Morska Graniczna Placówka Kontrolna Kołobrzeg

Morska Graniczna Kontrolna Kołobrzeg/Graniczna Placówka Kontrolna Kołobrzeg – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i jednostek pływających bezpośrednio w przejściu granicznym na granicy morskiej.

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Kołobrzegu – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób i jednostek pływających bezpośrednio w przejściu granicznym na granicy morskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Morska Graniczna Kontrolna Kołobrzeg (MGPK Kołobrzeg) sformowana została w 1947 roku według etatu nr 7/35 o stanie 16+1^[b].

W 1948 roku pododdział przekazany został do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego^[c]. Graniczna Placówka Kontrolna nr 18 „Kołobrzeg” (morska) podlegała 12 Brygadzie Ochrony Pogranicza^[1].

W 1949 roku przeformowana została na etat 96/9^[d].

W 1950 roku, będąc w składzie w składzie 15 Brygady WOP graniczna placówka kontrolna przeformowana została na etat 96/13^[e].

W 1952 roku włączona została w etat 15 Brygady WOP nr 352/7^[f].

Jesienią 1965 roku graniczna placówka kontrolna weszła w podporządkowanie Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej^[2].

Żołnierz WOP podczas służby dyżurnego telefonisty GPK Kołobrzeg (wiosna 1990)

Graniczna Placówka Kontrolna Kołobrzeg do marca 1990 roku była w strukturach Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza, a od kwietnia utworzono Bałtyckiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza, do 15 maja 1991 roku^[3].

Graniczna Placówka Kontrolna Kołobrzeg miała początkowo swoją siedzibę na komendzie policji i kolejno: samodzielny budynek przy ulicy Sienkiewicza, a następnie na terenie PŻB i dysponowała dwoma budynkami o powierzchni użytkowej 1400 m², 150 m nabrzeża służbowego i 60 miejsc parkingowych.

Straż Graniczna:

16 maja 1991 roku po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, ochronę granicy państwowej przejęła nowo sformowana Straż Graniczna, Graniczna Placówka Kontrolna Kołobrzeg weszła w podporządkowanie Bałtyckiego Oddziału Straży Granicznej^[4] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Kołobrzegu' (GPK SG w Kołobrzegu).

Od 2 czerwca 1992 roku Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Kołobrzegu weszła w struktury Morskiego Oddziału Straży Granicznej, który przystąpił do realizacji zadań w ochronie granicy państwowej w oparciu o nową strukturę organizacyjną^[5].

W 2000 roku rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, z dniem 2 stycznia 2003 roku strażnice SG w: Kołobrzegu, Dźwirzynie i GPK SG w Kołobrzegu^[5] zostały połączone w jeden organizm pod nazwą Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Kołobrzegu^[g][6] w strukturach Morskiego Oddziału Straży Granicznej.

Jako Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Kołobrzegu funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 roku i 24 sierpnia 2005 roku została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Kołobrzegu (PSG w Kołobrzegu)^[h] w strukturach Morskiego Oddziału Straży Granicznej.

Podległe przejście graniczne

• Kołobrzeg (morskie).

Dowódcy/komendanci granicznej placówki kontrolnej

• por. Jan Sawicki (od 1947)
• mjr Henryk Kęsicki (był w 1982–był w 1983)
• kpt./mjr Mielczarek (był w 1988–1990)

Komendanci GPK SG:

• kpt. SG Jarosław Tarnawczyk (od 1991)^[7]
• mjr SG Jerzy Mazur (był w 2002)^[8].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej w latach 1989-2004. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Grzegorz Goryński: Morski Oddział Straży Granicznej im. płk. Karola Bacza w Gdańsku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom II. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Julian Rymaszewski. Wpływ zmieniających się celów i metod szkolenia na ewolucję struktur organizacyjnych. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/02, 2002. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Archiwum Straży Granicznej, Zespół DWOP, sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza.
• ASGr. Historia Pomorskiej Brygady WOP. Szczecin 1961
• Tadeusz Gruchalla: Straż Graniczna od 1991 – Morski Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2019-05-04]. (pol.).