Morfolina
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C4H9NO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 87,12 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | bezbarwna, higroskopijna, łatwopalna ciecz[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 110-91-8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 8083 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | piperazyna, dioksan, oksazolidyna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pochodne | związki zawierające szkielet morfoliny | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Morfolina (tetrahydro-1,4-oksazyna) – organiczny, heterocykliczny związek chemiczny, zawierający w pierścieniu heteroatomy azotu i tlenu. Jest to związek, który ma cechy aminy drugorzędowej i eteru cyklicznego. Z wodą i z etanolem miesza się w dowolnym stosunku.
Można ją otrzymać w wyniku dehydratacji dietanoloaminy (np. za pomocą kwasu siarkowego) lub w reakcji eteru di(2-chloroetylowego) z amoniakiem[6]:
Zastosowanie
Morfolina stosowana jest jako półprodukt w syntezie organicznej, inhibitor korozji, oraz rozpuszczalnik.
Jest często używanym dodatkiem alkalizującym do wody (w stężeniu rzędu mg/kg wody) w systemach grzewczych i w instalacjach parowych, na przykład w elektrowniach, ponieważ ma lotność podobną do lotności wody i dlatego rozkłada się w systemie względnie równomiernie. Morfolina wykazuje wystarczająca stabilność temperaturową w tych temperaturach (często około 300 °C) i podwyższonym ciśnieniu w odtlenionej wodzie. Często używana jest razem z hydrazyną i amoniakiem. Pochodne morfoliny są wykorzystywane w lecznictwie, np. trymetozyna czy reboksetyna.
Przypisy
- ↑ a b c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
- ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 88. Boca Raton: CRC Press, 2008, s. 8-44.
- ↑ a b c d e f Morfolina (nr 394467) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck KGaA). [dostęp 2014-10-02].
- ↑ Morpholine (nr 394467) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2014-10-02]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Morfolina (nr 394467) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2014-10-02]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Karsten Eller, Erhard Henkes, Roland Rossbacher: Amines, Aliphatic. W: Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley, 2005, s. 21. DOI: 10.1002/14356007.a02_001.
Media użyte na tej stronie
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for flammable substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Ball-and-stick model of the morpholine molecule, C4H9NO.
X-ray crystallographic data from A. Parkin, I. D. H. Oswald and S. Parsons (April 2004). "Structures of piperazine, piperidine and morpholine". Acta Cryst. B60 (2): 219-227. DOI:10.1107/S0108768104003672.
Image generated in Accelrys DS Visualizer.Numbered structural diagram of morpholine. Created using ACD/ChemSketch 10.0 and Inkscape.
The hazard symbol for corrosive substances according to directive 67/548/EWG by the European Chemicals Bureau, now known as the Consumer Products Safety and Quality (CPS&Q) Unit.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for corrosive substances