Monastyr Savina

Monastyr Savina

Манастир Савина

Wielka Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy
Państwo	Czarnogóra
Miejscowość	Herceg Novi
Kościół	Serbski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	monaster
Eparchia	Metropolia Czarnogóry i Przymorza
Typ monasteru	męski
Obiekty sakralne
Cerkiew	Zaśnięcia Bogurodzicy (wielka)
Cerkiew	Zaśnięcia Bogurodzicy (mała)
Cerkiew	św. Sawy
Założyciel klasztoru	Stjepan Vukčić Kosača
Położenie na mapie Czarnogóry (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Herceg Novi, Monastyr Savina
42°27′08″N 18°33′16″E/42,452222 18,554444

Wielka Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy

Monastyr Savina – prawosławny monaster Serbskiego Kościoła Prawosławnego, znajdujący się w mieście Herceg Novi nad Zatoką Kotorską w Czarnogórze.

Monastyr Savina leży na skraju miasta, w kompleksie leśnym Savinska Dubrava, 2 km na wschód od Starego Miasta, pomiędzy magistralą adriatycką a morzem. Zespół monastyru składa się z 2 cerkwi (Wielkiej i Małej) Zaśnięcia Bogurodzicy, cerkwi św. Sawy oraz budynku mieszkalno-gospodarczego wraz ze skarbcem.

• Mała Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy – jest najstarszym obiektem w zespole, zbudowana została w 1030, a odnowiona w 1831. Sądzi się jednak, że ze względu na styl świątynia jest znacznie młodsza i powstała najprawdopodobniej w połowie XV wieku, w czasie panowania hercega Stjepana^[1] (od którego wzięło nazwę miasto). Przebudowa cerkwi rozpoczęła się pod koniec XVII wieku wraz z przybyciem mnichów z monastyru Tvrdoš (z Hercegowiny), a zakończyła się w 1831. Jest to mała świątynia (10 m długości, 6 m szerokości), jednonawowa z półokrągłą apsydą i małą dzwonnicą. Wewnątrz znajdują się różnorodne freski z różnych epok. Najstarsze, widoczne w okolicy apsydy i poprzecznych belek, pochodzą z połowy XV wieku i namalowane zostały przez malarza z Kotoru – Lovro Dobričevicia. Są one przykładem specyficznego dla tej części Bałkanów stylu łączącego malarstwo bizantyńskie z gotyckim. Pozostałe warstwy fresków są już znacznie młodsze, pierwsza część pochodzi z drugiej połowy XVI wieku, a druga z 1831. Ikonostas także pochodzi z różnych epok: królewskie wrota i wielki krucyfiks nad nimi wykonane przez Dimitrija Daskala w 1703, zaś jego syn – Rafailo – wykonał ikonę przedstawiającą Zaśnięcie Bogurodzicy, a dwie ikony namiestne są dziełem greckich mistrzów z pierwszej połowy XVIII wieku.

• Wielka Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy – budowana była z przerwami od 1777 do 1799, zaś jej architektem był pochodzący z wyspy Korčula Mikołaj Fortić. Jest budowlą jednonawową z trzypiętrową dzwonnicą w zachodniej części. Świątynia łączy elementy późnoromańskie (m.in. dzwonnica, rozeta, półkoliste łuki) i bizantyńskie (m.in. ośmiokątna kopuła nad nawą) a także częściowo gotyckie i barokowe. Wewnątrz znajduje się ikonostas o wysokości 10 m, z sześcioma rzędami ikon, wykonany przez zakonnika Simeona Lazovicia i jego syna Aleksija z Bijelo Polja. Wewnątrz także znajdują się freski, wśród nich unikalny portret cara Piotra Wielkiego.

• Skarbiec – przechowywane są tu przedmioty o dużej wartości historycznej: stare księgi, dokumenty, ikony, szaty i inne przedmioty liturgiczne. Wyróżnia się krzyż biskupi z 1219 wykonany z kryształu, całun z brokatu wyszywany złotem i srebrem pochodzący z 1659 oraz ikona Savinska Bogorodica.

• Cerkiew św. Sawy – znajduje się ok. 300 m dalej od pozostałych trzech budowli, drogą prowadzącą schodami na wzniesienie. Świątynia powstała pomiędzy 1169 a 1236. Uważa się, że została wybudowana przez świętego Sawę, który jest najważniejszym świętym Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Na jej miejscu wybudowano w XV w. istniejącą świątynię, zaś przedsionek dobudowano w XIX wieku. W cerkwi prowadzone są prace archeologiczne pod kierunkiem Muzeum Regionalnego w Hercegu Novim^[2].

6 maja 2005, w Dzień św. Jerzego, Emir Kusturica został ochrzczony w tym monastyrze, stając się członkiem Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Na chrzcie przyjął imię Nemanja Kusturica (Немања Кустурица)^[3][4][5].

Przypisy

Bibliografia

• Czarnogórskie wybrzeże Adriatyku. W: Agnieszka Szymańska: Czarnogóra – przewodnik. Wyd. 3. Pruszków: Rewasz, 2009, s. 111–112. ISBN 978-83-8918889-2.
• Zwiedzanie Czarnogóry. W: Draginja Nadaždin, Maciej Niedźwiecki: Czarnogóra – Fiord na Adriatyku. Wyd. 5. Kraków: Bezdroża, 2011-07-05, s. 130–132, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-7661-152-5.

Linki zewnętrzne

• Мonastyr Savina serb. 
• Monastyr Savina w Projekcie Rastko serb. 
• O powstaniu Monastyru Savina serb.