Modlitwa w chrześcijaństwie

Modlitwa w chrześcijaństwie – dla chrześcijan wierzących w istnienie Boga osobowego modlitwa jest to rozmowa z Nim, zwrócenie się do Boga w prośbie, dziękczynieniu czy uwielbieniu.

Ręce na Biblii, Albrecht Dürer, XVI w.

W Piśmie Świętym

W Piśmie Świętym istnieje zawartych bardzo wiele fragmentów, gdy ludzie zwracali się na modlitwie do Boga. Najważniejszy dla chrześcijan jest przykład Jezusa, który "modlił się nie tylko modlitwami liturgicznymi Synagogi; Ewangelie ukazują nam, jak wypowiadał głośno swoją modlitwę osobistą, od wzniosłego błogosławieństwa Ojca (Por. Mt 11, 25–26) aż do trwogi w Getsemani (Por. Mk 14, 36)"^[1].

• Czuwajcie więc i módlcie się w każdym czasie. (Łk 21, 36)
• Ty zaś, gdy chcesz się modlić, wejdź do swej izdebki, zamknij drzwi i módl się do Ojca twego, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie. (Mt 6, 6)

Kościół katolicki

(c) Adam Kliczek / Wikipedia, CC BY-SA 3.0

Kobieta modląca się w polskim kościele.

Definicja modlitwy

Teresa z Lisieux: „Modlitwa jest dla mnie wzniesieniem serca, prostym spojrzeniem ku Niebu, okrzykiem wdzięczności i miłości zarówno w cierpieniu, jak i radości”^[2]. Św. Jan Damasceński: „Modlitwa jest wzniesieniem duszy do Boga lub prośbą skierowaną do Niego o stosowne dobra”^[3].

Cel modlitwy

• Modlitwa usposabia rozum i wolę, aby żyć blisko Boga^[4].
• Bez życia modlitwy sakramenty mają ograniczoną skuteczność w duszy człowieka^[5].

Rodzaje modlitwy

Istnieje wiele sposobów modlitwy w chrześcijaństwie.

Ze względu na cel wyróżniamy następujące typy modlitwy:

• pochwalne
• żałobne
• dziękczynne
• błagalne

Rozważanie

Medytacja, zwana też rozważaniem czy rozmyślaniem, to rodzaj modlitwy polegający na kierowaniu do Boga swoich myśli, zwracania się do Niego w ciszy, bez używania wyuczonych formuł.

Różaniec

Różaniec to połączenie modlitwy ustnej oraz kontemplacji tajemnic życia Jezusa i Maryi.

Modlitwy ustne

Istnieje szereg modlitw, które są odmawiane w ciągu dnia przez wielu chrześcijan. Kościół nie nakazuje jednak odmawiania żadnej z nich.

Przykłady popularnych chrześcijańskich modlitw ustnych:

• Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Chwała Ojcu,
• Koronka do Miłosierdzia Bożego,
• jutrznia, nieszpory, godzinki, litania, brewiarz
• modlitwy maryjne: Anioł Pański, Pod Twoją Obronę, Memorare,
• krótkie modlitwy, westchnienia serca: akt strzelisty, akt wiary,
• modlitwa za pośrednictwem świętego.

Katechizm Kościoła mówi: Modlitwa ustna jest niezbędnym elementem życia chrześcijańskiego. Uczniów, przyciąganych cichą modlitwą Nauczyciela, uczy On modlitwy ustnej : „Ojcze nasz”^[1].

Czas i miejsce modlitwy

Katolicka publicystka Teresa Tyszkiewicz radzi^[6]:

"Aby żyć życiem godnym człowieka koniecznie trzeba wygospodarować codziennie przynajmniej 15 minut rano i wieczorem na osobiste spotkanie z Bogiem."

Osoby żyjące w celibacie powinny modlić się ok. 1 h dziennie^[7].

