Mord sądowy

Mord sądowy (niem. Justizmord) – sytuacja, gdy kara śmierci orzeczona przez sąd zostaje w istocie użyta jako środek do popełnienia zabójstwa, bądź gdy jej orzeczenie jest niewspółmierne do czynu ściganego przepisami prawa. Mordy sądowe występują zwykle w ustrojach totalitarnych[1]. Zgodnie z marksistowską teorią prawa państwo socjalistyczne jest narzędziem dyktatury proletariatu i walki klasowej[2][3].

W odpowiedzi na proces Jana Calasa zakończony mordem sądowym w roku 1762, znany filozof oświeceniowy Voltaire, w 1763 r. opublikował „Traité sur la tolérance” (pol. traktat o tolerancji). Według teorii Maryanne Cline Horowitz to szeroko rozpowszechnione cri de coeur było ostatnią pracą tak intensywnie sprzeciwiającą się religijnej przemocy, a dla późniejszych katolickich pisarzy, takich jak François Adrien Pluquet oraz Nicolas-Sylvestre Bergier było oczywiste, że herezja nie uzasadnia stosowania przemocy[4].

Aubrey Lewis jako mordy sądowe traktował również dyskryminację osób chorych psychicznie podczas polowań na czarownice:

Po salach tortur i morderstwach sądowych średniowiecza i renesansu, podczas których gmatwano jako demoniczne opętania typowe urojenia i wściekłość oraz węszono czarownictwo u wałęsających się przez demencję starczą kobiet, przyszły okrucieństwa i nikczemność domów wariatów z siedemnastego i osiemnastego wieku, gdzie obsługa jako swoje narzędzia używała łańcuchów i chłosty[a].

Aubrey Lewis[5]

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ ang. „After the tortures and judicial murders of the Middle Ages and the Renaissance, which confounded demoniacal possession with delusion and frenzy, and smelt out witchcraft in the maunderings of demented old women, there were the cruelties and degradation of the madhouses of the seventeenth and eighteenth centuries, in which authority used chains and whips as its instruments. Humanitarian effort put an end to the abuses. Pinel in France, Chiarugi in Italy, Tuke in England inaugurated an era of kindness and medical care, which prepared the way for a rational, humane approach to the mastery of mental illness.”

Przypisy

  1. ↑ Bernard Wasserstein, Barbarism and Civilization: A History of Europe in Our Time, Oxford University Press, 2009, ISBN 978-0-19-873073-6 [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  2. ↑ „Sąd w społeczeństwie socjalistycznym pozostaje instytucją klasową, staje po raz pierwszy w historii na usługi przytłaczającej większości społeczeństwa, działa w oparciu o nową świadomość klasową, nasycony jest kadrami klasowo związanymi z przeważającą częścią społeczeństwa, kieruje się zasadami nowej praworządności”, Leon Schaff, „Proces karny w Polsce Ludowej”, PWN, 1952, s. 143.
  3. ↑ „Demokracja ludowa jest nową formą państwową dyktatury proletariatu, a zadania, jakie sobie stawia, są zadaniami dyktatury proletariatu. W ten sposób również i system prawa w Polsce Ludowej – podobnie jak i typ – jest nowy, bo socjalistyczny, i realizuje zadania odmienne od zadań burżuazyjnego systemu prawa”, Leon Schaff, „Proces karny w Polsce Ludowej”, PWN, 1952, s. 239.
  4. ↑ John Christian Laursen: Toleration. W: Maryanne Cline Horowitz (red.): new dictionary of the history of ideas. Thomson Gale, a part of the Thomson Corporation, s. 2339. ISBN 0-684-31452-5. Cytat: ang. „judicial murder”.
  5. ↑ Roy Porter: Madness A Brief History. Oxford University Press, 2002, s. 5.