Morton Schamberg

Morton Schamberg

Morton Schamberg (autoportret)
Imię i nazwisko	Morton Livingston Schamberg
Data i miejsce urodzenia	15 października 1881 Filadelfia
Data i miejsce śmierci	13 października 1918 Filadelfia
Dziedzina sztuki	Malarstwo
Epoka	Precyzjonizm, dadaizm
Ważne dzieła
God

Morton Livingston Schamberg (ur. 15 października 1881 w Filadelfii, zm. 13 października 1918 tamże) – amerykański malarz, rzeźbiarz i fotograf, przedstawiciel precyzjonizmu.

Życiorys

Morton Schamberg był pierwszym malarzem, który użył obrazów z dziedziny przemysłu i mechaniki jako podstawy sztuki geometrycznej, która na początku XX w. rozwinęła się w styl zwany precyzjonizmem.

W latach 1899–1903 studiował architekturę na University of Philadelphia, a następnie malarstwo pod kierunkiem Williama Chase’a na Pennsylvania Academy of the Fine Arts. Po jej ukończeniu w 1906 wyjechał wraz z przyjacielem Charlesem Sheelerem do Paryża. Na początku 1909 zetknął się ze sztuką Paula Cézanne’a, Vincenta van Gogha, Henriego Matisse’a, Pabla Picassa i Georges’a Braque’a, co wywarło głęboki wpływ na jego dalszy rozwój. Po powrocie do Filadelfii założył z Charlesem Sheelerem studio fotograficzne, z którego obaj się utrzymywali.

W latach 1910–1912 Schamberg zaczął włączać do swojej sztuki elementy kubizmu. W 1913 wziął udział w wystawie Armory Show. Zapoznał się wówczas z pracami artystów reprezentujących Szkołę z Puteaux: Alberta Gleizesa, Jacques’a Villona i Jeana Metzingera. Pod ich wpływem porzucił w większej części naturalistyczną kolorystykę i zaczął stosować rozbijanie formy na mniejsze fragmenty. Powstała wówczas seria figuratywnych obrazów, tzw. Geometric Patterns (wzorce geometryczne), a po nich krajobrazy, zbudowane z pryzmatycznych plaszczyzn w kolorze niebieskim, różowym, żółtym i zielonym, pogrupowanych w charakterystycznych kombinacjach i zestawieniach.

Ok. 1916 jego styl zmienił się radykalnie, artysta większy nacisk położył na linię i strukturę. Podzielał dążenie dadaistów do technologii, podkreślał formalne piękno maszyn. Wywarł wpływ na innych malarzy, w tym Charlesa Sheelera, Charlesa Demutha i Elsie Driggs, którzy przejęli jego mechaniczną tematykę do swoich prac.

Dał się szerzej poznać w 1918 dzięki rzeźbie God, jednej z pierwszych przykładów rzeźby dadaistycznej w Stanach Zjednoczonych. Była ona wykonana z syfonu zamontowanego na skrzynce uciosowej i symbolizowała uwielbienie Amerykanów dla maszyny.

Schamberg zmarł podczas epidemii grypy w Filadelfii w 1918.

• 

  Figure, 1913

• 

  Machine Form, 1916

• 

  Painting IV (Mechanical Abstraction), 1916

• 

  Painting VIII (Mechanical Abstraction), 1916

Bibliografia

• Susanna Partsch: Art News 1918. W: The Prestel Dictionary of Art and Artists in the 20th Century. Munich, London, New York: Prestel, 2000, s. 286. ISBN 3-7913-2325-3. (ang.)
• Jean-Louis (wyd.) Ferrier, Walter D. Glanze (tłum.): Art of Our Century – The Story of Western Art 1900 to the Present. Harlow, Essex: Longman Group UK Ltd., 1989, s. 185. ISBN 0-582-00037-8. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Philadelphia Museum of Art: Morton Livingston Schamberg (ang.). [dostęp 2011-05-22].
• The James A. Michener Art Museum: Morton Livingston Schamberg (ang.). [dostęp 2011-05-22].