Mokrzyca szczeciolistna
| ||
![]() | ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | goździkopodobne | |
Rząd | goździkowce | |
Rodzina | goździkowate | |
Rodzaj | mokrzyca | |
Gatunek | mokrzyca szczeciolistna | |
Nazwa systematyczna | ||
Minuartia setacea (Thuill.) Hayek Fl. Steiermark, i. 271 (1908)[3] |
Mokrzyca szczeciolistna (Minuartia setacea (Thuill.) Hayek)[4] – gatunek roślin z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje tylko w południowej, środkowej i wschodniej Europie. W Polsce w 1981 r. potwierdzono jej występowanie tylko na jednym stanowisku w Pieninach Środkowych – w podszczytowych partiach Trzech Koron. Na dwóch dawniej podawanych z Pienin stanowiskach wyginęła[5].
Morfologia
- Pokrój
- Drobna roślina kępkowa do 20 cm wysokości.
- Liście
- Sztywne, szczecinkowate, o szerokości ok. 0,2 mm[5].
- Kwiaty
- Zebrane w wierzchotki. Płatki białe, dłuższe od działek[5].
- Owoc
- Torebka z licznymi, ciemnymi nasionami[5].
Biologia i ekologia
- Bylina, chamefit. Roślina owadopylna, rozmnażająca się tylko generatywnie. Rośnie na płytkich glebach na półkach skalnych, w murawach na podłożu wapiennym. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Liczba chromosomów 2n=30[5].
- Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki:
- Minuartia setacea subsp. setacea – rośnie w całym zasięgu gatunku
- Minuartia setacea subsp. bannatica (Rchb.) Nyár. o zasięgu karpackim[5]
Zagrożenia
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[6]: R (rzadki); 2016: CR (krytycznie zagrożony)[7].
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin[8]: CR (critical, krytycznie zagrożony).
Cała populacja mokrzycy szczeciolistnej w Pieninach liczy około tysiąca osobników i zajmuje powierzchnię kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Powierzchnia ta ciągle zmniejsza się. Stanowisko jest zagrożone z powodu ruchu turystycznego – znajduje się bowiem tuż przy ścieżce. Wskazane jest objęcie tego jedynego w Polsce stanowiska ochroną czynną[5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e f g Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Media użyte na tej stronie
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Inflorescence
Taxonym: Minuartia setacea ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Höhlenstein near Falkenstein, district Mistelbach, Lower Austria - ca. 390 m a.s.l.
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 3.0 at
This media shows the natural monument in Lower Austria with the ID MI-052.