolejne Moderusy. infotram.pl, 2016-06-10. [dostęp 2016-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].
  18. ↑ a b c MPK Wrocław kupuje kolejne Moderusy – 13 sztuk. infotram.pl, 2016-12-15. [dostęp 2016-12-19].
  19. ↑ a b c d Umowa na tramwaje dla Elbląga podpisana. infotram.pl, 2017-06-22. [dostęp 2017-07-27]. (pol.).
  20. ↑ a b c d Modertrans Poznań: Moderus Beta MF 09 AC. elblag.eu, 2017-11-17. [dostęp 2017-11-17]. (pol.).
  21. ↑ a b c d MPK Wrocław zawarł umowę z Modertransem na 40 tramwajów. transport-publiczny.pl, 2017-10-19. [dostęp 2017-10-22]. (pol.).
  22. ↑ a b Tramwaje Szczecińskie podpisały umowę z Modertransem. infotram.pl, 2017-12-23. [dostęp 2017-12-23].
  23. ↑ Tramwaje Śląskie S.A. » Umowa podpisana – nowe tramwaje przyjadą z Poznania [dostęp 2020-08-09] (pol.).
  24. ↑ a b c Elbląg z umową na piąty tramwaj Modertransu. Przyjedzie w 2021 r.. transport-publiczny.pl, 2020-01-09. [dostęp 2020-01-21]. (pol.).
  25. ↑ a b c Cztery nowe tramwaje pojadą do Grudziądza. Umowa podpisana, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2022-05-31] (pol.).
  26. ↑ T. Jerczyński. Moderus Beta MF 02 AC na testach w Łodzi. „Świat Kolei”. 7/2012, s. 8. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  27. ↑ a b Od przyszłego tygodnia będzie woził Poznaniaków. MPK Poznań, 2011-05-11. [dostęp 2011-05-18].
  28. ↑ Karol Wach: Moderus Beta MF 02 AC dla MPK Poznań. infotram.pl, 2011-05-17. [dostęp 2011-05-18].
  29. ↑ a b c 198, 199, 200.... modertrans.pl, 2014-11-13. [dostęp 2014-12-05]. (pol.).
  30. ↑ a b c Tramwaje Śląskie podpisały umowę z Modertransem na krótkie tramwaje, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  31. ↑ a b c Krótki Moderus Tramwajów Śląskich na mieście. Dwa kolejne gotowe, infotram.pl [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  32. ↑ a b c Dwukierunkowy Moderus dla Tramwajów Śląskich przeszedł testy homologacyjne [zdjęcia], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  33. ↑ a b Tramwaje Śląskie S.A. » Wagony liniowe. tram-silesia.pl, 2016-07-31. [dostęp 2016-11-30].
  34. ↑ a b Wrocławskie Moderusy zostały w zajezdni. infotram.pl, 2015-12-28. [dostęp 2015-12-28].
  35. ↑ a b c d e Modertrans: Już są! Tramwaje dla Poznania. modertrans.pl, 2016-09-28. [dostęp 2016-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-01)]. (pol.).
  36. ↑ a b c Nowy tramwaj dwukierunkowy już w Szczecinie, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-12-19] (pol.).
  37. ↑ Nowy tramwaj już w Szczecinie, Wiadomości Szczecin, 14 grudnia 2020 [dostęp 2021-07-28] (pol.).
  38. ↑ a b Rynek pojazdów szynowych dla miejskich przewozów pasażerskich w II kwartale 2011 roku. infotram.pl, 2011-07-19. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  39. ↑ a b T. Gieżyński. Nowe wagony w Poznaniu. „Świat Kolei”. 3/2016, s. 9. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  40. ↑ Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu: Stan taboru tramwajowego (stan na 01.01.2018 r.). mpk.poznan.pl, 2018-01-01. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (pol.).
  41. ↑ a b Redakcja: Poznań: Pierwszy dwukierunkowy Moderus Beta na trasie. transport-publiczny.pl, 2017-01-11. [dostęp 2017-01-11]. (pol.).
