Monaster Miljkov

Monaster Miljkov

Miljkov manastir

Cerkiew monasterska
Państwo	Serbia
Miejscowość	Miljkovo
Kościół	Serbski Kościół Prawosławny
Eparchia	Archieparchia belgradzko-karłowicka
Ihumenia	Angelina (Radosavljević)
Klauzura	nie
Typ monasteru	żeński
Liczba mniszek (2014)	10[1]
Obiekty sakralne
Cerkiew	Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni
Styl	serbski
Materiał budowlany	cegła, kamień
Położenie na mapie Serbii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Monaster Miljkov
44°09′49″N 21°08′47″E/44,163611 21,146389
Strona internetowa klasztoru

Monaster Miljkov, także Miljkovo^[2] – prawosławny męski, a następnie żeński klasztor w pobliżu Belgradu, nad Moravą, w archieparchii belgradzko-karłowickiej Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Święto patronalne klasztoru przypada w dniu Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni.

Historia

Do XIX w.

Monaster powstał najprawdopodobniej za panowania Stefana IV Lazarevicia, chociaż nie jest wykluczone, że w okresie tym doszło jedynie do odnowienia starszego klasztoru. Początkowo nosił nazwę Bukovica i był prawdopodobnie placówką filialną monasteru Manasija. Monaster został zniszczony w czasie panowania tureckiego w Serbii, chociaż nie ustalono, w którym momencie. Nie stało się to natychmiast po tureckiej inwazji, a przez pewien czas klasztor działał dzięki pomocy książąt wołoskich i mołdawskich. Ostatecznie jednak Turcy spalili i zniszczyli cały monaster i w czasie wojny austriacko-tureckiej w 1787 obiekt był już całkowicie zrujnowany. Klasztor odnowił zamożny kupiec Miljko Tomić, który następnie zamieszkał w nim i pozostał we wspólnocie (nie wiadomo jednak, czy złożył wieczyste śluby mnisze) do końca życia. Używana od tej pory nieoficjalna nazwa monasteru odnosi się do jego imienia^[3].

Odbudowany monaster został zniszczony przez Turków ponownie, jednak również tym razem, na przełomie XVIII i XIX w., został odbudowany z inicjatywy ks. Miljka Risticia, którzy złożył w monasterze śluby zakonne z imieniem zakonnym Melecjusz. Spokrewniony z Jerzym Czarnym, Melecjusz wspierał pierwsze powstanie serbskie, przez co Turcy po raz kolejny zniszczyli monaster Miljkov. Melecjusz przeżył jednak i doprowadził do restytucji wspólnoty, która już w 1818 ponownie jest opisywana w źródłach jako czynny klasztor. Po śmierci mnicha jego grób zaczął być traktowany przez miejscową ludność jak miejsce święte^[3].

Monaster serbsko-rosyjski

Wspólnota monasteru Miljkov w czasie wizyty Pierwszego Hierarchy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji metropolity Antoniego (w białym kłobuku). Po obu stronach metropolity siedzą archimandryta Ambroży (z lewej) i biskup Tichon (z prawej). Wśród mnichów w górnym rzędzie z lewej Jan (Maksymowicz) i Antoni (Sinkiewicz), przyszli biskupi. W dolnym rzędzie w środku posłusznik Artiemij, późniejszy biskup Antoni (Miedwiediew)

Po rewolucji październikowej do monasteru zaczęli przybywać na emigrację mnisi rosyjscy. W 1925 lub 1926 dotychczasowy przełożony wspólnoty, ihumen Miron, oddał kierowanie klasztorem w ręce Teodozjusza, mnicha Monasteru Wałaamskiego. W 1926 na mocy porozumienia między Serbskim Kościołem Prawosławnym i Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza granicami Rosji klasztor Miljkov oficjalnie ogłoszono "monasterem rosyjsko-serbskim", do którego wprowadzono m.in. rosyjski śpiew cerkiewny. Do wspólnoty dołączyło kolejnych sześciu Rosjan, z których największą rolę w historii klasztoru odegrał hieromnich (następnie archimandryta) Ambroży (Kurganow). Dzięki jego działalności monaster Miljkov stał się jednym z najważniejszych centrów duchowych białej emigracji rosyjskiej w Jugosławii. W 1931 w monasterze przebywało siedemnastu mnichów, 10 Rosjan i 7 Serbów. Sytuacja finansowa klasztoru znacząco poprawiła się, co pozwoliło wspólnocie na rozbudowę i remonty budynków monasterskich. Monaster Miljkov stał się ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym^[3]. Do monasteru regularnie przebywali biskupi serbscy oraz rosyjscy (emigracyjni), w tym Pierwszy Hierarcha Cerkwi Zagranicznej i jej współzałożyciel metropolita Antoni^[3]. Kilkakrotnie w klasztorze wystawiana była Kursko-Korzenna Ikona Matki Bożej „Znak”, otoczony największym kultem wizerunek maryjny przechowywany przez rosyjskich emigrantów^[3].

Po śmierci archimandryty Ambrożego kierowanie klasztorem przejął ihumen Łukasz (Rodionow), który w 1936, za zgodą władz cerkiewnych, przeniósł się razem z całą wspólnotą do monasteru Tumane, podczas gdy dawne budynki monasteru Miljkov przejęli tamtejsi mnisi^[3].

Monaster żeński

Od 1952 monaster Miljkov działa jako żeński^[3]. Siedemnaście lat później uzyskał status zabytku^[3].

Związani z monasterem

W monasterze, pod kierunkiem Ambrożego (Kurganowa), życie zakonne rozpoczynali m.in. późniejsi biskupi Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji: Antoni (Bartoszewicz) i Jan (Maksymowicz), jak również serbski starzec Tadeusz (Štrbulović)^[3], teolog i archimandryta Cyprian (Kiern)^[4].

• 

  Trójręka Ikona Matki Bożej w monasterze

• 

  Budynek monasterski

• 

  Cmentarz mnichów

Przypisy