Mosina

Mosina
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Urząd Miasta i Gminy
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

poznański

Gmina

Mosina

Data założenia

przed 1247

Prawa miejskie

przed 1302

Burmistrz

Wakat

Powierzchnia

13,78[1] km²

Wysokość

60 - 132 m n.p.m.

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


13 762[2]
997,6 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 61

Kod pocztowy

62-050

Tablice rejestracyjne

PZ i POZ

Położenie na mapie gminy Mosina
Mapa konturowa gminy Mosina, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Mosina”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Mosina”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Mosina”
Ziemia52°14′48″N 16°50′42″E/52,246667 16,845000
TERC (TERYT)

3021104

SIMC

0971057

Urząd miejski
pl. 20 Października 1
62-050 Mosina
Strona internetowa

Mosina (niem. Moschin) – miasto w środkowej części województwa wielkopolskiego, w powiecie poznańskim, położone 22 km na południe od Poznania, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mosina.

Miasto królewskie należące do starostwa mosińskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 31 grudnia 2017 miasto liczyło 13 762 mieszkańców[2].

Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego wyrazu moszyna, którego używano na określenie miejsca zarośniętego mchem[4].

Historia

Zabudowa centrum Mosiny
Dawna synagoga z ok. 1876, obecnie galeria miejska i izba muzealna
Mosina, Dwór Budzyńskich

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach pochodzących z 1247 roku. Z 1302 roku pochodzi z kolei najstarszy dokument wymieniający Mosinę jako miasto. Data samej lokacji pozostaje nieznana, doszło do niej jednak z pewnością wskutek starań ówczesnego właściciela, wojewody kaliskiego, Mikołaja Przedpełkowica z rodu Łodziów – być może doszło do niej jeszcze za panowania Przemysła II[5].

Prawa miejskie zostały potwierdzone przez króla Władysława Jagiełłę w roku 1429. Z tą miejscowością związał się ród Mosińskich. Starostą był tu Piotr Bniński (Piotr z Bnina) herbu Łodzia (1390–1448) – kasztelan gnieźnieński (1428–1437), podróżnik. Potem syn jego Maciej Mosiński (zm. 1492–1493), był starostą generalnym Wielkopolski (1475) i wojewodą poznańskim (1477) oraz kaliskim (1476) przyjął nazwisko od miejscowości Mosina. W czasie wojny trzynastoletniej Mosina wystawiła w 1458 roku 4 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku[6]. Tu przebywały wojska hetmana Stefana Czarneckiego w 1660 r. W 1848 r. była siedzibą władz Rzeczypospolitej Mosińskiej.

9 września 1939 roku Mosina została zajęta przez wojska niemieckie. Rozpoczęły się represje, pierwsze aresztowania miały miejsce pomiędzy 17 a 18 września 1939. Część mieszkańców miasta była przetrzymywana w bożnicy (współcześnie Izba Muzealna), a następnie wybierano spośród nich zakładników i kierowano ich przed sądy doraźne (niem. Standgericht) policji bezpieczeństwa. Dla zachowania pozorów egzekucję poprzedziło „postępowanie sądowe” stanowiące parodię procesu sądowego[7], trwającego nie dłużej jak kilkanaście minut i ograniczonego jedynie do sprawdzenia personaliów i wysłuchania opinii miejscowych Niemców na temat „antyniemieckiej postawy” i działalności podsądnych[7]. W wyniku wydanych przez sąd doraźny wyroków śmierci 15 osób rozstrzelano publicznie na rynku 20 października 1939 roku. W czasie okupacji niemieckiej z miasta wysiedlono 57 rodzin (225 osób), aresztowano i umieszczono w obozach zagłady dalsze 513 osób (w tym 58 dzieci z Mosiny). Dzieci zostały wywiezione do rejencji łódzkiej i umieszczone w obozie koncentracyjnym dla dzieci w Łodzi[8]. W lasach okalających miasto w latach 1940–1943 dokonano licznych egzekucji ludności cywilnej. Terror i prześladowania okupanta niemieckiego spowodowały narastanie oporu społecznego – w Mosinie działały grupy bojowe Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, Związku Odwetu oraz harcerskich Szarych Szeregów. Armia Czerwona zajęła Mosinę w dniu 25 stycznia 1945 roku.

