Moritz Gottgetreu
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
| |
Moritz Wilhelm Gottgetreu (ur. 22 września 1813 w Świnoujściu, zm. 26 lutego 1885 w Poczdamie) – niemiecki architekt oraz nadworny architekt w Poczdamie[1].
Życiorys
Przez długie lata w literaturze fachowej wymieniany był jako Rudolf Wilhelm Gottgetreu z powodu błędnego połączenia życiorysów dwóch architektów[1]. Po niwelacji tego błędu, z powodu złej interpretacji podpisu i inicjałów „M. Gottgetreu” występował jako Martin Gottgetreu[2] do 2009 roku, kiedy to – w wyniku badań historycznych – został właściwie rozpoznany jako Moritz Wilhelm Gottgetreu[3].
Moritz Gottgetreu był synem architekta i konstruktora portów Gustawa Adolfa Wilhelma Gottgetreu[1]. Po ukończeniu studiów, między innymi obok Karla Friedricha Schinkla na Akademii Budowlanej w Berlinie (niem. Berliner Bauakademie), był w 1844 roku budowniczym na królewskim inspektoracie ogrodniczym (niem. Gartenintendantur) i pracował w 1845-1846 r. obok Ludwiga Persiusa jako budowniczy nad budową fontann w ramach komisji budownictwa[4].
W roku 1840 wstąpił do Stowarzyszenia Architektów w Berlinie.
W 1849 roku Moritz otrzymał tytuł nadwornego architekta oraz w 1851 roku został inspektorem budownictwa w Poczdamie. Powołany w 1861 roku na nadwornego architekta, zmarł w 1885 roku jako tajny główny radca budowlany w Poczdamie[4].
Jego bracia Rudolf Wilhelm i Gustav Adolf (1812-90), pracowali również w zawodzie architekta, stąd często mylona jest twórczość i tożsamość braci[5].
Jego syn Gustaw Adolf Moritz Gottgetreu (urodzony 16 listopada 1846 w Bornstedt przy Poczdamie; zmarły 7 października 1911) był nadwornym ogrodnikiem w Rheinberg[3].
Budynki (wybrane)
Obecnie nie jest znany pełny przekrój twórczości Moritza Gottgetreu, jednakże architekt ten bazując na neogotyckiej estetyce stworzył pewien swój oryginalny styl, którego wizytówką jest pałac w Dobrej wraz ze stróżówką oraz innymi budynkami około pałacowymi. Prawdopodobnie na terenie Śląska była to jego jedyne dzieło[4], lecz działalność Gottgetreua wymaga jeszcze głębszych studiów. Na tę chwilę można wyróżnić następujące jego dzieła:
- Pałac w Dobrej (niem. Schloss Dobrau) oraz kościół, mauzoleum, budynek z bramą tzw. stróżówka. Przebudowa w 1856-1858, aktualnie ruina w odbudowie[6].
- Park w Babelsbergu, budynek maszynowni z silnikami parowymi tzw. Dampfmaschinenhaus, 1843-1845, wykonanie według projektu Ludwiga Persiusa. Gottgetreu był w parku kierownikiem budowy instalacji systemu nawadniającego[6].
- Park Sanssouci w Poczdamie, autor sytuacyjnego planu z rozmieszczeniem fontann oraz systemu nawadniania roślin 1852 r.[6]
- Park Sanssouci w Poczdamie, autor projektu wejścia do tzw. Paradiesgarten (1853 r.)[6]
- Pałac w Babelsbergu, drugi etap budowy, 1845-1849, wykonanie według projektu Ludwiga Persiusa i Johanna Heinricha Stracka[6]
- Poczdam, budynek willi tzw. Villa Tummeley, 1847-1848, obecnie budynek po przebudowie[6]
- Park Babelsberg, Budynek starej wozowni, 1850 r.[6]
- Anklam, budynek szkolny tzw. Altes Gymnasium(niem.), [1] 1852 r.[6]
- Pałac w Neuhardenbergu (pol. hist. Kwilica), projekt renowacji, 1852 r.[6]
- Park w Babelsbergu, Gospodarstwo szkółkarskie – szklarnia, 1855-1865 r.[6]
- Poczdam, Villa Gottgetreua, 1858, obecnie – nie zachowana[6]
- Park w Babelsbergu, budynek tzw. Küchenhaus, 1859-1860 r.[6]
- Park w Babelsbergu, dwie stróżówki (budynki z bramą), 1865 r., aktualnie jeden zachowany[6]
- Berlin, Budynek mieszkalny Lindenallee 7, 1867-1868, aktualnie nie zachowany[6],
- Żagań, Park Książęcy, autor sytuacyjnego planu z rozmieszczeniem fontann 1866 r.
Publikacje (wybrane)
- Das Dampfmaschinenhaus und die Fontainen am Babelsberge bei Potsdam, Allgemeine Bauzeitung 11, 1846
- Der Fontainen-Bau zu Sans-Souci, Berlin 1854
- Das Schloß Babelsberg (mit J. H. Strack), Berlin 1857
Przypisy
- ↑ a b c 8 U. Thieme, F.C. Willis, Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. Leipzig 1921
- ↑ Publikacje do 2009 roku
- ↑ a b Wyniki badań opublikowane w 2009 roku przez Archiwum Budowlane Uniwersytetu Technicznego w Berlinie
- ↑ a b c Barbara Szczypka-Gwiazda: Zamki i Pałace Śląska, dziedzictwo, tożsamość i arystokracja. Katowice: Genesis, 2014. s. 1–24.
- ↑ Allgemeines Künstlerlexikon (AKL). Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker Bd. 59. K. G. Saur, München und Leipzig 2008, ISBN 978-3-598-22799-8
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Muzeum Architektury w Berlinie.
Bibliografia
- Barbara Szczypka-Gwiazda: Zamki i Pałace Śląska, dziedzictwo, tożsamość i arystokracja. Katowice: Genesis, 2014.
- Allgemeines Künstlerlexikon (AKL). Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker Bd. 59. K. G. Saur, München und Leipzig 2000.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
the new school building Gymnasium Anklam/Pomerania
Autor: Antoni Szacki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Moritz Gottgetreu portret
