Morskie Oko (teatr)

Morskie Oko

Budynek teatru (1928)
Typ teatru	kabaretowy, rewiowy
Założyciel(e)	Andrzej Włast
Data powstania	5 września 1925[1] / 16 marca 1928[2]
Data zamknięcia	9 lipca 1933[2]
Państwo	Polska
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Morskie Oko
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Morskie Oko
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Morskie Oko
52°14′03″N 21°00′43″E/52,234060 21,011841

Siedziba kabaretu na rogu ulic Jasnej 3 i Sienkiewicza 7 w Warszawie

Morskie Oko – teatr rewiowy działający w Warszawie w latach 1925^[3]–1933. Kabaret ten w latach 1925–1927 nosił nazwę Perskie Oko, a w roku 1927 Nowe Perskie Oko.

Opis

Teatr, pod nazwą „Perskie Oko”, powstał z powodu zatargu w teatrze Qui Pro Quo, m.in. z powodu faworyzowania części zespołu skupionego wokół Fryderyka Jarossego. Secesjoniści założyli wówczas nową scenę^[1]. Współzałożycielami nowego teatru byli m.in: Konrad Tom, Zula Pogorzelska, Ludwik Lawiński, Eugeniusz Bodo, Tadeusz Olsza. Od momentu powstania Perskiego Oka te dwa kabarety konkurowały ze sobą.

Niemal od pierwszego programu, styl i rozmach rewii zagroziły nie tylko teatrowi Qui Pro Quo, ale też przyczyniły się do upadku Teatru Stańczyk^[3].

Siedziba kabaretu mieściła się początkowo przy Nowym Świecie 63 (1925–11 września 1926), gdzie dysponowano salą na 1000 miejsc. Następnie scena mieściła się przy Marszałkowskiej 125, w dawnym Teatrze Nowym (11 września 1926–28 sierpnia 1927). Ostatnia siedziba teatru Perskie Oko znajdowała się przy Karowej 18 (30 sierpnia 1927–4 września 1927), była to sala na 450 miejsc^[1]. W wyniku sporu o własność nazwy „Perskie Oko” w listopadzie 1927 roku powstał teatr Nowe Perskie Oko.

Natomiast 16 marca 1928 odbyła się inauguracja teatru Morskie Oko z siedzibą na rogu ulic Jasnej 3 i Sienkiewicza 7^[4]. Za założyciela ostatecznego teatru Morskie Oko uważany jest Andrzej Włast^[5].

„Przegląd Mody” z 1929 roku referował, że teatr Morskie Oko to jedyny prowadzony na europejską skalę music hall w Warszawie^[6]. Powstawały tam szlagiery przedwojennej Warszawy, m.in. slow-fox Fanny Gordon Pod samowarem ze słowami Andrzeja Własta, który był wykonywany w kwietniu 1931 w rewii Podróż na księżyc^[7] transmitowanej przez Polskie Radio.

Morskie Oko było teatrem zawsze podkreślającym swoją warszawskość. Tytuły rewii często zawierały nazwę stolicy: Dla ciebie Warszawo czy Klejnoty Warszawy. Teatr jest jedną z legend przedwojennej Warszawy. To m.in. dzięki niemu stolica zyskała miano „Paryża Północy”^[8].

• 

  Maria Żelska w rewii Klejnoty Warszawy

• 

  Stanisława Karlińska w rewii Klejnoty Warszawy

• 

  Zizi Halama i Tadeusz Olsza w rewii 1000 pięknych dziewcząt

• 

  Scena z rewii Przez dziurkę od klucza

Wśród współpracowników Morskiego Oka byli m.in. Henryk Wars, Jan Brzechwa i Julian Tuwim. Z czasem do zespołu dołączyła również Loda Halama z siostrami.

Specjalnością teatru były naśladujące paryski szyk programy rewiowe, których ważnym składnikiem były także występy taneczne oraz akrobatyczne. Słynne były zespoły girlsowe Morskiego Oka, które prowadził w tym teatrze Eugeniusz Koszutski^[8]. Na scenie Morskiego Oka wykorzystywano nowatorskie jak na ówczesne czasy rozwiązania techniczne (np. w rewii 1000 pięknych dziewcząt wykorzystano system specjalnie ustawionych luster, dzięki czemu widz mógł na scenie zobaczyć liczbę tancerek obiecaną w tytule przedstawienia).

Programy (rewie), które zaprezentowano w Morskim Oku, to m.in.:

• Klejnoty Warszawy (1928);
• Warszawa w kwiatach (1929);
• 1000 pięknych dziewcząt.
• Dodatek nadzwyczajny (styczeń 1933).

Historię „warszawskiego Casino de Paris”, bo tak nazywano teatr Morskie Oko, zamknęła Rewia Warszawy. Premiera odbyła się 3 czerwca 1933 roku. Do upadku sceny z pewnością przyczynił się kryzys gospodarczy, który na początku lat trzydziestych szczególnie boleśnie dotknął Polskę i zubożył społeczeństwo, lecz także wygórowane żądania finansowe największych gwiazd, które doprowadziły kasę teatralną do ruiny. Ponadto rewia w paryskim stylu przestała być modna, ustępując miejsca komedii muzycznej. 9 lipca teatr ostatecznie zamknięto^[8].

Przypisy