Morze Litorynowe

Morze Litorynowe 5000 lat p.n.e.

Morze Litorynowe – czwarta faza rozwoju Bałtyku; po niej morze to przybrało dzisiejszy wygląd i charakter. Powstało, gdy wskutek dalszego ocieplenia klimatu lądolód skandynawski stopniał do końca (ok. 5,5 tys. lat temu). Poziom wód podniósł się wtedy na tyle, że dotychczasowe Jezioro Ancylusowe uzyskało ponownie połączenie z Morzem Północnym, stając się znów akwenem morskim. Napływ wód oceanicznych spowodował wzrost zasolenia i rozwój fauny słonowodnej. Jednym z typowych jej przedstawicieli był ślimak pobrzeżka (Littorina littorea), od którego morze wzięło swą nazwę. W rezultacie tej kolejnej transgresji Morze Litorynowe zwiększyło swą powierzchnię, czego dowodem są do dziś obecne na jego dnie zalane wówczas doliny i torfowiska. Temperatura u południowych brzegów Bałtyku była o 2-3 °C wyższa od dzisiejszej, był to najcieplejszy okres w historii Bałtyku. Linia brzegowa była silnie rozwinięta; współczesny kształt Morza Bałtyckiego jest wypadkową kształtu ówczesnego i zmian abrazyjnych, które dokonały się do dnia dzisiejszego. Etap Morza Litorynowego zakończył się około 4 tysięcy lat temu, kiedy cieśniny duńskie uległy znacznemu przewężeniu, ograniczając dopływ wód słonych z Morza Północnego. Zasolenie wód się wyraźnie zmniejszyło; takim słonawym akwenem morskim jest Bałtyk do dnia dzisiejszego. Obecne stadium rozwoju Bałtyku określane jest czasem mianem Morza Mya[1].

Przypisy

  1. Szymon Uścinowicz: Jak zmieniał się Bałtyk. Państwowy Instytut Geologiczny. [dostęp 2013-06-08].

Media użyte na tej stronie

Baltic History 5000-BC.svg
The Littorina Sea, ca 7 000 years before present (5 000 BC). Shows post-glacial rebound and shore displacement of the Baltic Sea.