Monaster Leszok

Monaster Leszok

Манастир Лешок

Widok ogólny
Państwo	Macedonia Północna
Miejscowość	Leszok
Kościół	Macedoński Kościół Prawosławny
Eparchia	Eparchia tetowsko-gostiwarska
Typ monasteru	męski
Obiekty sakralne
Cerkiew	Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej
Cerkiew	Cerkiew św. Atanazego
Styl	bizantyjsko-bałkański
Położenie na mapie Macedonii Północnej Monaster Leszok
42°04′01″N 21°01′41″E/42,066833 21,027972

XIX-wieczna ikona świętych Cyryla i Metodego z monasteru

Monaster Leszok^[1], także Monaster Leszocki - prawosławny męski klasztor we wsi o tej samej nazwie, 12 km na północ od Tetowa, w jurysdykcji eparchii tetowsko-gostiwarskiej Macedońskiego Kościoła Prawosławnego.

Nazwa klasztoru pochodzi od wsi, w której się znajduje, natomiast patronem obiektu jest św. Atanazy. W latach 1817-1845 przełożonym wspólnoty był Cyryl Pejczinowicz, który odnowił klasztor ze zniszczeń i uczynił z niego jeden z ośrodków odrodzenia narodowego Słowian macedońskich.

Historia

Monaster został wzniesiony w średniowieczu, najprawdopodobniej jego fundatorem był car bułgarski Piotr I^[1]. Brakuje jednak informacji o jego funkcjonowaniu w kolejnych stuleciach. Przed 1335 w kompleksie klasztornym wzniesiona została cerkiew św. Atanazego, zbudowana z inicjatywy hieromnicha Antoniego, późniejszego biskupa Dolnego Połogu^[1]. W latach 1641-1646 na miejscu średniowiecznej głównej cerkwi monasterskiej wzniesiono nową^[1], nadal istniała natomiast XIV-wieczna cerkiew Matki Bożej^[2]. Około 1698 monaster poważnie podupadł, być może został całkowicie opuszczony, wskutek tureckich prześladowań miejscowej prawosławnej ludności słowiańskiej^[1]. Według niektórych źródeł w końcu XVIII w. istniał nadal i funkcjonowała przy nim szkoła podstawowa^[3].

W 1817 zgodę władz tureckich na odnowienie podupadłego monasteru uzyskał mnich Cyryl Pejczinowicz, który doprowadził do ponownego utworzenia wspólnoty mniszej i uczynił z klasztoru znaczący ośrodek kulturalny i oświatowy, ze szkołą słowiańską i biblioteką^[3][1]. Po 1872 monaster uznał zwierzchność Egzarchatu Bułgarskiego i siedem lat później został odremontowany, w szczególności odnowiono freski we wnętrzu cerkwi^[1].

W 2001 monaster Leszok został zniszczony przez albańskich ekstremistów podczas walk w rejonie Tetowa^[2]. W ciągu kolejnych czterech lat, przy pomocy Unii Europejskiej, został odbudowany^[4], zaś w 2007 ponownie poświęcony przez arcybiskupa ochrydzkiego i macedońskiego Stefana w asyście innych hierarchów Macedońskiego Kościoła Prawosławnego^[5].

Przypisy