Morze Egejskie

Morze Egejskie

Obraz satelitarny Morza Egejskiego
Kontynent	Europa i Azja
Państwa	Grecja  Turcja
Powierzchnia	196 350 km²
Średnia głębokość	377 m
Największa głębia	2529 m
Zasolenie	od 33 do 39‰
Temperatura	w zimie 11 do 16 °C w lecie 22 do 25 °C
Wyspy	Cyklady, Dodekanez, Sporady i wiele innych
Położenie na mapie Grecji Morze Egejskie
39°N 25°E/39,000000 25,000000

Morze Egejskie (ang. Aegean Sea, gr. Αιγαίο Πέλαγος – Egeo Pelagos, łac. Mare Aegeum, tr. Ege Denizi) – morze wewnątrzkontynentalne we wschodniej części Morza Śródziemnego, położone między Półwyspem Bałkańskim, Azją Mniejszą a wyspami Kretą, Karpatos i Rodos. Poprzez cieśninę Dardanele łączy się z Morzem Marmara i Morzem Czarnym, a przez Kanał Koryncki z Morzem Jońskim.

Geografia

Topografia^[1]

Linia brzegowa tego morza jest bardzo rozwinięta (liczne półwyspy i zatoki), a na powierzchnię urozmaicają Wyspy Egejskie – archipelagi Cyklad, Dodekanezu, Sporadów Północnych, pojedyncze wyspy: Eubea, Chios, Limnos, Lesbos, Samotraka, Imroz i inne. Dodatkowo wewnątrz wyróżniono trzy akweny: Morze Trackie na północy, Morze Mirtejskie i Kreteńskie na południu. Pod względem budowy geologicznej Morze Egejskie leży na obszarze płyty tektonicznej (mikropłyty) egejskiej. Występuje wiele rowów (m.in. Kreteński, Anatolijski) i basenów. Czynne 2 wulkany: Kajmeni (na wyspie Santoryn) i Nisiros.

Informacje ogólne

• długość: 649 km
• szerokość: 320 km
• duże porty morskie: Pireus, Saloniki, Eleusis (Grecja), Izmir (Turcja)
• główne rzeki uchodzące do Morza: Wardar, Struma, Marica, Menderes
• zasoby geologiczne: bogate złoża gazu ziemnego, nieeksploatowane.
• temperatura wód powierzchniowych: lato 22–25 °C, zima 12–15,5 °C
• zasolenie 38–39‰

Przynależność polityczna

Obszar Morza Egejskiego podzielony jest pomiędzy Grecję i Turcję. Pomiędzy tymi państwami istnieje poważny spór dotyczący zarówno przynależności państwowej niektórych wysp Morza Egejskiego (powstały wskutek pewnych nieścisłości w traktatach międzynarodowych z początku XX w.), jak i interpretacji przepisów prawa międzynarodowego dotyczących zasięgu wód terytorialnych i szelfu kontynentalnego i związanych z tym praw do eksploatacji zasobów ekonomicznych morza (Turcja m.in. sprzeciwia się poszerzeniu przez Grecję pasa wód terytorialnych do 10 mil morskich)^[2]. Spór ten jest jednym z czynników wpływających na pojawianie się napięć w stosunkach grecko-tureckich, w jego trakcie dochodziło do szeregu incydentów międzynarodowych, niekiedy skutkujących ofiarami w ludziach^[3].

Miasta nad Morzem Egejskim^[4]

• Wolos
• Dimini
• Sesklo
• Agnia
• Pinkates
• Kala
• Nera
• Marathos
• Velanidia
• Chania
• Anakazis
• Koropi
• Afissos
• Kalamos
• Argalasti
• Chorto
• Lavkos
• Milina
• Alatas
• Palatio
• Trikeri
• Korfalki
• Almiros
• Platanos
• Amaloapoli
• Sourpi
• Limnos
• Izmir
• Chlos
• Ateny
• Rodos
• Kos
• Saloniki
• Kawala

Fauna

Port w Heraklion nad Morzem Egejskim, Grecja

W morzu poławia się makrele i sardynki, krewetki, gąbki. Morze Egejskie zamieszkuje około 35 gatunków rekinów^[5].

Etymologia

Pochodzenie nazwy jest najczęściej wiązane z postacią Egeusza, mitycznego króla Aten.

Zobacz też

• kultura egejska
• Wyspy Egejskie

Przypisy