Morelly

Kodeks natury, 1755

Étienne-Gabriel Morelly (ur. 1717 w Vitry-le-François, zm. 1778) – francuski filozof, przedstawiciel komunizmu utopijnego.

Poglądy

Podobnie jak współczesny mu Jean-Jacques Rousseau uważał, że ludzie w stanie natury żyli w zgodzie, a dopiero powstanie cywilizacja, a zwłaszcza instytucja własności prywatnej wpłynęła na zepsucie i podział ludzi. W swoich poglądach nawiązywał także do Jana Mesliera^[1].

Społeczeństwa, według Morelliego, dzieliły się na żyjące w zgodzie (np. pierwotne gminy chrześcijańskie) i "skażone" cywilizacją (społeczeństwa, w których istnieje własność prywatna – np. współczesne mu francuskie społeczeństwo). Dzięki zniesieniu własności prywatnej społeczeństwa zepsute, mogą wrócić do stanu kreowanego przez prawo natury.

Komunizm czyli stan, w którym własność najważniejszych dla społeczeństwa dóbr będzie wspólna. Według Morelliego istnieć będzie dzięki urzeczywistnieniu podstawowych zasad:

1. dobra istotne społecznie będą własnością społeczeństwa. Jednostki będą miały prawo do własność rzeczy osobistych,
2. każdy obywatel będzie uczestniczył czynnie w życiu i rozwoju społeczeństwa,
3. każdy będzie budował dobrobyt społeczny w miarę swoich możliwości.

Władza w ustroju komunistycznym, według Morelliego, należeć ma do:

1. senatu wybieranego corocznie, spośród osób w wieku co najmniej 50 lat. Zadaniem senatu ma być tworzenie zrozumiałego dla wszystkich prawa,
2. rady najwyższej, która sprawować ma władzę wykonawczą pod kontrolą senatu,
3. naczelnika narodu.

Główne prace

• Le Code de la nature (Kodeks natury), 1755 r. – przez wiele lat praca ta przypisywana była Denisowi Diderotowi^[2],
• Essai sur le coeur humain ou Principes naturels de l'éducation, 1745 r.,
• Naufrage des îles flottantes ou la Basiliade du célèbre Pilpai, 1753 r.

Przypisy

Bibliografia

• Elżbieta Kundera, Marek Maciejewski: Leksykon myślicieli politycznych i prawnych. Warszawa: C. H. Beck, 2006, s. 308-309. ISBN 83-7387-908-0.