Modest Romiszewski (1861–1930)

Modest Romiszewski
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

29 lipca 1861
Warszawa

Data i miejsce śmierci

7 października 1930
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1878–1921

Siły zbrojne

Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Stanowiska

generalny inspektor artylerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
Wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)
Grobowiec Romiszewskich

Modest Romiszewski (ur. 29 lipca 1861[1] w Warszawie, zm. 7 października 1930 w Warszawie) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem generała piechoty armii rosyjskiej Władysława Romiszewskiego i Anny z domu Dżakeli, pochodzącej z gruzińskiej rodziny książęcej. Miał liczne rodzeństwo, w tym Eugeniusza, lekarza wojskowego, tytularnego generała brygady Wojska Polskiego, Wilhelma i Marię - żonę Gustawa Wolffa, współwłaściciela wydawnictwa Gebethner i Wolff. Bratem stryjecznym gen. Modesta Romiszewskiego był organizator Straży Celnej II RP płk. Czesław Romiszewski[2][3].

W 1880 ukończył z pierwszą lokatą elitarny Korpus Paziów w Petersburgu. Zgodnie ze zwyczajem jako najlepszy absolwent został uhonorowany uwiecznieniem jego imienia i nazwiska na pamiątkowej białej marmurowej tablicy w Białej Sali Korpusu[4][5][6]. W 1883 Korpus Paziów ukończył również jego młodszy brat Włodzimierz (ros. generał-major pospolitego ruszenia w czasie I wojny światowej)[7][8], a w 1914 dwaj synowie Modesta - Modest i Eugeniusz[9].

W latach 1886-1889 Modest Romiszewski studiował na Wojskowej Akademii Prawa, a w 1892 ukończył Oficerską Szkołę Artylerii.

1 września 1878, jako wychowanek cesarskiego Korpusu Paziów w Petersburgu, rozpoczął służbę w armii carskiej i pełnił ją do 30 września 1918. Pełnił służbę w gwardyjskich brygadach artylerii. Dowodził dywizjonem artylerii konnej i brygadą artylerii (1906-1910). Następnie pełnił służbę na stanowisku inspektora artylerii korpusu armijnego.

Od 29 grudnia 1918 pełnił służbę w Wojsku Polskim. Wyznaczony został na stanowisko szefa Sekcji II (szkół podoficerskich) w Departamencie Naukowo-Szkolnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Był twórcą koncepcji korpusu podoficerów w WP. Od 29 kwietnia 1919 był członkiem Rady Wojennej. 9 kwietnia 1920 powołany został na stanowisko generalnego inspektora artylerii przy Naczelnym Wodzu. 21 grudnia 1920 zatwierdzony został z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała porucznika, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[10]. Z dniem 1 kwietnia 1921 przeniesiony został w stan spoczynku[11]. 26 października 1923 prezydent RP zatwierdził go w stopniu generała dywizji[12].

Osiadł w Warszawie. Członek Stowarzyszenia Techników w Warszawie[13], Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności[14] oraz Rady Naczelnej, utworzonego w 1921, Klubu Gruzińsko-Polskiego (Sakartwelo-Polonetis Klubi)[15], w ramach którego m.in. organizował słynne w międzywojennej Warszawie Bale Gruzińsko-Polskie[16]. W 1921 gen. por. Modest Romiszewski wraz z Wacławem Ostrowskim i inż. Józefem Urbanowiczem założył kopalnię węgla brunatnego Zakłady górnicze "Września". Modest Romiszewski zasiadał w zarządzie tej spółki[17][18]. Był również właścicielem kamienicy w Warszawie przy placu Kazimierza Wielkiego 11 (obecnie nieistniejącym)[19].

Zmarł 7 października 1930 w Warszawie. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 6-2-8)[20].

Był żonaty z Ludwiką-Wandą z domu Lortsch, córką Piotra i Barbary z Andrzejewskich I voto Rudnickiej, właścicieli dóbr Okuniew pod Warszawą. Po śmierci rodziców Ludwika Romiszewska została współwłaścicielką tych dóbr, obejmujących Okuniew ze znajdującym się tam pałacem, Michałów, Wolę Grzybowską, Sulejówek, Zabraniec i Kaleń, które sprzedała w 1897 roku[21]. Siostra Ludwiki Romiszewskiej, Janina Lortsch została żoną znanego cyklisty Mieczysława Horodyńskiego, a brat Adolf Lortsch był polskim przedsiębiorcą na Kaukazie i pierwowzorem bohatera powieści Panicz Heleny Mniszkówny[22].