  42. ↑ Nowe Moderusy dla Poznania za unijne pieniądze. infotram.pl, 2017-06-28. [dostęp 2017-08-17].
  43. ↑ a b P. Pieńkowski. Kolejne modernizacje szczecińskich tramwajów. „Świat Kolei”. 4/2015, s. 8. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  44. ↑ a b Dwa nowe tramwaje na szczecińskich torowiskach. infotram.pl, 2018-09-24. [dostęp 2018-09-27].
  45. ↑ a b c Andrzej Kraśnicki jr., Piękny to on nie jest. Pierwszy tramwaj dwukierunkowy już w Szczecinie. Ma być ich więcej, szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2020-12-19].
  46. ↑ a b c Pierwsze „Skarbki” wyjeżdżają na tory Aglomeracji Górnośląskiej. kurier-kolejowy.pl, 2015-11-07. [dostęp 2015-11-09].
  47. ↑ a b Finisz prac inwestycyjnych. „Silesia Tram News”. 12/2015, s. 4-5. Chorzów: Agencja Mediów Lokalnych mediaL. ISSN 2299-2790. 
  48. ↑ a b c d Modertrans dostarczył wszystkie tramwaje w ramach opcji dla Tramwajów Śląskich, Transport Publiczny/ZDG TOR, 30 września 2020 [dostęp 2020-09-30] (pol.).
  49. ↑ a b Bytom: Wraca linia tramwajowa nr 38 – już z nowymi Moderusami, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-07-10] (pol.).
  50. ↑ a b InfoTram: Dwa wrocławskie Moderusy wyjechały na trasę. infotram.pl, 2015-12-30. [dostęp 2015-12-30].
  51. ↑ a b c d Dostawy Moderusów dla Wrocławia planowo. Jeszcze 10. infotram.pl, 2019-01-14. [dostęp 2019-01-14].
  52. ↑ a b Pierwszy nowy Moderus we Wrocławiu. infotram.pl, 2018-02-19. [dostęp 2018-02-19].
  53. ↑ a b Komplet Moderusów Beta we Wrocławiu. Gamma wraca do Poznania, infotram.pl [dostęp 2020-05-06] (pol.).
  54. ↑ a b Dwa Moderusy już w Elblągu, kolejne jeszcze w tym tygodniu. infotram.pl, 2020-01-20. [dostęp 2020-01-21].
  55. ↑ a b Elbląg z kompletem krótkich Moderusów, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  56. ↑ a b Pierwszy nowy tramwaj dotarł do Grudziądza, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2022-05-31] (pol.).
  57. ↑ KaT: Pierwszy nowy Moderus Beta już w Poznaniu!. epoznan.pl, 2011-03-14. [dostęp 2015-07-10].
  58. ↑ Moderus Beta wyjechał na trasę. mpk.poznan.pl, 2011-05-17. [dostęp 2011-05-18].
  59. ↑ Rynek pojazdów szynowych dla miejskich przewozów pasażerskich w III kwartale 2011 roku. infotram.pl, 2011-11-14. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  60. ↑ Rynek pojazdów szynowych dla miejskich przewozów pasażerskich w 2011 roku. infotram.pl, 2012-01-31. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  61. ↑ Dostawy miejskich pojazdów szynowych w 2012 roku - PESA ponownie liderem. infotram.pl, 2013-02-22. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  62. ↑ Nowe miejskie pojazdy szynowe w II kwartale 2013 roku. infotram.pl, 2013-07-30. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  63. ↑ Nowe miejskie pojazdy szynowe w 2013 roku. infotram.pl, 2014-01-22. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  64. ↑ Nowe miejskie pojazdy szynowe w III kwartale 2014 roku. infotram.pl, 2014-11-14. [dostęp 2014-11-16]. (pol.).
  65. ↑ MPK Poznań - Tabor tramwajowy. mpk.poznan.pl, 2014-12-18. [dostęp 2015-07-11].
