Modrosójka czarnogłowa

Modrosójka czarnogłowa
Cyanocitta stelleri[1]
(J. F. Gmelin, 1788)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

krukowate

Rodzaj

Cyanocitta

Gatunek

modrosójka czarnogłowa

Synonimy
  • Corvus stelleri J. F. Gmelin, 1788[2]
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Modrosójka czarnogłowa[4] (Cyanocitta stelleri) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae), występujący w zachodniej części Ameryki Północnej, blisko spokrewniony z modrosójką błękitną (Cyanocitta cristata) spotykaną na pozostałej części kontynentu, mający czarną górną część ciała wraz z głową.

Systematyka

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia 13 podgatunków C. stelleri[5]:

  • modrosójka czarnogłowa[4] (C. s. stelleri) (J. F. Gmelin, 1788) – południowa Alaska i wybrzeża zachodniej Kanady do północno-zachodniego Oregonu.
  • C. s. carlottae Osgood, 1901Wyspy Królowej Charlotty.
  • C. s. frontalis (Ridgway, 1873) – środkowy Oregon, wschodnia Kalifornia do zachodnio-środkowej Nevady.
  • C. s. carbonacea Grinnell, 1900 – wybrzeża zachodnio-środkowej Kalifornii.
  • C. s. annectens (S. F. Baird, 1874) – środkowa Kolumbia Brytyjska do południowo-wschodniej Alberty oraz na południe po północno-wschodni Oregon i północno-zachodni Wyoming.
  • C. s. macrolopha S. F. Baird, 1854 – wschodnia Nevada do południowo-zachodniej Dakoty Południowej i północnego Meksyku.
  • modrosójka diademowa[4] (C. s. diademata) (Bonaparte, 1850) – północno-zachodni Meksyk.
  • C. s. phillipsi Browning, 1993 – głównie San Luis Potosí (środkowy Meksyk).
  • C. s. azteca Ridgway, 1899 – południowo-środkowy Meksyk.
  • modrosójka aztecka[4] (C. s. coronata) (Swainson, 1827) – południowo-zachodni, środkowo-wschodni i południowy Meksyk oraz zachodnia Gwatemala.
  • C. s. purpurea Aldrich, 1944Michoacán.
  • C. s. restricta A. R. Phillips, 1966Oaxaca.
  • C. s. suavis W. deW. Miller & Griscom, 1925Nikaragua i Honduras.

Autorzy Handbook of the Birds of the World dodatkowo wyróżniają trzy podgatunki[2]:

  • C. s. teotepecensis R. T. Moore, 1954 – góry środkowego i południowego Guerrero (południowy Meksyk).
  • C. s. ridgwayi W. deW. Miller & Griscom, 1925 – wyżyny stanu Chiapas (południowo-wschodni Meksyk) i przyległy obszar w Gwatemali.
  • C. s. lazula van Rossem, 1928 – północny Salwador i południowo-zachodni Honduras.

Morfologia

Długość ciała 30–34 cm; masa ciała 100–142 g[2].

Modrosójka czarnogłowa odróżnia się znacznie w zależności od terenu zamieszkiwania. Generalnie czarno-brązowa głowa u ptaków północnego regionu, przechodząca w odcień niebieskawego koloru im bardziej na południe. W odróżnieniu od modrosójki błękitnej ma bardziej wydłużony dziób i dłuższe nogi oraz większy czub. Głowa jest czarnawo-brązowa z jasnymi niebieskimi pręgami na przodzie. To ciemne upierzenie zmienia się na wysokości piersi w srebrnawo-niebieskie. Skrzydła i ogon są w kolorze niebieskim.

Zasięg występowania

Zamieszkuje prawie całą zachodnią część Ameryki Północnej, od Alaski na północy do rejonu Ameryki Środkowej na południu oraz na wschód do południowo-zachodniego Teksasu.

Ekologia i zachowanie

Zamieszkuje głównie w lasach iglastych oraz mieszanych niezbyt mocno zagęszczonych.

Pożywienie
Pożywienie znajduje na ziemi i na drzewach w postaci nasion, orzechów, jagód i innych owoców. Czasami małe bezkręgowce, jaja i pisklęta stanowią dodatkowe pożywienie w różnym okresie roku.
Rozród
Gniazdo buduje zazwyczaj w igliwiu drzew iglastych lub też w szczelinach tych drzew. Składa 2–6 jaj.

Status

IUCN uznaje modrosójkę czarnogłową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 2,8 milionów osobników[6].

Znaczenie w kulturze człowieka

Ptak ten jest symbolem kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska.

Przypisy

  1. Cyanocitta stelleri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c Marzluff, J.: Steller's Jay (Cyanocitta stelleri). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-08)].
  3. a b Cyanocitta stelleri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. a b c d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-19]. (ang.).
  6. Steller's Jay Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Cyanocitta stelleri map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Geographical distribution of Steller's Jay.
Stellers jay - natures pics.jpg
Autor: Alan D. Wilson, www.naturespicsonline.com, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stellers Jay, Little River Loop Trail, Campbell Valley Regional Park, Langley, British Columbia