Mokrzyszów
osiedle Tarnobrzega | |
Dworek Myśliwski w Mokrzyszowie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
W granicach Tarnobrzega | 1 października 1976[1] |
SIMC | 0980180 |
Zarządzający | Andrzej Biernat [2] |
Populacja (2008) • liczba ludności |
|
Strefa numeracyjna | 15 |
Kod pocztowy | 39-400 |
Tablice rejestracyjne | RT |
Położenie na mapie Tarnobrzega![]() | |
50°34′N 21°43′E/50,566667 21,716667 | |
Portal ![]() |
Mokrzyszów – obecnie (od 1976 r.) jedna z dzielnic Tarnobrzega, dawniej wieś królewska.
Historia
W drugiej połowie XVII w. dobra Mokrzyszowa należały do dóbr królewskich i wchodziły w skład dóbr starostwa sandomierskiego. Pod koniec XVIII w., w wyniku I rozbioru Polski przeszły na własność rządu Cesarstwa Austrii, stanowiąc tzw. dobra kameralne. Dobra te przez długi okres pozostawały w rękach rządu austriackiego i podlegały jego dzierżawie. Dzierżawcami byli między innymi: w latach 1809 - 1813 Karol baron Kaschmitz, a w latach 1813-1814 Jan Feliks hrabia Tarnowski, obejmując rewiry leśne: Stale, Krzątkę i Zatrześnie vel Krawce. Dopiero w latach 1829-1839 rząd Cesarstwa Austrii zdecydował się na sprzedaż dóbr kameralnych. Mokrzyszów wraz z częścią Sobowa, Stale, Krzątkę i Krawce nabył w 1835 r. Antoni Teodor Schindler, pan dóbr Rechwitz na Morawach. Po nim dobra mokrzyszowskie przeszły w posiadanie spółki Artur i Maks Francke.
W roku 1905 Zofia z hr. Potockich Tarnowska, dziedziczka dóbr dzikowskich, odkupiła majątek, by w roku 1915 lub 1916 utworzyć na terenie Mokrzyszowa „Zakład Wychowawczy dla Sierot”. Począwszy od 1908 r. dobra mokrzyszowskie były parcelowane.
Na terenie Mokrzyszowa znajduje się okazały neogotycki Pałac Myśliwski, którego początki datuje się przed rokiem 1853. Pałac otoczony jest pozostałościami po historycznym założeniu parkowym.
W styczniu 1919 roku chłopi z okolicznych wiosek (Stalów, Żupawy, Jeziórka, Grębowa) napadli na dwór Tarnowskich i go kompletnie obrabowali[3].
W 1872 r. w Mokrzyszowie powstała jednoklasowa szkoła ludowa, w budynku której w czasach zawieruchy I i II wojny światowej, stacjonowały wojska, na przemian: polskie, rosyjskie i niemieckie. W 1944 r., po zajęciu szkoły przez Armię Czerwoną, funkcjonował w niej szpital.
Okres powojenny
W 1934 częściowo włączony do Tarnobrzega[4], a w 1976 całkowicie[5].
28 września 1953 r. wykonano pierwszy w okolicach Tarnobrzega odwiert w celu poszukiwania siarki[6]. Odbyło się to w Mokrzyszowie. Fakt ten upamiętnia obelisk przy drodze w kierunku Stalowej Woli.
W 1990 r. w okolicach pałacu wybudowano kościół parafialny pod wezwaniem Chrystusa Dobrego Pasterza.
Osoby związane z Mokrzyszowem
- Rudolf Jagielski – podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej, jego imieniem nazwano jedną z ulic w Mokrzyszowie
- Stanisław Ordyk – działacz ludowy, dowódca oddziału Batalionów Chłopskich.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 193
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej - Osiedla Miasta
- ↑ Monika Piątkowska "Życie przestępcze w przedwojennej Polsce" Wydawnictwo Naukowe PWN 2012, ISBN 978-83-01-17232-9, str. 127
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 188
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 269
- ↑ Tarnobrzeg - Mokrzyszów - Tarnobrzeskie złoto. Atrakcje turystyczne Tarnobrzega. Ciekawe miejsca Tarnobrzega, polskaniezwykla.pl [dostęp 2017-11-25] .
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Spacejam2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tarnobrzeg Mokrzyszów - pałac tzw. Dworek Myśliwski, obecnie dom dziecka
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: Atamtari, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarnobrzeg - plan miasta - z drogami i kolejami osiedla - stan na 2010-01-24