Obecnie gmina inwestuje w budownictwo wielorodzinne. We wsi Krosno rozbudowane zostało Osiedle TBS oraz budowane są nowe osiedla: Osiedle Słoneczne, Osiedle Miodowe, Osiedle Olszynka, Osiedle Harmonia i Osiedle Morena.

Oświata

  • Przedszkole nr 2 „Wesołe Skrzaty” w Mosinie, ul. Powstańców Wielkopolskich 1
  • Przedszkole nr 3 Integracyjne w Mosinie, ul. Topolowa 6
  • Przedszkole nr 4 w Mosinie, ul. Kasprowicza 28
  • Publiczne Przedszkole „Słoneczko” w Rogalinku, ul. Kościelna 3
  • Przedszkole Niepubliczne im. Janka Wędrowniczka w Mosinie, ul. Szkolna 2
  • Niepubliczne Przedszkole "Na bosaka" w Dymaczewie Starym, ul. Szkolna 4[9]
  • Prywatne Przedszkole „Koniczynka” w Mosinie, ul. Leszczyńska 27[10]
  • Prywatne Przedszkole „Happy House” w Czapurach, ul. Poznańska 18
  • Szkoła Podstawowa nr 1 w Mosinie, ul. Szkolna 1
  • Szkoła Podstawowa nr 2 w Mosinie, ul. Sowiniecka 75
  • Szkoła Podstawowa w Pecnej, ul. Szkolna 19
  • Szkoła Podstawowa „Pod Lipami” w Krosinku, ul. Wiejska 43
  • Szkoła Podstawowa im. Adama Wodziczki w Rogalinku, ul. Poznańska 19
  • Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Czapurach, ul. Poznańska 78
  • Szkoła Podstawowa w Daszewicach ul. Szkolna 16
  • Zespół Szkół w Krośnie, ul. Główna 42
  • Zespół Szkół w Rogalinie, ul. Poznańska 2
  • Zespół Szkół im. Adama Wodziczki w Mosinie, ul. Topolowa 2
  • Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Mosinie, ul. Kościelna 2
  • Leader School Nowoczesne Metody Nauczania w Mosinie, pl. 20 Października 2

Atrakcje turystyczne

Pomnik eleganta z Mosiny
  • Kościół pw. św. Mikołaja zbudowany w 1953–1954 na fundamentach wcześniejszego
  • galeria miejska i izba muzealna w budynku dawnej synagogi z około 1876 roku
  • średniowieczny rynek w kształcie czworoboku, z wychodzącymi zeń uliczkami
  • zabudowa miejska z XIX w.
  • pomnik „eleganta z Mosiny”
  • Wielkopolski Park Narodowy i Rogaliński Park Krajobrazowy
  • najwyższą budowlą w mieście jest 150-metrowy komin byłej Fabryki Mebli. Budowla służy dla transmisji dalekiej i lokalnej sygnałów komunikacji telefonicznej i radiowej. Obiekt jest widoczny z dużych odległości.
  • wieża widokowa w Pożegowie
  • Dwór Budzyńskich (w dawniej wsi Budzyń, włączonej do Mosiny)
  • szlak turystyczny niebieski szlak turystyczny Iłowiec – Otusz[11][12]

Mosina jest także punktem startowym Drogi Dobroci[13] jednego z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych, utworzonych z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie[14][15].

Szczególną atrakcją Darmowy Rower Małomiasteczkowy, czyli bezpłatne rowery miejskie, z który każdy może korzystać. Inauguracja tej inicjatywy, pionierskiej w Polsce, miała miejsce we wrześniu 2021 roku podczas festiwalu "Sztukodzielnia".[16] W październiku do tej inicjatywy dołączyło sąsiednie miasto Puszczykowo[17].

Komunikacja

Przez Mosinę przebiegają drogi wojewódzkie nr 430 i 431. Znajduje się tu również stacja kolejowa Mosina linii kolejowej nr 271 Wrocław GłównyPoznań Główny oraz nieczynny przystanek Mosina Pożegowo linii kolejowej nr 361 PuszczykówkoOsowa Góra. Do Mosiny można także dojechać autobusem linii 651 podlegającej poznańskiemu ZTM-owi.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Mosiny w 2014 roku[18].


