Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Kupiatyczach

Monaster Wprowadzenia Matki Bożej
Państwo Białoruś
MiejscowośćKupiatycze
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
Eparchiamińska
Klauzuranie
Obiekty sakralne
CerkiewWprowadzenia Matki Bożej do Świątyni
Założyciel klasztorumnisi z monasteru Świętego Ducha w Wilnie
FundatorApolonia Wołowicz-Wojno, Bazyli Kopeć
Data budowy1629
Data zamknięcia1817
Położenie na mapie Białorusi
52,17682°N 26,19484°E/52,176819 26,194839

Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni – prawosławny klasztor w Kupiatyczach, funkcjonujący od 1629 do 1817.

Historia

Prawosławny klasztor Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Kupiatyczach został ufundowany w 1629 przez kasztelanową brzeską Apolonię Wołłowicz-Wojno i jej syna kasztelana nowogródzkiego Bazylego Kopcia. Istnieją podstawy by przypuszczać, że była to w istocie reaktywacja monasteru działającego najwcześniej od końca XII w. (z pewnością w miejscowości od tego czasu znajdowała się cerkiew). Kupiatycze stały się bowiem ośrodkiem kultu prawosławnego w 1182, gdy według tradycji doszło do cudownego objawienia Kupiatyckiej Ikony Matki Bożej. Kult tego wizerunku pozostawał żywy jeszcze w XV i XVI w., jednak w momencie fundacji monasteru był już znacznie słabszy i intencją fundatorów było jego wznowienie[1]. Pierwsza grupa mnichów do klasztoru przybyła z monasteru Świętego Ducha w Wilnie, zaś pierwszym przełożonym został ihumen Atanazy[2]. Już w kilkanaście lat po fundacji, w latach 40. XVII w., monaster stał się przedmiotem ostrego konfliktu prawosławno-unickiego. Prawdopodobnie Kościół unicki pragnął przejąć znane miejsce pielgrzymkowe[3]. W 1640 na monaster najechali mnisi uniccy z Kobrynia. Klasztor pozostał przy wyznaniu prawosławnym w znacznej mierze dzięki zdecydowanej postawie swojego przełożonego ihumena Józefa, który objął te obowiązki w 1644[2].

W 1743 spór pomiędzy benedyktynami a mnichami kupiatyckimi zakończył się przyłączeniem (na prośbę ktitorki monasteru Teodory Moroz Szczerbickiej) klasztoru do monasteru Objawienia Pańskiego w Pińsku jako jego placówki filialnej. Wtedy też mnisi przyjęli unię brzeską[4]. Klasztor w Kupiatyczach ponownie stał się wspólnotą prawosławną po rozbiorach Polski.

Monaster funkcjonował do 1817, gdy został zamknięty razem z grupą innych klasztorów znajdujących się na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej anektowanych wskutek rozbiorów do Rosji, na mocy decyzji konsystorza eparchii mińskiej. Decyzję tę Urszula Pawluczuk łączy z tolerancyjną polityką Aleksandra I wobec osób wyznań innego niż prawosławne. Klasztor został zlikwidowany także z powodu niewielkiej liczby mnichów i ogólnego ubóstwa wspólnoty[5].

Przypisy

  1. ↑ Mironowicz. A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 272–273. ISBN 978-83-61209-55-3.
  2. ↑ a b Mironowicz A.: Diecezja białoruska w XVII i XVIII wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2008, s. 100–103. ISBN 978-83-7431-150-2.
  3. ↑ T. Kempa, Fundacje monasterów prawosławnych w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVII wieku, [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik: Życie monastyczne w Rzeczypospolitej. Białystok: Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 92–93. ISBN 83-902928-8-2.
  4. ↑ Алена Дзянісава: Купяціцкі Свята-Увядзенскі мужчынскі манастыр у XVII – пачатку XIX стст. (biał.). [dostęp 2011-03-24].
  5. ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 29. ISBN 978-83-7431-127-4.

Media użyte na tej stronie