Teoretycznie modlić się można wszędzie. Najbardziej polecane miejsca na modlitwę to:

• kościół czy kaplica
• własny pokój
• modlitwa na świeżym powietrzu (spacer po parku, lesie, ogrodzie)

Cechy dobrej modlitwy

Biskup Józef Sebastian Pelczar w swojej książce wymienia następujące cechy dobrej modlitwy^[9]:

• powinna być kierowana "w imię Jezusa";
• wykonywana „sercem czystym lub skruszonym”;
• z szacunkiem;
• pokorna;
• „z ufnością wytrwałą”;
• w skupieniu.

Jacques Philippe w książce Czas dla Boga opisuje cztery zasady, które mają pomóc lepiej się modlić:

• pierwszeństwo działania Bożego (modlitwa ma mniej polegać na ludzkich staraniach, a bardziej na oddaniu się Bogu)
• pierwszeństwo miłości
• zwracanie się do Jezusa-człowieka, który zbliża człowieka do Boga
• odkrywanie istnienia Boga w sercu modlącego się człowieka^[10]

Prawosławie

Protestantyzm

Jak podaje śpiewnik ewangelicki Biblia zachęca nas do codziennej modlitwy o różnych porach. Rolę najstarszego modlitewnika i śpiewnika ludu Bożego pełniła Księga Psalmów. Wykorzystywali je w swojej modlitwie zarówno Żydzi jak i pierwsi chrześcijanie. W kościele codzienna modlitwa liturgiczna znalazła szczególne miejsce najpierw w klasztorach 7 razy w ciągu dnia. Reformacja wprowadziła ją także do innych form społecznego życia religijnego a szczególnie rozwinęła się ewangelickich diakonatach powstałych w dziewiętnastym wieku. Ta modlitwa liturgiczna przeznaczona jest przede wszystkim dla pewnych grup takich jak duchowni siostry diakonisy studenci teologii i na szczególne okoliczności takie jak konferencje rekolekcje zebrania modlitewne Ale równie dobrze może być odmawiana codziennie w każdym ewangelickim domu przez całą rodzinę. Modlitwa ta choć zawarta była w agendzie warszawskiej z roku 1889 w starych agendach mazurskich i Śląskich oraz w Starych śpiewnikach ewangelickich to jednak w ostatnim półwieczu zanikła. Jest ona jednak nadal używana zwłaszcza po drugiej wojnie światowej w kościołach luterańskich i reformowanych całego świata. Z tego powodu uznano że warto przywrócić jej właściwe miejsce w obecnym śpiewniku i w codziennym życiu modlitewnym kościołów Tym bardziej że jej treść wyrasta z Biblii i przesycona jest Biblią. Na tak zwaną liturgię godzin składają się psalmy czytania biblijne modlitwy antyfony. Może być ona zmawiana lub śpiewana. Zwłaszcza modlitwy śpiewane są pełne życia i prowadzą w szczególny sposób do wspólnotowego Uwielbienia Boga. W kościele wybrano szczególnie cztery pory dnia na codzienną modlitwę liturgiczną rano modlitwa poranna południe modlitwa Południowa modlitwa wieczorna i modlitwa na koniec dnia.

Świadkowie Jehowy

Świadkowie Jehowy modlą się wyłącznie do Boga Jehowy^[11], nie recytują modlitw z pamięci, ani nie odczytują z np. modlitewnika. Regularnie modlą się swoimi słowami zgodnie ze wzorem modlitwy „Ojcze nasz”^[12]. Modlą się osobiście oraz publicznie np. w gronie rodzinnym, przed spożywaniem posiłków, na zebraniach zborowych i większych zgromadzeniach (wówczas w imieniu obecnych modli się na głos wyznaczony wcześniej ochrzczony mężczyzna)^[13]. Nie modlą się do Jezusa, lecz w jego imię – uznając jego władzę^[14][15], utożsamiając się z jego uczniami i złożoną przez niego ofiarę, dzięki której mogą przystępować do Jehowy Boga^[16]. Nie kierują modlitw także do ducha świętego, świętych, Marii czy też do aniołów^[17][18][15]. Każdą modlitwę kończą słowem amen^[19].

Przypisy