Monaster Świętych Cyryla i Metodego w Ujkowicach

Monaster Świętych Cyryla i Metodego
Ilustracja
Elewacja boczna cerkwi klasztornej
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Ujkowice

Rodzaj klasztoru

monaster

Archimandryta

Nikodem (Makara)

Klauzura

nie

Typ zakonu

męski

Liczba zakonników (2014)

12

Obiekty sakralne
Cerkiew

Świętych Cyryla i Metodego

Cerkiew

Watopedzkiej Ikony Matki Bożej

Założyciel klasztoru

Nikodem (Makara) i Atanazy (Dębowski)

Fundator

Włodzimierz (Tarasewicz)

Styl

postmodernistyczny

Materiał budowlany

kamień, cegła, beton

Data budowy

od 1986

Data zamknięcia

17 marca 2015

Położenie na mapie gminy wiejskiej Przemyśl
Mapa konturowa gminy wiejskiej Przemyśl, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Ujkowice, monaster”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ujkowice, monaster”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ujkowice, monaster”
Ziemia49°50′19″N 22°41′41″E/49,838722 22,694667
Strona internetowa klasztoru

Monaster Świętych Cyryla i Metodegoprawosławny klasztor męski w Ujkowicach.

Monaster Świętych Cyryla i Metodego został założony w 1986. Przez pierwsze osiem lat funkcjonował jako stauropigialny klasztor greckokatolicki. Od 1994 wspólnota podlegała jurysdykcji biskupa diecezji przemysko-nowosądeckiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP). W 2015 liderzy wspólnoty z Ujkowic zostali suspendowani przez PAKP, a wspólnotę monastyczną rozwiązano decyzją Świętego Soboru Biskupów PAKP[1]. Od tego czasu klasztor w Ujkowicach de facto nadal funkcjonuje, ale poza strukturami jakiejkolwiek prawosławnej Cerkwi kanonicznej.

Historia

Klasztor greckokatolicki

Monaster męski w Ujkowicach powstał w 1986 na mocy specjalnego dekretu biskupa greckokatolickiego, Włodzimierza Tarasewicza, który przed śmiercią, korzystając z udzielonych mu przez Stolicę Apostolską pełnomocnictw, erygował katolicki klasztor obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce na prawach stauropigialnych.

Założycielami monasteru byli mnisi Nikodem i Atanazy. W 1984 powrócili oni do Polski ze Stanów Zjednoczonych Ameryki z zamiarem założenia neounickiej wspólnoty zakonnej. Obaj duchowni byli byłymi paulinami z Jasnej Góry, którzy w 1980 podczas pobytu za granicą przeszli z obrządku łacińskiego na obrządek bizantyjski i otrzymali święcenia kapłańskie w Ukraińskim Kościele Greckokatolickim.

24 lipca 1986 za zgodą prymasa Polski Józefa Glempa ojcowie Nikodem i Atanazy zakupili gospodarstwo rolne pod Przemyślem i w budynkach gospodarczych zorganizowali kaplicę oraz dom zakonny. Niemal natychmiast po przybyciu na Podkarpacie spotkali się z niechęcią, zarówno ze strony lokalnej społeczności, jak również duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji przemyskiej.

Klasztor prawosławny

W 1994 z powodu patowej sytuacji w konflikcie z łacińskim arcybiskupem przemyskim Ignacym Tokarczukiem oraz wiernymi parafii rzymskokatolickiej w Ujkowicach, ojcowie Nikodem i Atanazy odeszli z Kościoła katolickiego, przeszli na prawosławie i podporządkowali się jurysdykcji Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

W 2014 w monasterze było 12 braci, w tym 9 mnichów[2]. Był to wówczas największy pod względem liczby mieszkańców męski klasztor prawosławny w Polsce. Stanowił w strukturach PAKP lokalne sanktuarium i ośrodek pielgrzymkowy. Wierni przybywali tutaj modlić się przed kopią ikony Matki Bożej "Pocieszenia i Dobrej Rady" z Monasteru Watopedzkiego. Na terenie monasteru mieściła się cerkiew Świętych Cyryla i Metodego. W budowie była druga – pod wezwaniem Watopedzkiej Ikony Matki Bożej[3].

W 2015 Święty Sobór Biskupów PAKP ogłosił likwidację monasteru z uwagi na szkodliwą dla Kościoła działalność jego przełożonego (szkalowanie innych duchownych i biskupów, nawiązywanie kontaktów z „prawosławnym Kościołem niekanonicznym”[a], niestosowanie się do poleceń ordynariusza diecezji przemysko-nowosądeckiej). Archimandrytę Nikodema i ihumena Atanazego Sobór suspendował, innym mnichom i posłusznikom pozostawił możliwość wstąpienia do innych wspólnot monastycznych Kościoła[1].

W maju 2016 świętu patronalnemu monasteru, który kontynuuje działalność poza PAKP, przewodniczył biskup lwowski i sokalski Dymitr z – ówcześnie niekanonicznego – Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego[4].

Galeria

Uwagi

  1. Komunikat Kancelarii Świętego Soboru Biskupów PAKP nie podaje nazwy tego Kościoła, w późniejszych informacjach wskazano jednak Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego. Por. A MONASTERY IS CLOSED IN POLAND FOR CONCELEBRATING WITH SCHISMATICS FROM “THE KYIV PATRIARCHATE”

Przypisy

  1. a b Komunikat o zamknięciu monasteru. orthodox.pl. [dostęp 2015-03-19]. (pol.).
  2. Kalendarz Prawosławny 2015, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 215
  3. Strona monasteru Świętych Cyryla i Metodego w Ujkowicach
  4. Михаїл Омельян, Митрополит Димитрій очолив богослужіння престольного свята монастиря в Уйковіцах – Ukrainian Orthodox Church – Kyiv Patriarchate (UOC-KP), www.cerkva.info [dostęp 2016-08-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-31].

Bibliografia

  • ks. A. Kuryłowicz, Prawosławne ośrodki zakonne na ziemiach polskich w okresie powojennym [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Życie monastyczne w Rzeczypospolitej, Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2001, ISBN 83-902928-8-2, ss. 268–270

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Legenda klasztor.svg
Symbol klasztoru do legendy mapy
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego (HB4).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego (HB3).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego (HB8).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ujkowice, monaster Świętych Cyryla i Metodego