  66. ↑ Aktualności > Szczecin > Testują składaka betę. 24kurier.pl, 2014-08-22. [dostęp 2014-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].
  67. ↑ Pierwszy szczeciński Moderus Beta gotowy. infotram.pl, 2014-09-05. [dostęp 2014-08-28].
  68. ↑ Szczecin: Moderus Beta rozpoczyna regularne kursy. kurier-kolejowy.pl, 2014-10-09. [dostęp 2014-10-09].
  69. ↑ Marek Jaszczyński: Premiera szczecińskiego tramwaju. Powstanie drugi moderus beta. gs24.pl, 2014-09-04. [dostęp 2014-09-08]. (pol.).
  70. ↑ Do Szczecin dotarł drugi Moderus Beta. infotram.pl, 2014-10-28. [dostęp 2014-10-29]. (pol.).
  71. ↑ Szczecin ma najnowocześniejszą zajezdnię tramwajową w Polsce. kurier-kolejowy.pl, 2015-11-16. [dostęp 2015-11-16]. (pol.).
  72. ↑ Kolejny Moderus Beta w Szczecinie. infotram.pl, 2018-03-21. [dostęp 2018-04-01].
  73. ↑ Tramwaje Szczecińskie kupią dwukierunkowe tramwaje od Modertransu, Portal Kolejowy NaKolei.pl, 27 sierpnia 2020 [dostęp 2020-12-19] (pol.).
  74. ↑ Karol Wach, Pierwszy dwukierunkowy szczeciński tramwaj już na trasie, TransInfo [dostęp 2021-02-02] (pol.).
  75. ↑ Tramwaje Szczecińskie dokupią dwukierunkowe tramwaje-składaki, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2021-12-29] (pol.).
  76. ↑ Trzecia dwukierunkowa Beta już w Szczecinie, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2021-12-29] (pol.).
  77. ↑ Pierwszy Moderus Beta już w zajezdni w Bytomiu. transport-publiczny.pl, 2015-08-28. [dostęp 2015-09-10].
  78. ↑ Moderus Beta czyli Skarbek. infotram.pl, 2015-09-20. [dostęp 2015-09-22].
  79. ↑ Od poniedziałku Moderusy na linii 21 (aktualizacja). infotram.pl, 2016-01-07. [dostęp 2016-01-09].
  80. ↑ Nowy Moderus dla Tramwajów Śląskich gotowy [zdjęcia], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  81. ↑ Tramwaje Śląskie z nowym Moderusem. Odbiory wstrzymane [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  82. ↑ Moderusy dla Tramwajów Śląskich z homologacją. Dostawy w terminie, infotram.pl [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  83. ↑ Tramwaje Śląskie S.A. » Nowy tramwaj wyrusza na linię [dostęp 2020-07-10] (pol.).
  84. ↑ Tramwaje Śląskie S.A. » Nowy Moderus zadebiutował na linii nr 38 [dostęp 2020-07-10] (pol.).
  85. ↑ Linia 11, Tramwaj - Trasa linii, rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2020-08-11].
  86. ↑ Jutro wrocławskie Moderusy ruszają na linię. infotram.pl, 2015-12-29. [dostęp 2015-12-29].
  87. ↑ Kolejne Moderusy dotarły do Wrocławia. infotram.pl, 2015-12-14. [dostęp 2015-12-14].
  88. ↑ Wszystkie Moderusy już we Wrocławiu. infotram.pl, 2015-12-16. [dostęp 2015-12-16].
  89. ↑ Jakub Dybalski: Wrocław. Wszystkie Moderusy w zajezdni. Pierwszy już na torach. transport-publiczny.pl, 2015-12-21. [dostęp 2015-12-21].
  90. ↑ Pierwszy opcjonalny Moderus już we Wrocławiu. infotram.pl, 2017-01-18. [dostęp 2017-01-19].
  91. ↑ Najstarsze tramwaje znikają z torowisk Wroclawia. kurier-kolejowy.pl, 2017-11-16. [dostęp 2017-11-16]. (pol.).