Piramida wieku Mosina.png

Sport

W Mosinie działa klub sportowy KS 1920 Mosina:

  • Sekcja piłki nożnej w sezonie 2008/2009 występowała w 4 lidze
  • Sekcja futsalowa w sezonie 2008/2009 występowała w 1 lidze

7 czerwca 2018 powstał klub piłki ręcznej KS IDMAR Jedynka Mosina[19], posiadający tylko drużynę młodzików, występującą w Wielkopolskiej Lidze Młodzików (grupa A). Klub posługuje się barwami niebiesko-biało-czerwonymi, a swoją nazwę zawdzięcza sponsorowi IDMAR oraz Szkole Podstawowej nr 1 w Mosinie, z której pochodzi większość obecnych zawodników. Mecze rozgrywane są w Hali Sportowej OSiR Mosina[20].

Prasa

  • Gazeta Mosińsko-Puszczykowska” – miesięcznik ukazujący się od 2006, o nakładzie do 3000 egz.[21]
  • „Fakty Mosińsko-Puszczykowskie”- miesięcznik ukazujący się od maja 2002 roku o nakładzie do 4.000 egz. Gazeta bezpłatna kolportowana w ok. 70 punktach na terenie gmin Mosina, Puszczykowo, Brodnica, Stęszew.

Wspólnoty wyznaniowe

Miasta partnerskie

Zobacz też

  • Cmentarz żydowski w Mosinie

Przypisy

  1. Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14].
  2. a b Liczba i płeć mieszkańców Mosiny; GUS, 31.XII.2017. polskawliczbach.pl [dostęp: 2018-11-16]
  3. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
  4. Historia Mosiny. mosina.pl. [dostęp 2009-05-08].
  5. Zbyszko Górczak: Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce (do 1314 r.), Poznań 2002, s. 110.
  6. Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.
  7. a b Zbrodnie Wehrmachtu w Wielkopolsce w okresie zarządu wojskowego (1 września – 25 października 1939). Kalisz: Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi, Instytut Pamięci Narodowej, 1986, s. 165.
  8. „Dzieci polskie oskarżają”, Józef Wnuk, Helena Radomska-Strzemecka, PA, Warszawa 1961
  9. Niepubliczne Przedszkole "Na bosaka" [dostęp 2021-08-29] (pol.).
  10. Przedszkole Koniczynka [dostęp 2020-06-29] (pol.).
  11. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Znakowane szlaki piesze w województwie wielkopolskim.
  12. Paweł Anders, Wielkopolski Park Narodowy, s. 58, ISBN 83-85811-71-0.
  13. Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [dostęp 2021-11-11] (pol.).
  14. Sylwia Ufnalska, O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie, Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
  15. Barbara Miczko-Malcher, Spotkania z kulturą - 7.11.2021, radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).
  16. Redakcja Gazety Mosińsko-Puszczykowskiej: W Mosinie ruszył Darmowy Rower Małomiasteczkowy (DROOM). Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 2021-09-16. [dostęp 2021-11-09]. (pol.).
  17. Redakcja Gazety Mosińsko-Puszczykowskiej: Darmowe rowery dostępne Puszczykowie. Wzrasta zainteresowanie projektem DrooM. Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 2021-10-25. [dostęp 2021-11-09]. (pol.).
  18. Mosina polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
  19. Jedynka IDMAR Mosina w bazie ZPRP. Związek Piłki Ręcznej w Polsce. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).
  20. Klub Piłki Ręcznej. sp1mosina.edu.pl. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).
  21. Encyklopedia SDP. [zarchiwizowane z tego adresu].
  22. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-24].
  23. a b Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Mosinie. [dostęp 2014-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 października 2014)].


Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Poznań County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poznań County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 52.69 N
  • S: 52.14 N
  • W: 16.43 E
  • E: 17.41 E
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
Mosina Dwór Budzyńskich.jpg
Autor: Robert Rydwelski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mosina Dwór Budzyńskich
Mosina City Center.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centrum Mosiny.
Piramida wieku Mosina.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Mosiny, 2014
POL Mosina flag.svg
Flaga gminy Mosina.
Mosina (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Mosina, Polska
Elegant z Mosiny (1).jpg
Autor: Nostrix, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik eleganta z Mosiny (w Mosinie)
Mosina urzad.jpg
Autor: Mateusz.woźniak, Licencja: CC BY 3.0
Urząd Miasta w Mosinie