Modest i Ludwika z Lortschów Romiszewscy mieli pięcioro dzieci, w tym Modesta (1894–1940), majora kawalerii Wojska Polskiego, Eugeniusza, sztabskapitana armii rosyjskiej[23] i Wiktora (1902–1947), majora pilota Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii[24][25].

Awanse

Ordery i odznaczenia

Rosyjskie[26]:

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923, s. 1575
  2. ↑ J. Romiszewski, Rodzinne powiązania, Ułan Wołyński nr 31, rok 2007, s. 19-23
  3. ↑ Anna Romiszewska, Wspomnienie o Wilhelmie Romiszewskim - dyrektorze Gimnazjum im. J.Chreptowicza w Ostrowcu [w:] Księga wspomnień. X Zjazd. 105 lat Gimnazjum i Liceum im. Joachima Chreptowicza, 2018, s. 63
  4. ↑ Д. М. Левшин, t. 2, Aneks nr 18: Имена воспитанников-отличников, занесенные на мемориальные доски в Белом Зале, Петербург 1902, s. 411-414
  5. ↑ M. Kulik, Polacy na petersburskich uczelniach wojskowych, 2013, s. 6, 7,10 [w:] Polski Petersburg [on line] [dostęp 2020-10.02]
  6. ↑ О.Р. Фрейман, Пажи за 185 лет с 1711 по 1894 г.: биографии и портреты бывших пажей, 1894, s. 702, 870
  7. ↑ О.Р. Фрейман, Пажи за 185 лет с 1711 по 1894 г.: биографии и портреты бывших пажей, 1894, s. 717
  8. ↑ Ромишевский Владимир Владиславович [w:] Русская армия в Первой мировой войне [on line] [dostęp 2020-10-16]
  9. ↑ Пажеский корпус [w:] Офицеры русской императорской армии [on line] [dostęp 2020-10-16]
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 15 stycznia 1921, s. 66, dekret Naczelnego Wodza L. 2113 z 21 kwietnia (sic!) 1920.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 15 stycznia 1921, s. 96.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923, s. 738.
  13. ↑ Tygodnik dostaw, nr 10 z 8 marca 1923, s.5
  14. ↑ Sprawozdanie z działalności Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Rok działalności 116-ty, 1930/31
  15. ↑ Amirani: jednodniówka Gruzińsko-Polskiego Klubu, Warszawa 1922
  16. ↑ Kurier Warszawski nr 43 z 12 lutego 1922, s. 12
  17. ↑ Anna Romiszewska, Wspomnienie o Wilhelmie Romiszewskim - dyrektorze Gimnazjum im. J.Chreptowicza w Ostrowcu [w:] Księga wspomnień. X Zjazd. 105 lat Gimnazjum i Liceum im. Joachima Chreptowicza, 2018, s. 65
  18. ↑ Obwieszczenia Publiczne. Dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości, Nr. 47 z 18 czerwca 1921, s. 20
  19. ↑ Czesław Romiszewski - współtwórca Straży Celnej (1921-1928) [w:] A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 308
  20. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MODEST ROMISZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2018-12-13].
  21. ↑ Kurjer Poranny, nr 186 z 7 lipca 1897 r., s. 2
  22. ↑ Tomasz Kalita, Mniszkówna, 1993, s. 37-39, 54
  23. ↑ Ромишевский Евгений Модестович [w:] Офицеры русской императорской армии [on line] [dostęp 2020-10-02]
  24. ↑ Romiszewski Wiktor. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-09-19].
  25. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..
  26. ↑ Romiszewski Modest (1861–1930). [w:] Polski Słownik Biograficzny t. XXXI/1988-1989 [on-line]. [dostęp 2017-08-27].

Bibliografia

  • Gen. dyw. Modest Romiszewski, Zarys budowy instytucji podoficerów w Armii Polskiej, wstęp i oprac. Wojciech Hanus, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 3 (208) z 2005 r., ss. 119-128.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.

Media użyte na tej stronie

PL Epolet gen dyw.svg
Naramiennik generała dywizji Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Gen. M. Romiszewski.JPG
Gen. M. Romiszewski. Cropped from a photo of the members of the Georgian-Polish Club in Warsaw.
Modest Romiszewski grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Modesta Romiszewskiego na cmentarzu powązkowskim