Monaster Opieki Matki Bożej w Kijowie

Monaster Opieki Matki Bożej

Свято-Покровський монастир

Sobór św. Mikołaja w kompleksie klasztornym
Państwo	Ukraina
Miejscowość	Kijów
Kościół	Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Rodzaj klasztoru	żeński
Eparchia	kijowska
Ihumenia	Kalisfenia (Szamajło)[1]
Klauzura	nie
Liczba mnichów (2013[1])	70
Obiekty sakralne
Sobór	św. Mikołaja
Cerkiew	Opieki Matki Bożej
Założyciel klasztoru	Aleksandra Oldenburg Romanowa
Styl	bizantyjsko-rosyjski
Data budowy	II poł. XIX w.
Data zamknięcia	1923
Data reaktywacji	1941
Położenie na mapie Kijowa Monaster Opieki Matki Bożej
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Monaster Opieki Matki Bożej
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Monaster Opieki Matki Bożej
50°27′31″N 30°29′37″E/50,458611 30,493611

Monaster Opieki Matki Bożej – prawosławny żeński klasztor w Kijowie, w jurysdykcji eparchii kijowskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Założony w końcu XIX w. przez wielką księżną Aleksandrę.

Historia

Budowa monasteru rozpoczęła się w 1889 – w roku, gdy do Kijowa przybyła na stałe wielka księżna Aleksandra Romanowa razem z pierwszymi mniszkami z Lipek. Wznoszenie klasztoru było finansowane z jej osobistych funduszy^[1]. W kompleksie monasterskim powstał budynek mieszkalny połączony z cerkwią, szpital z drugą świątynią, szkoła parafialna dla dziewcząt, przytułek dla chorych, przytułek dla ubogich dzieci i sierot, pokoje gościnne, ambulatorium i apteka^[1]. W 1891^[2] Aleksandra Romanowa w tajemnicy złożyła wieczyste śluby mnisze przed mnichem przybyłym z Athosu, przyjmując imię Anastazja. Fakt ten był dla jej otoczenia tajemnicą i wyszedł na jaw dopiero po jej śmierci, chociaż księżna żyła stale według studyckiej reguły zakonnej^[1].

Szpital działający przy monasterze wyróżniał się wysokim poziomem opieki lekarskiej, dysponował najnowszymi osiągnięciami medycyny, w nim po raz pierwszy w Kijowie pojawił się aparat rentgenowski. Dzięki dalszemu wsparciu finansowemu założycielki monasteru, która wyprzedała swoje kosztowności, by móc przeznaczyć fundusze na rozbudowę klasztoru, w ostatniej dekadzie XIX w. klasztor nadal się rozwijał. W 1896 rozpoczęta została budowa nowego soboru monasterskiego, którego patronem został św. Mikołaj^[1]. Autorem projektu świątyni był Walentin Nikołajew^[3]. Car Mikołaj II ufundował przy klasztorze także nowy szpital przeznaczony dla 500 chorych. W 1897, w czasie epidemii tyfusu w Kijowie, wielka księżna Aleksandra utworzyła kolejny szpital, w którym osobiście opiekowała się dotkniętymi chorobą. Trzy lata później założycielka monasteru zmarła i została zgodnie ze swoją wolą pochowana na terenie klasztoru^[1]. Także po jej śmierci monaster Opieki Matki Bożej pozostawał pod opieką rodziny carskiej. Państwo co roku przekazywało 80 tys. rubli na prowadzenie przy nim szpitali. W latach 1910–1911 wzniesiono kolejną taką placówkę – szpital chirurgiczny^[1]. W 1911 miało także miejsce poświęcenie soboru św. Mikołaja i znajdującej się w nim dolnej cerkwi Ikony Matki Bożej „Życiodajne Źródło”. Piętnastokopułowy sobór nie został jednak ukończony – wybuch I wojny światowej nie pozwolił na wykonanie w jego wnętrzu planowanej dekoracji malarskiej^[1].

W 1923 monaster został zlikwidowany i zamieniony na mieszkania robotnicze. W cerkwiach, pozbawionych kopuł, zlokalizowano żłobek, drukarnię i magazyn książek. Wspólnota wznowiła swoją działalność po zajęciu Kijowa przez Niemców w 1941. Mniszki ponownie zorganizowały ambulatorium. Pracujący w nim lekarze wielokrotnie wystawiali fałszywe zaświadczenia o chorobach, by uratować miejscową ludność od wywózek na roboty przymusowe^[1]. Mniszki mogły kontynuować pracę w szpitalach także po powtórnym zajęciu Kijowa przez wojska radzieckie, opiekując się chorymi w szpitalu wojskowym. Monaster pozostał czynny także po II wojnie światowej, chociaż mniszki miały prawo korzystania jedynie z części swojego dawnego majątku (niektóre obiekty przeszły na własność państwa). Udało im się przeprowadzić remont budynków mieszkalnych oraz dwóch klasztornych cerkwi. Główny sobór monasterski ponownie poniósł znaczne straty w 1981, wskutek uderzenia pioruna. W czasie prac remontowych po tym wydarzeniu w soborze wykonano pierwszą w historii wewnętrzną dekorację malarską^[1].

Po 1991 w kompleksie klasztornym, na miejscu drewnianej cerkwi Opieki Matki Bożej wzniesiono świątynię murowaną pod tym samym wezwaniem, jej poświęcenie miało miejsce w 1999^[1]. W 2007 r. zakończono przywracanie soborowi św. Mikołaja pierwotnego wyglądu – rekonstrukcję zdjętych kopuł^[3].

Galeria

• 

  Cenotaf wielkiej księżnej Anastazji – założycielki monasteru
• 

  Cerkiew Opieki Matki Bożej
• 

  Teren monasteru
• 

  Brama wjazdowa na teren klasztoru (święte wrota)

Przypisy