Morska Brygada Okrętów Pogranicza
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  Polska | |
| Sformowanie | 1966 | |
| Rozformowanie | 1991 | |
| Organizacja | ||
| Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza, Marynarka Wojenna | |
| Skład | • Pomorski Dywizjon Okrętów Pogranicza • Kaszubski Dywizjon Okrętów Pogranicza • Bałtycki Dywizjon Okrętów Pogranicza | |
Morska Brygada Okrętów Pogranicza – związek taktyczny Wojsk Ochrony Pogranicza, następnie Marynarki Wojennej w czasach PRL, odpowiedzialny za ochronę granicy morskiej.
Historia i zmiany organizacyjne
W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej za ochronę granicy odpowiadały Wojska Ochrony Pogranicza (WOP), które do początku lat 60. XX wieku podlegały Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Trzy nadmorskie brygady WOP posiadały w swoim składzie dywizjony okrętów pogranicza. W 1965 roku zdecydowano podporządkować WOP Ministerstwu Obrony Narodowej i równocześnie rozdzielić zadania ochrony granicy na lądzie i morzu[1].
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego z 22 grudnia 1965 roku wydzielono dywizjony okrętów pogranicza z brygad WOP i utworzono z nich w terminie do 30 marca 1966 roku 6. Brygadę Okrętów Pogranicza z siedzibą dowództwa w Nowym Porcie w Gdańsku[1]. Brygada nie została podporządkowana dowództwu Marynarki Wojennej, lecz Marynarka otrzymała zadanie zabezpieczenia funkcjonowania okrętów pogranicza, stąd sformowano w jej strukturze nowe komendy portu wojennego w Gdańsku i Kołobrzegu (zlikwidowane w 1974 roku)[2]. 15 kwietnia 1966 roku 6 Brygada Okrętów Pogranicza została przemianowana na Morską Brygadę Okrętów Pogranicza, a jej poszczególne dywizjony otrzymały nazwy wyróżniające w miejsce numerów[1].
Skład MBOP[1]:
- Pomorski Dywizjon Okrętów Pogranicza w Świnoujściu (dawny 30. Dywizjon Okrętów Pogranicza)
- Kaszubski Dywizjon Okrętów Pogranicza w Gdańsku-Westerplatte (dawny 31. Dywizjon Okrętów Pogranicza)
- Bałtycki Dywizjon Okrętów Pogranicza w Kołobrzegu (dawny 32. Dywizjon Okrętów Pogranicza)
Na wypadek wojny, okręty i kutry MBOP miały być zmobilizowane i włączone do pododdziałów MW[1].
W 1971 roku ponownie WOP podporządkowano Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, jednakże z wyjątkiem morskiego komponentu – Morskiej Brygady Okrętów Pogranicza, którą 30 września 1971 roku wcielono do Marynarki Wojennej[3]. Struktura Brygady czasu pokoju pozostała taka sama, natomiast ewoluowało przyporządkowanie jednostek na wypadek wojny[3].
W maju 1991 roku utworzono Morski Oddział Straży Granicznej w ramach Straży Granicznej, któremu Marynarka Wojenna przekazała siły i środki z rozformowanej MBOP[4].
Jednostki pływające
- okręty patrolowe:
- OP-201 „Jamno”[5]
- okręty patrolowe projektu 9: OP-202 „Gardno”, OP-203 „Gopło”, OP-204 „Wigry”[5]
- okręty patrolowe projektu 902: OP-205 „Neptun”, OP-206 „Saturn”, OP-207 „Pegaz”, OP-208 „Orion”, OP-209 „Kastor”, OP-210 „Cirus”, OP-211 „Jupiter”, OP-212 „Wega”, OP-213 „Minor”[5]
- okręty patrolowe projektu 912: OP-301 „Fala”, OP-302 „Szkwał”, OP-303 „Zefir”, „Zorza”, „Tęcza”[6]
- okręty patrolowe projektu 205: OP-301 „Gdynia”, OP-302 „Szczecin”, OP-303 „Elbląg”[4]
- kutry patrolowe:
- kutry patrolowe projektu 101
- kutry projektu 361
- kutry patrolowe projektu 724
- kutry patrolowe projektu 90
- kutry patrolowe projektu 918
- motorówki
- jachty
- pomocnicze jednostki pływające
Przypisy
- ↑ a b c d e Rochowicz 2020 ↓, s. 44–45.
- ↑ Rochowicz 2020 ↓, s. 45, 53.
- ↑ a b Rochowicz 2020 ↓, s. 52.
- ↑ a b Rochowicz 2020 ↓, s. 55.
- ↑ a b c Rochowicz 2020 ↓, s. 46.
- ↑ Rochowicz 2020 ↓, s. 47.
Bibliografia
- Robert Rochowicz. Bandera z zielonym otokiem w MW. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3-4/2020. XXV (197), marzec-kwiecień 2020. Warszawa: Magnum X.
