Monge (1929)

Monge (Q144)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza „Monge” – „Ajax”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Redoutable

Projekt

M6

Historia
Stocznia

Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée, La Seyne-sur-Mer

Położenie stępki

15 września 1927

Wodowanie

25 czerwca 1929

 Marine nationale
Wejście do służby

19 czerwca 1932

Zatopiony

8 maja 1942

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


1570 ton
2084 t

Długość

92,3 m

Szerokość

8,2 m

Zanurzenie

4,7 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17 węzłów
10 w.

Zasięg

powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped
Wyrzutnie torpedowe

7 × 550 mm
2 × 550/400 mm

Załoga

61

Monge (Q144) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 25 czerwca 1929 roku w stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée w La Seyne-sur-Mer, a do służby w Marine nationale wszedł w czerwcu 1932 roku. Podczas wojny jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, Atlantyku, Oceanie Indyjskim i Oceanie Spokojnym, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 8 maja 1942 roku okręt został zatopiony u wybrzeży Madagaskaru przez brytyjskie niszczyciele HMS „Active” i HMS „Panther”.

Projekt i budowa

„Monge” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1925 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze M6[3]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][4]. Posiadał duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[4]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean-Jacques Roquebert[4].

„Monge” zbudowany został w stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée w La Seyne-sur-Mer[3][5]. Stępkę okrętu położono 15 września 1927 roku[6], a zwodowany został 25 czerwca 1929 roku[5][7].

Dane taktyczno–techniczne

„Monge” był dużym, oceanicznym dwukadłubowym okrętem podwodnym[1][4]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[5][8]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[5][7][a]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 6000 KM[5][9][b]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[4][5][c]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[5][10][d]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś czas zanurzenia 45-50 sekund[1][4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[3][11].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[3][4]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kalibru 100 mm L/45 M1925 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[2][5][e].

Służba

„Monge” został przyjęty do służby w Marine nationale 19 czerwca 1932 roku[3][6]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q144[3]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 5. dywizjonu 3. eskadry 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie[12]. Dowódcą okrętu był w tym okresie kpt. mar. L.A. Laroze[12]. W czerwcu 1940 roku okręt znajdował się w Bizercie w składzie 5. dywizjonu okrętów podwodnych, a jego dowódcą był nadal kpt. mar. L.A. Laroze[13]. 10 czerwca, po wypowiedzeniu wojny przez Włochy jednostka opuściła bazę, udając się na patrol[14]. 22 czerwca, w dniu zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami, okręt przebywał w Bizercie[15]. 24 czerwca dowództwo jednostki objął kpt. mar. M.G.R. Douenel[13]. 11 października 1940 roku „Monge” i „Pégase” wypłynęły z Bizerty i w towarzystwie „Vengeur” i „L’Espoir” (które tego samego dnia opuściły Tulon), w eskorcie awiza „La Batailleuse”, pokonały 17 października Cieśninę Gibraltarską i dotarły do Casablanki[16]. W listopadzie 1940 roku „Monge” stacjonował w Diégo Suarez na Madagaskarze[17]. 17 stycznia 1942 roku „Monge” opuścił Diégo Suarez i razem z bliźniaczymi jednostkami „Vengeur” i „L’Espoir” i „Pégase” udał się do Sajgonu[18]. W momencie desantu Aliantów na Madagaskar okręt (pod dowództwem por. mar. Marcela Derlota) eskortował jeden z konwojów, a w rejonie walk pojawił się 8 maja 1942 roku[19]. Jednostka przeprowadziła w pobliżu Diégo Suarez atak torpedowy na brytyjski lotniskowiec HMS „Indomitable”, jednak salwa torped okazała się niecelna[19]. Eskortujące lotniskowiec niszczyciele HMS „Active” i HMS „Panther” zaatakowały „Monge” bombami głębinowymi, zatapiając francuski okręt[6][19].

Uwagi

  1. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje wyporność 1644/2080 ton, zaś Lipiński 1999 ↓, s. 539 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 – 1384/2080 ton.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 187 podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla, zaś według Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM.
  3. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM.
  4. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów, zaś według Lipiński 1999 ↓, s. 539 okręt osiągał na powierzchni 19,5 węzła.
  5. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 podają, że załoga okrętu liczyła 67 osób.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 274.
  2. ↑ a b c Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 76.
  3. ↑ a b c d e f g h i Gogin 2015 ↓.
  4. ↑ a b c d e f g h i Fontenoy 2007 ↓, s. 187.
  5. ↑ a b c d e f g h i Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 273.
  6. ↑ a b c Helgason 2019 ↓.
  7. ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 186.
  8. ↑ Lipiński 1999 ↓, s. 539.
  9. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75.
  10. ↑ McMurtrie 1941 ↓, s. 192.
  11. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199.
  12. ↑ a b Kindell 1939 ↓.
  13. ↑ a b Kindell 1940a ↓.
  14. ↑ Kindell 1940b ↓.
  15. ↑ Kindell 1940c ↓.
  16. ↑ Kindell 1940d ↓.
  17. ↑ Kindell 1940e ↓.
  18. ↑ Kindell 1942 ↓.
  19. ↑ a b c Perepeczko 2014 ↓, s. 342.

Bibliografia

Okręty podwodne typu Redoutable
Seria 1
Seria 2
Seria 3

Francja

Media użyte na tej stronie

Ensign of France.svg
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)
Sous marin Ajax.jpg
Sous marin français Ajax, de la classe Redoutable.