Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Solwyczegodsku

Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni

Введенский монастырь

nr rej. 2910052000
Remontowany sobór klasztorny, stan ze stycznia 2011
Państwo	Rosja
Miejscowość	Solwyczegodsk
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	męski
Eparchia	archangielska i chołmogorska
Klauzura	nie
Obiekty sakralne
Sobór	Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni
Fundator	Siemion, Jakow i Grigorij Stroganowowie
Styl	barok moskiewski
Materiał budowlany	cegła, kamień
Data budowy	1688–1693
Data zamknięcia	po 1917
Data reaktywacji	nie reaktywowany
Położenie na mapie obwodu archangielskiego Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni
Położenie na mapie Rosji Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni
61°19′58″N 46°55′35″E/61,332778 46,926389

Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni – nieczynny męski klasztor prawosławny w Solwyczegodsku.

Fragment ikonostasu

Monaster został założony w 1565 z inicjatywy Siemiona, Jakowa i Grigorija Stroganowów. Do 1570 wznieśli oni dla wspólnoty pierwszą, drewnianą cerkiew pod wezwaniem Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni^[1]. W latach 1688–1693 na miejscu zniszczonej w pożarze cerkwi powstał kamienny sobór pod tym samym wezwaniem. Była to kolejna fundacja rodziny Stroganowów, która traktowała wzniesienie świątyni jako podkreślenie swojej potęgi i bogactwa (podobnie jak inna cerkiew Solwyczegodska, sobór Zwiastowania)^[1]. W 1712 miało miejsce poświęcenie gotowego obiektu^[1]. Budynek był wzniesiony w stylu baroku moskiewskiego ze specyficznymi cechami wszystkich obiektów fundowanych przez Stroganowów (m.in. cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Niżnym Nowogrodzie, sobór Trójcy Świętej w Wierchoturiu)^[1]. Sobór zbudowano z cegły, z bogatą dekoracją rzeźbiarską z białego kamienia, i zwieńczono pięcioma kopułami, na których znajdowały się złocone krzyże^[2]. Część portali zdobiących drzwi cerkwi została pozłocona^[2]. W zdobieniach wykorzystano motyw winorośli, który następnie powtórzono w ikonostasie we wnętrzu obiektu^[2]. Inspiracją dla architektury cerkwi mogła być, obok baroku moskiewskiego, tradycja baroku holenderskiego (istnieje nawet teza o sprowadzeniu przez Stroganowa artystów holenderskich do pracy nad budowlą)^[2]. Grigorij Stroganow, wznosząc sobór, pragnął przyczynić się do powstania budowli jeszcze wspanialszej niż sobór Zwiastowania w Solwyczegodsku, zbudowany na koszt jego przodków^[3].

W 1693 w Moskwie zespół artystów kierowany przez Grigorija Iwanowa wykonał dla soboru siedmiorzędowy ikonostas^[4]. Ikony napisał Stiepan Narykow, który uczył się malarstwa w krajach Europy zachodniej, stąd wykonane przez niego wizerunki świętych nie przypominają tradycyjnych dla ikonografii wschodniosłowiańskiej przedstawień^[4]. W soborze Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni funkcjonowało pięć ołtarzy: Gruzińskiej Ikony Matki Bożej, Wszystkich Świętych, Objawienia Pańskiego, św. św. Antoniego i Teodozjusza Pieczerskich oraz św. Mitrofana z Woroneża^[4]. Pierwotnie obok soboru znajdowała się dzwonnica (niezachowana do naszych czasów), zaś w jej najbliższym sąsiedztwie chowano uważanych w okolicy za świętych jurodiwych^[4]. Cały kompleks monasterski otaczał mur^[4].

Już po kilku latach po otwarciu soboru monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni spłonął, został jednak natychmiast odbudowany^[4].

Monaster w Solwyczegodsku został zlikwidowany po rewolucji październikowej, a jego ostatni przełożony, archimandryta Teodozjusz (Sobolew), rozstrzelany w Koriażemskim Monasterze św. Mikołaja^[5]. Do dnia dzisiejszego z kompleksu budynków klasztornych przetrwał jedynie opuszczony po 1917 sobór.

Przypisy

Bibliografia

• I. Bartieniew, W. Fiodorow, Architiekturnyje pamiatki russkogo siewiera, Iskusstwo, Moskwa–Leningrad 1968
• A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5