Monety polsko-rosyjskie
.png)
.png)
%2c_szeroka_korona.jpg)
Monety polsko-rosyjskie – monety bite według nowego wzoru i wprowadzane do obiegu w Królestwie Polskim po powstaniu listopadowym (1830–1831) w latach 1832–1841[1].
Dla utworzonego w 1815 Królestwa Polskiego, które pozostawało w unii personalnej z Cesarstwem Rosyjskim, wybrano system walutowy odmienny od tego, który obowiązywał w Rosji. Złoty polski równy był 30 groszom. Bito monety 1 i 3 grosze polskie w miedzi, 5 i 10 groszy polskich w bilonie, 1, 2, 5, 10 złotych polskich w srebrze oraz 25 i 50 złotych polskich w złocie. Monety te miały napisy wyłącznie w języku polskim, a na rewersie znajdowało się godło Królestwa Polskiego będące orłem rosyjskim z umieszczonym na piersi orłem polskim.
Po upadku powstania już w pod koniec roku 1832 rozpoczęto proces usuwania symboli autonomii polskiej ze znaków pieniężnych. Wprowadzono srebrne i złote monety dwunominałowe, które były jednak bite według szeregu nominałowego Królestwa Polskiego przedpowstaniowego tj. 1, 2, 5, 10 złotych w srebrze oraz 20 złotych w złocie. Kopiejkowo-rublowe nominały monet to 15 kopiejek, 30 kopiejek, ¾ rubla, 1½ rubla oraz 3 ruble odpowiednio. Na monetach tych umieszczono wyłącznie godło rosyjskie, wszystkie napisy poza nominałem złotowym były w języku rosyjskim, drugi nominał został wyrażonych w złotych a nie, tak jak przed powstaniem, w złotych polskich.
W roku 1835 usunięto symbole autonomii polskiej z monet groszowych. Tak jak w przypadku monet złotowych, orzeł rosyjski został umieszczony na awersie. Napis: GROSZ POLSKI zastąpiono: GROSZem. Monety te nie miały nominału wyrażonego w kopiejkach i były bite według szeregu nominałowego obowiązującego w Królestwie Polskim przed powstaniem.
Ze względu na bicie w latach 1832–1841 monet groszowych i dwunominałowych złotowych z usuniętymi symbolami autonomii polskiej według szeregu nominałowego ustanowionego dla Królestwa Polskiego, w numizmatyce polskiej monety te nazywane są polsko–rosyjskimi.
W roku 1834 w przypadku monet złotowych, a w 1835 w przypadku monet groszowych, zaprzestano jakiegokolwiek bicia ich według starych przedpowstaniowych wzorów.
Z dniem 1 stycznia 1842 r.[2] ujednolicono całkowicie systemy monetarne Rosji i tzw. Królestwa Kongresowego, zabraniając bicia z aktualną datą monet według wzorów 1832–1841. Mennica warszawska miała już odtąd bić jedynie monety rosyjskie według szeregu nominałowego obowiązującego w Rosji. W przypadku dwóch monet obiegowych tj. 20 i 25 kopiejek zezwolono na umieszczenie również nominału wyrażonego w groszach, co rozpoczęło w polskiej numizmatyce okres monet rosyjsko–polskich.
Groszowe monety polsko-rosyjskie były bite przez mennicę warszawską po roku 1841, jednak na monetach 3, 5, 10 groszy umieszczano rok 1840, a na monecie 1 grosz również rok 1839[3].
Groszowe monety polsko-rosyjskie były bite jedynie w mennicy warszawskiej. Złotowe monety polsko-rosyjskie bito zarówno w Petersburgu (litery НГ po obu stronach ogona orła) jak i Warszawie (litery MW po obu stronach ogona orła)[2].
W tabeli zestawiono nominały obiegowych monet polsko-rosyjskich z latami podanymi na monetach oraz mennicami, w których zostały wybite[4].
| Nominał | 1832 | 1833 | 1834 | 1835 | 1836 | 1837 | 1838 | 1839 | 1840 | 1841 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 grosz | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | |||
| 3 grosze | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | |||
| 5 groszy | MW | MW | MW | MW | ||||||
| 10 groszy | MW | MW | MW | MW | MW | MW | ||||
| 15 kopiejek – 1 złoty | НГ | НГ | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW |
| 30 kopiejek – 2 złote | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | ||
| ¾ rubla – 5 złotych | НГ | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | |
| 1½ rubla – 10 złotych | НГ | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | |
| 3 ruble – 20 złotych | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ, MW | НГ |
Zobacz też
- moneta dwunominałowa
- monety rosyjsko-polskie
- monety rosyjsko-warszawskie
- monety zaboru rosyjskiego
- tabela cennikowa Bolcewicza
- rosyjskie monety bite dla Polski (1815–1841)
Przypisy
- ↑ Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764–1864, 1977.
- ↑ a b 1841 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-11].
- ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet Królestwa Polskiego 1835–1841 1 grosz, 3 grosze, 5 groszy, 10 groszy, 2011.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
Media użyte na tej stronie
Autor: Gonzuchna, Licencja: CC BY-SA 4.0
15 kopiejek / 1 złoty 1832
Autor: АНО "Международный нумизматический клуб", Licencja: CC BY-SA 4.0
Три рубля — двадцать злотых 1834 г. (реверс). ГМ 142.IX.2; Биткин 1075 (R). В центре надпись в пять строк: ❀ 3 ❀ РУБЛЯ 20 ZŁOTYCH.1834 Внизу знак монетного двора: С. П. Б. Круговая надпись: ЧИСТАГО ЗОЛОТА 81 ДОЛЯ.
Autor: Gonzuchna, Licencja: CC BY-SA 4.0
3/4 rubla / 5 złotych 1835 MW
Autor: Gonzuchna, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 1/2 rubla / 10 złotych 1833
Autor: АНО "Международный нумизматический клуб", Licencja: CC BY-SA 4.0
Три рубля — двадцать злотых 1834 г. (аверс). ГМ 142.IX.2; Биткин 1075 (R). Двуглавый орёл с распростёртыми крыльями под тремя коронами; на груди орла щит с гербом Москвы, окружённый цепью ордена св. Андрея Первозванного. На крыльях орла щиты с гербами Царства Казанского, Царства Астраханского, Царства Сибирского, Царства Польского, Царства Херсонеса Таврического и Княжества Финляндского. В лапах орла скипетр и держава. Под орлом инициалы минцмейстера: П — Д (П. Данилов).