Montmorylonit

Montmorylonit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	montmorillonit
Skład chemiczny	uwodniony krzemian glinu, magnezu i sodu (Al2O3·SiO2·nH2O)
Twardość w skali Mohsa	1,5
Przełam	nierówny
Łupliwość	doskonała, jednokierunkowa
Pokrój kryształu	łuseczkowy, płytkowy, kulisty
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość minerału	1,9–2,7 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	biały, zielonkawy, żółtawy, brunatny, niekiedy różowy lub niebieskawy
Rysa	biała lub szara
Połysk	matowy w stanie suchym
Współczynnik załamania	nα = 1,48–1,61 nβ = 1,50–1,64 nγ = 1,50–1,64
Inne	(-)

Montmorylonit, montmorillonit – szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa smektytów). Nazwa pochodzi od miejscowości Montmorillon we Francji.

Właściwości

Tworzy bardzo drobne, łuskowate kryształy o średnicy nie przekraczającej 1 mikrometra. Występuje w skupieniach zbitych, woskowych lub ziemistych i proszkowych. Niekiedy tworzy drobnoziarniste agregaty, przyjmujące formy „robakowate” lub sferolityczne.

Typ pakietu który tworzy to 2:1 (dwie warstwy tetraedryczne i jedna oktaedryczna).

Dobrze pochłania wodę (ośmiokrotna objętość), odbarwia się.

Występowanie

Występuje w grupach minerałów ilastych. Powstaje wskutek wietrzenia różnych skał krystalicznych. Stanowi podstawowy składnik bentonitu. Bywa spotykany w osadach morskich i jeziornych, zwykle w towarzystwie illitu, kaolinitu, haloizytu, kwarcu, kalcytu.

Na świecie: Stany Zjednoczone (Nowy Meksyk, Arizona, Kolorado, Kalifornia, Alabama), Rosja i Gruzja (Kaukaz), Węgry, Rumunia, Niemcy, Francja, Czechy.

W Polsce: w okolicach Tarnobrzega, na Kujawach, na Dolnym Śląsku.

Zastosowanie

Stanowi ważny surowiec przemysłu ceramicznego, gumowego, papierniczego, farmaceutycznego, chemicznego, metalurgicznego i spożywczego. Jest składnikiem nawozów mineralnych oraz płuczki wiertniczej. Montmorylonitu używa się także przy rekultywacji terenów skażonych metalami ciężkimi.

Bibliografia

• Praca zbiorowa pod redakcją A. Maneckiego i M. Muszyńskiego: Przewodnik do petrografii. Kraków: AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, 2008, s. 160.
• A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa. Warszawa: PAE, 1993. ISBN 83-85636-03-X.
• R. Ďuďa, L. Rejl: Wielka encyklopedia minerałów. Warszawa: Elipsa 2, 1994. ISBN 83-86013-00-1.
• R. Hochleitner: Minerały i kryształy.
• W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski.
• J. Bauer: Przewodnik. Skały i minerały.