Monaster Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego

Monaster Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego
Спасо-Елеазаровский монастырь
Distinctive emblem for cultural property.svg nr rej. 6010260000[1]
Ilustracja
Sobór monasterski
Państwo Rosja
Obwódpskowski
Miejscowość
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
Eparchiapskowska
MniszkaEufrozyna (Gołowniewa)
Typ monasterużeński
Obiekty sakralne
SobórTrzech Świętych Hierarchów
Założyciel klasztoruEufrozyn Pskowski
Stylpskowski, moskiewski
Data zamknięcia1918
Data reaktywacji1990
Położenie na mapie obwodu pskowskiego
Mapa konturowa obwodu pskowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Monaster Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Monaster Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego”
58°02′56,39″N 28°11′40,09″E/58,048997 28,194469

Monaster Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego[a] – prawosławny żeński, pierwotnie męski klasztor położony 25 km na północ od Pskowa, w jurysdykcji eparchii pskowskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Historia

Monaster został założony przez uczonego mnicha Eufrozyna z Monasteru Snietogórskiego, który w 1425 opuścił swój klasztor, by prowadzić życie pustelnicze. Szybko zebrali się jednak wokół niego uczniowie, którzy zapoczątkowali kolejną wspólnotę mniszą[2]. Jeszcze za życia Eufrozyna na terenie monasteru zbudowano pierwszą cerkiew. W 1574 na jego miejscu wzniesiono sobór Trzech Świętych Hierarchów w tradycyjnym stylu pskowskim, a następnie dobudowano do niego drugi ołtarz Narodzenia Matki Bożej w stylu moskiewskim. Tak powstała świątynia miała symbolizować początek państwowości ruskiej na ziemi pskowskiej, a następnie jej umocnienie, jakie dokonało się za sprawą Moskwy[3].

W XVI w. w monasterze żył mnich Filoteusz, autor wyłożonej w listach do wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla III, a być może także Iwana III Srogiego koncepcji Moskwy – Trzeciego Rzymu[4].

Monaster był wielokrotnie niszczony podczas napadów Litwinów, Polaków i inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego[3]. Z czasem jego prestiż znacznie spadł. W 1764, podczas sekularyzacji majątków cerkiewnych, klasztor nie został zamknięty, ale również nie przyznano mu państwowego utrzymania. W 1766 sprowadzono do niego mnichów ze zlikwidowanego monasteru Przemienienia Pańskiego w Wielkich Pustyniach. Dla jego upamiętnienia w soborze monasterskim urządzono trzeci ołtarz pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, a klasztor Eleazara Pskowskiego stał się ośrodkiem kultu ikony Chrystusa Zbawiciela dotąd czczonej w Wielkich Pustyniach. W 1804 do monasteru skierowano również ostatnich mnichów likwidowanego Monasteru Snietogórskiego, zaś w 1813 monaster Eleazara zaliczono w poczet klasztorów II klasy z odpowiadającym jej państwowym uposażeniem[5].

W 1906 dokonano zmian w regule wewnętrznej monasteru, wprowadzając ścisły cenobityzm, w klasztorze pojawili się mnisi-starcy. Wzorem dla klasztoru stała się Pustelnia Glińska, z której do wspólnoty przybyło kilku doświadczonych mnichów. Przed 1917 w monasterze przebywało 18 mnichów i 15 posłuszników. Po rewolucji październikowej, w 1918, cała wspólnota klasztoru została z niego wywieziona i zamordowana[5]. Cerkiew klasztorna była jeszcze czynna co najmniej do 1920. Następnie kompleks zabudowań sakralnych zaadaptowano na cele świeckie, mieściło się w nim m.in. gospodarstwo rolne, dom ludowy, przytułek dla niepełnosprawnych dzieci, sanatorium dla dzieci chorych na gruźlicę, ośrodek wypoczynkowy, budynki mieszkalne[5]. Budynki monasterskie uległy znacznej dewastacji[6].

Monaster został restytuowany w 2000 jako żeński. Pierwszą przełożoną klasztoru została mniszka Elżbieta (Bielajewa), zaś w 2005 osiem kolejnych kobiet złożyło w nim śluby wieczyste[6].

