Monaster Nowospasski

Monaster Nowospasski

Новоспасский монастырь

nr rej. 7710355000
Widok ogólny klasztoru na początku XX wieku
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	męski
Eparchia	moskiewska miejska
Namiestnik	biskup domodiedowski Jan (Rudenko)
Klauzura	nie
Obiekty sakralne
Sobór	Przemienienia Pańskiego
Cerkiew	św. Mikołaja
Cerkiew	Ikony Matki Bożej „Znak”
Materiał budowlany	kamień, cegła
Data budowy	1462
Data zamknięcia	1918
Data reaktywacji	1991
Położenie na mapie Moskwy Monaster Nowospasski
Położenie na mapie Rosji Monaster Nowospasski
55°43′55″N 37°39′23″E/55,731944 37,656389
Strona internetowa klasztoru

Monaster Nowospasski – stauropigialny prawosławny klasztor w Moskwie, powstały w 1330.

Historia

Monaster współcześnie (2013)

Monaster Nowospasski jest kontynuatorem tradycji Monasteru Spasskiego (Chrystusa Zbawiciela), powstałego w 1330 w obrębie Kremla moskiewskiego. Jego pierwszymi mieszkańcami byli mnisi sprowadzeni z Monasteru Daniłowskiego. W 1462, w czasie przebudowy obiektów wchodzących w skład Kremla, wspólnota monastyczna otrzymała nową siedzibę, nazwaną Monasterem Nowospasskim^[1]. W latach 1491–1496 został wzniesiony główny sobór na potrzeby nowego kompleksu klasztornego^[1]. Od XVI w. sobór ten był tradycyjnym miejscem pochówków członków rodziny Romanowów. W latach 20. XVII w. w kompleksie klasztornym zbudowany został pałac biskupi, który został rezydencją patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Filareta^[1]. Po 1630 z polecenia cara Michała I Romanowa monaster został otoczony murami obronnymi z basztami, strzelnicami i stanowiskami dla armat i muszkietów. Ich łączna długość przekracza 500 metrów, mają one dwa metry grubości i 7,5 metra wysokości^[2]. W latach 40. XVII w. powstały również nowe budynki mieszkalnego z celami dla mnichów. W 1645 archimandryta Jonasz zainicjował rozbiórkę soboru z XV wieku, który zastąpiono nową, potężniejszą świątynią z pięcioma kopułami^[2]; budowę zakończono już w czasie sprawowania urzędu przez następcę Jonasza Nikona^[3]. Wnętrze soboru zostało udekorowane freskami. Obok wizerunków świętych wykonujący dekorację malarze umieścili postacie Homera, Orfeusza, Platona oraz innych filozofów i twórców antycznych. Umieszczając ich wizerunki poniżej postaci świętych, pragnęli ukazać niższość osiągnięć cywilizacji pogańskich w porównaniu z chrześcijaństwem^[4]. Gotowa cerkiew, pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, została poświęcona 19 września 1649^[4]. W roku następnym książę Czerkasski ufundował dla klasztoru cerkiew św. Mikołaja, zaś w latach 1673–1675 powstała cerkiew Opieki Matki Bożej^[4].

W latach 1758–1784 z przerwami wywołanymi brakiem funduszy wznoszona była, według projektu Iwana Żerebcowa, dzwonnica monasterska, której architektura naśladuje wygląd dzwonnicy ławry Troicko-Siergijewskiej. Łączna wysokość wieży to 78 metrów^[4]. W latach 1791–1795 w północno-zachodnim narożniku murów obronnych soboru wzniesiono, na miejscu starszej cerkwi, cerkiew Ikony Matki Bożej „Znak”, służącą jako kaplica grobowa rodziny Szeremetiewów. Jej projektantem był J. Nazarow^[4]. Inne rosyjskie rodziny szlacheckie posiadały swoje grobowce na cmentarzu rozciągającym się w sąsiedztwie monasteru^[4].

W 1918, po rewolucji październikowej, władze bolszewickie zmieniły monaster w więzienie. Następnie klasztor mieścił izbę wytrzeźwień, mieszkania i instytut sztuki. Został zwrócony Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu w 1991 i od tego czasu ponownie jest czynnym monasterem męskim^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Andrej Nizowskij: Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii. Moskwa: Wecze, 2000. ISBN 5-7838-0578-5.
• Sergiej Łobaczew: Patriarch Nikon. Petersburg: Isskustwo SPB, 2003. ISBN 5-210-01561-0.