Momčilo Perišić

Momčilo Perišić
Момчило Перишић
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 maja 1944
Koštunići

Zawód, zajęcie

wojskowy, polityk

Momčilo Perišić, cyr. Момчило Перишић (ur. 22 maja 1944 w Koštunići[1]) – serbski wojskowy i polityk, jugosłowiański generał, w latach 2001–2002 wicepremier w rządzie Zorana Đinđicia. Oskarżany o zbrodnie wojenne, prawomocnie uniewinniony przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii.

Życiorys

Dołączył do Jugosłowiańskiej Armii Ludowej, został zawodowym żołnierzem w wojskach lądowych, dochodząc do stopnia generała. W 1966 ukończył akademię wojskową. Był m.in. komendantem centralnej szkoły artyleryjskiej w Zadarze[1]. W trakcie wojny w Chorwacji brał udział w ostrzale Zadaru, za co był zaocznie sądzony w Chorwacji i skazany tam na karę 20 lat pozbawienia wolności (nie został nigdy przez Serbię wydany)[2].

W 1992 Momčilo Perišić został dowódcą nowo sformowanego korpusu armii jugosłowiańskiej, którym dowodził w okolicach Mostaru. W kwietniu 1992 został szefem sztabu i zastępcą dowódcy trzeciej armii stacjonującej w Niszu, objął jej dowództwo w kwietniu 1993. W sierpniu tegoż roku został szefem sztabu generalnego, stanowisko to zajmował do listopada 1998. Według jugosłowiańskiego prawa odpowiadał wówczas wyłączenie przez prezydentem federacji i najwyższą radą bezpieczeństwa składającą się z prezydenta federalnego i prezydentów dwóch republik[1].

Po dymisji i odejściu z wojska Momčilo Perišić w 1999 założył partię polityczną Ruch na rzecz Demokratycznej Serbii, opozycyjną wobec Slobodana Miloševicia[3], którą wprowadził do Demokratycznej Opozycji Serbii[4]. Po wygranych przez DOS wyborach w styczniu 2001 objął urząd wicepremiera w gabinecie Zorana Đinđicia[5]. W marcu 2002 został zatrzymany, gdy próbował przekazać objęte klauzulą tajności dokumenty amerykańskiemu dyplomacie. W rezultacie zrezygnował ze stanowiska w rządzie[4].

W 2005 Momčilo Perišić dobrowolnie stawił się przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii w Hadze. Został oskarżony o zbrodnie wojenne związane z działaniami żołnierzy Armii Jugosłowiańskiej walczących w Krajinie oraz w Bośni i Hercegowinie. Zarzucono mu także bezpośrednie przyczynienie się do zbrodni wojennych w trakcie oblężenia Sarajewa, masakry w Srebrenicy i ataku rakietowego na Zagrzeb. We wrześniu 2011 w pierwszej instancji ICTY uznał go za winnego i skazał na karę 27 lat pozbawienia wolności[6]. W lutym 2013 wyrok ten został jednak na skutek apelacji zmieniony, a Momčilo Perišić uniewinniony od wszystkich zarzutów wobec stwierdzenia, że wysłanie wojsk jugosłowiańskich mieściło się we wsparciu militarnym bośniackich Serbów, nie obejmowało wsparcia dla dokonanych zbrodni wojennych[7][8].

W 2016 w Belgradzie rozpoczął się jego proces o szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych[9]. W 2021 został za to skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności[10].

Przypisy

  1. a b c The Prosecutor of the Tribunal against Momčilo Perišić (ang.). icty.org. [dostęp 2014-02-10].
  2. The Danube on Ice. aimpress.ch, 30 listopada 2001. [dostęp 2014-02-10].
  3. Politička organizacija generala Perišića (serb.). vreme.com, 14 sierpnia 1999. [dostęp 2014-02-10].
  4. a b Serbia: Spy Affair Deals Djindjic Hefty Blow (ang.). balkanpeace.org, 20 marca 2002. [dostęp 2014-02-10].
  5. Ministries, etc. (ang.). rulers.org. [dostęp 2014-02-10].
  6. Trybunał Haski: Momčilo Perišić uniewinniony. balkanistyka.org, 1 marca 2013. [dostęp 2014-02-10].
  7. UN court acquits Yugoslav army chief Perisic on appeal (ang.). globalpost.com, 28 lutego 2014. [dostęp 2014-02-10].
  8. Momcilo Perisic: Yugoslav army chief conviction overturned (ang.). bbc.co.uk, 28 lutego 2014. [dostęp 2014-02-10].
  9. Yugoslav Army General Tried for Spying for US (ang.). balkaninsight.com, 2 listopada 2016. [dostęp 2016-11-02].
  10. Yugoslav Army General Convicted of Spying for US (ang.). balkaninsight.com, 5 lutego 2021. [dostęp 2021-06-27].

Media użyte na tej stronie

Momčilo Perišić.jpg
Autor: ICTY staff, Licencja: Attribution
Momčilo Perišić