Moneta narodowa polska

Wzór papieru 25 złotych

Moneta narodowa polska, zwana również Papierową Monetą – pieniądz papierowy wyemitowany przez Rząd Narodowy Polski w okresie powstania styczniowego.

Zaprojektowano i wydrukowano banknoty o nominałach 1, 2, 5, 10, 25, 50 oraz 100 złotych polskich. Wskutek upadku powstania wydrukowane przez Komisję Długu Narodowego w Paryżu banknoty na sumę 23 milionów złotych polskich zniszczono nie zachowując egzemplarzy poglądowych czy muzealnych. Autorem projektów banknotów był Adam Piliński^[1].

Trudno jest ustalić podstawę prawną papierowej monety. Wiadomo, że na posiedzeniu Rządu Narodowego w dniach 3–5 kwietnia 1863 r., gdzie dyskutowano na temat źródeł zasilania skarbu powstańczego, Karol Ruprecht – dyrektor Komisji Skarbowej RN, zgłosił projekt emisji banknotów powstańczych, który został przyjęty i zatwierdzony^[2]. Zaś z zachowanej matrycy jednego z banknotów można odczytać jako podstawę prawną emisji dekret RN z dnia 15 sierpnia 1863 r. Nie wiadomo także, w czym pieniądz powstańczy był zabezpieczony. Przykładowo bilety skarbowe z okresu Insurekcji kościuszkowskiej były na ogólnych Dobrach Narodowych hipotekowane, zaś banknoty Skonfederowanych Stanów Ameryki, znajdujących się w 1863 roku w okresie wojny z Unią, były ufundowane na 8% akcjach oraz obligacjach.

Do drugiego dziesięciolecia XXI w. po emisji papierowej monety zachowały się: papier ze znakiem wodnym do druku banknotów 10^[3], 25 i 50. złotowych, czasem na aukcjach można odnaleźć również papier ze znakiem wodnym do 1 i 2 złotych polskich^[3] oraz niekompletne płyty do druku lub ich projekty^[4].

Przypisy