Przełożeni[7]

Eufrozyn Pskowski

Przełożeni klasztoru męskiego

Juwenaliusz (Masłowski) przeprowadził na początku XX w. gruntowną reorganizację życia w monasterze
  • Eufrozyn, następnie schimnich Eleazar
  • Charłamp
  • Ignacy, wzmiankowany 1481
  • Filoteusz
  • Pamfił, wzmiankowany 1505
  • Nifont, wzmiankowany 1514
  • Teodozjusz, wzmiankowany 1547
  • Gennadiusz, do 1554
  • Nil
  • Nikon, wzmiankowany 1587–1588
  • Joazaf, wzmiankowany 1601
  • Sawwacjusz, wzmiankowany 1605
  • Teodozjusz, wzmiankowany 1623
  • Józef, wzmiankowany 1630, 1636, 1639
  • Eutymiusz, wzmiankowany 1649
  • Mateusz, 1670–1679
  • Tarazjusz, wzmiankowany 1682
  • Misael, 1684–1689
  • Symeon, wzmiankowany 1692
  • Parteniusz, wzmiankowany 1694 i 1695
  • Samson, wzmiankowany 1721
  • Wissarion, ok. 1730
  • Józef, wzmiankowany 1742, 1745, 1747
  • Ignacy, wzmiankowany 1752
  • Szymon, wzmiankowany 1752, 1756
  • Bartłomiej, 1761–1764
  • Dionizy, 1764–1774
  • Gerazym, 1774–1780
  • Gedeon
  • Joazaf
  • Atanazy, do 1810
  • Atanazy (Tielatjew), 1810–1819
  • Zozym (Smiriagin), 1819–1821
  • Hieronim, 1821–1823
  • Melecjusz (Leonowicz), 1823–1824
  • Piotr
  • Innocenty (Sielnokrinow-Korowin), 1824–1827
  • Antoni, 1827–1828
  • Melchizedek (Zołotinski), 1826–1841
  • Antoni (Szokotow), 1841–1845
  • Mitrofan, 1845–1854
  • Porfiry, 1855–1859
  • Polieuktes (Piaskowski), 1860–1862
  • Heliodor, 1862–1866
  • Platon, 1867
  • Mikołaj, w latach 80. XIX w.
  • Domecjusz, lata 80. XIX w.
  • Paweł, 1895
  • Cyryl, 1901
  • Juwenaliusz (Masłowski), 1906–1910

Przełożone klasztoru żeńskiego

  • Elżbieta (Bielajewa), 2000–2010
  • p.o. przełożonej Eufrozyna (Gołowniewa), od 2012[8]

Uwagi

  1. ↑ Pierwszy człon nazwy monasteru wskazuje jego patrona, drugi odnosi się do imienia założyciela.

Przypisy

  1. ↑ Strona rejestru
  2. ↑ Основание, www.elisarovo.ru [dostęp 2016-10-19].
  3. ↑ a b Расцвет, www.elisarovo.ru [dostęp 2016-10-19].
  4. ↑ Billington J. H.: Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, ss. 53–54. ​ISBN 978-83-233-2319-8​.
  5. ↑ a b c Забвение, www.elisarovo.ru [dostęp 2016-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-09].
  6. ↑ a b Возрождение, www.elisarovo.ru [dostęp 2016-10-19].
  7. ↑ Монастырский синодик, www.elisarovo.ru [dostęp 2016-10-19].
  8. ↑ Назначение новой и.о. настоятельницы Спасо-Елеазаровского Монастыря, www.elisarovo.ru [dostęp 2016-10-19].

Media użyte na tej stronie

Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel : 

* N: 54.0° N

Central meridian : 

* E: 100.0° E

Standard parallels: 

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Notice
 
Russia
 
other countries
 
disputed areas
 
international border
 
disputed border

Because the southern Kuril islands are claimed by Russia and Japan, they are shown as disputed. For more information about this see: en:Kuril Islands dispute. These islands are since 1945 under the jurisdiction of the Russian Federation.

 
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda klasztor.svg
Symbol klasztoru do legendy mapy
Evfrosin of Pskov.jpg
Прп. Евфросин Псковский. Акварельный рисунок из сборника служб и житий. Нач. XVIII в. (БАН. Собр. Ф.М. Плюшкина. № 164. Л. 43 об.)
Outline Map of Pskov Oblast.svg
Autor: Виктор В, Licencja: CC BY-SA 2.0
Позиционная карта Псковской области
  • Проекция — равноугольная.
  • Стандартная параллель — 57°12′00″с.ш.
  • Параметры шаблона (координаты краёв):
|top    = 59.1
|bottom = 55.5
|left   = 27.0
|right  = 31.8
Архимандрит Ювеналий (Масловский).jpg
Священномученик Ювеналий (Масловский) в сане архимандрита