  92. ↑ Awaria Moderusa przyczyną wypadku we Wrocławiu. infotram.pl, 2017-06-12. [dostęp 2017-06-27].
  93. ↑ MPK Wrocław zawarł umowę z Modertransem na 40 tramwajów. transport-publiczny.pl, 2019-01-23. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).
  94. ↑ Pierwszy krótki Moderus Beta dla Elbląga gotowy. Dotarł do Łodzi, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
  95. ↑ Dwa elbląskie Moderusy odebrane. infotram.pl, 2020-01-29. [dostęp 2020-02-02].
  96. ↑ Pierwszy nowy tramwaj dla Grudziądza przejdzie testy w Łodzi, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2022-05-31] (pol.).
Tramwaje produkowane przez Modertrans Poznań
Modernizacje
Produkcja
Rekonstrukcja

Trako 2015 (100).JPG

Media użyte na tej stronie

Moderus Beta MF 29 AC BD 622, tram line 10, Szczecin, 2021.jpg
Autor: Szczecinolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Moderus Beta MF 29 AC BD 622, tram line 10, Szczecin, 2021
Moderus Beta MF 25 AC 603, tram line 12, Szczecin, 2019.jpg
Autor: Szczecinolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Moderus Beta MF 25 AC 603, tram line 12, Szczecin, 2019
Moderus Beta MF 02 AC - 13.jpg
Autor: Leinad, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tramwaj Moderus Beta MF 02 AC (#415) w Poznaniu na pętli Junikowo.
Moderus Beta MF 02 AC - 22.jpg
Autor: Leinad, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tramwaj Moderus Beta MF 02 AC (#415) w Poznaniu na pętli Junikowo - wnętrze pojazdu.
Moderus Beta MF 02 AC - 01.jpg
Autor: Leinad, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tramwaj Moderus Beta MF 02 AC (#415) w Poznaniu skręca z ulicy Roosvelta w ulicę Bukowską do przystanku "Bałtyk". Pierwszy dzień liniowego kursowania tego typu pojazdu - tramwaj obsługiwał linię nr 13 (jazda w kierunku pętli Junikowo).
Moderus Beta MF 02 AC - 03.jpg
Autor: Leinad, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tramwaj Moderus Beta MF 02 AC (#415) w Poznaniu na pętli Junikowo - wnętrze pojazdu.
Ikona dwukierunkowość.png
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ikona pojazdu dwukierunkowego.
Ticket machine icon.svg
Autor: Therud, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ticket machine icon
USB Icon.svg
USB icon found on all USB devices and plugs.
MF 16 AC BD Załęże Wiśniowa 2.JPG
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Moderus Beta MF 16 AC BD w pobliżu przystanku Załęże Wiśniowa (przejazd specjalny podczas parady z okazji Dnia Otwartego ZUR)
Breslau, Moderus-Straßenbahn, 5.jpeg
Autor: Renardo la vulpo, Licencja: CC0
Wrocław, tramwaj na ul. Powstańców Śląskich.
Moderus Beta MF 02 AC, Łódź, 2012-05-12.jpg
Autor: KolejFilmy, Licencja: CC BY 3.0
Tramwaj Moderus Beta MF 02 AC należący do MPK Poznań podczas testów w Łodzi.
Trako 2015 (100).JPG
Autor: P. Nisiewicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.
Moderus Beta in Szczecin, 2016.jpg
Autor: Szczecinolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Moderus Beta w Szczecinie, 2016 r.
Moderus Beta MF 11 AC BD.jpg
Autor: elot360 (Eryk Duński), Licencja: CC BY-SA 4.0
Tramwaj Moderus Beta MF 11 AC BD na przystanku Powstańców Warszawskich w Bytomiu podczas pierwszego dnia na linii 38
Snowflake.svg
Snowflake
BSicon BICYCLE.svg
Bicycle icon for railway descriptions