Mokrsko Dolne

Mokrsko Dolne
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

jędrzejowski

Gmina

Sobków

Liczba ludności (2020)

229[1]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-305[2]

Tablice rejestracyjne

TJE

SIMC

0270449[3]

Położenie na mapie gminy Sobków
Mapa konturowa gminy Sobków, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Mokrsko Dolne”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Mokrsko Dolne”
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego
Mapa konturowa powiatu jędrzejowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Mokrsko Dolne”
Ziemia50°40′52″N 20°26′22″E/50,681111 20,439444

Mokrsko Dolne – wieś sołecka[4] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków[5][3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Mokrsko Dolne[5][3]
SIMCNazwaRodzaj
0270490Bugajprzysiółek
0270455Kolonieczęść wsi
0270461Łazekczęść wsi
0270478Pod Kościołemczęść wsi
0270484Stokczęść wsi

Historia

Około roku 1280 urodził się Piotr Mokrski herbu Jelita – pierwszy znany ze źródeł dziedzic Mokrska.

Miejscowy kościół istniał jako kaplica już w 1363 r. Do 1836 r. był kościołem filialnym parafii w Mnichowie. W XV w. dziedzicem Mokrska był Dziewisz herbu Koźlerogi, proboszcz skalbmierski i kanonik krakowski. W 1428 r. uposażył on ołtarz Matki Boskiej w kaplicy św. Tomasza w wawelskiej katedrze.

W 1827 Mokrsko Dolne miało 29 domów i 359 mieszkańców.

W 1936 w Mokrsku Dolnym urodził się Kazimierz Braun – polski aktor i reżyser teatralny, teatrolog, krytyk teatralny, pisarz i tłumacz. Ojciec Grzegorza Brauna.

Zabytki

  • Kościół pw. Wniebowzięcia NMP z 1. ćwierci XIII w. z zachowanym kamiennym romańskim prezbiterium i fragmentami średniowiecznych fresków, oraz trzema monoforiami. Pierwsze wzmianki o parafii i kościele pochodzą z 1326 r., wiadomo jednak, że parafia powstała wcześniej. Pierwszy kościół wzniesiono w 1. połowie XIII w., dzisiaj jest częścią obecnej świątyni – stanowi obecne prezbiterium i „schowek” za głównym ołtarzem. Kościół rozbudowywano i przebudowywano w XVII (nawa barokowa). Wtedy wyburzono romańską ścianę zachodnią i dobudowano obecną nawę i zakrystię. Pierwotna nawa pełni od tego czasu rolę prezbiterium. Z fazy romańskiej zachował się portal północny i uszkodzony tympanon wmurowany nad późniejszym portalem do zakrystii. Kolejna przebudowa w XVIII i pierwszej połowie XIX wieku. Główny ołtarz w stylu późnobarokowym, z pierwszej połowy XVIII wieku. Ołtarze boczne w stylu rokokowym, a w kaplicy krucyfiks gotycki z początku XV w. Obok kościoła znajduje się drewniana dzwonnica z XIX w. Kościół otoczony jest ogrodzeniem z kapliczką, wybudowanym w XIX w. Kościół jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.154 z 11.02.1967)[6].
  • Zespół dworski – dwór z przełomu XIX i XX w. otoczony parkiem z II połowy XIX w. (nr rej.: A.156 z 18.06.1977)[6].
  • Dworska Górka, średniowieczne grodzisko z XIV w. Usytuowane na skraju parowu, 150 m na wschód od kościoła.
  • Cmentarz parafialny z pocz. XIX w. (nr rej.: A.155 z 27.05.1993)[6].
  • Kaplica grobowa Chelińskich z 1865 r. (nr rej.: A.155 z 27.05.1993)[6]. Jest użytkowana obecnie jako kaplica cmentarna.

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6-7 [dostęp 2022-03-02]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 793 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. ↑ Jednostki organizacyjne gminy Sobków. Urząd Gminy Sobków. [dostęp 2015-03-26].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  6. ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 11 [dostęp 2015-10-20].

Bibliografia

  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880, Tom VI, s. 634
Gmina Sobków
Wsie
Kolonie
Integralne
części wsi

Gmina sobkow herb.png

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Jędrzejów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Jędrzejów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.88 N
  • S: 50.43 N
  • W: 19.77 E
  • E: 20.60 E
MokrskoD church 20070421 1127.jpg
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół parafialny w Mokrsku Dolnym