Moskole

Moskole – placki z mąki owsianej lub jęczmiennej, pieczone na rozgrzanej blasze, pospolita potrawa górali północnej strefy Zachodnich Karpat. Znane pod tą nazwą głównie na Żywiecczyźnie, Orawie, Podhalu i Spiszu^[1]. Robiono je z ciasta przaśnego (tj. niezakwaszonego i niesolonego), pieczono bez użycia tłuszczu^[1]. Spożywano samodzielnie lub z dodatkiem kwaśnicy, kapusty, a w sezonie na szałasie popijając żętycą.

Aktualnie (XXI w.) moskole ziemniaczane promowane są jako potrawa regionalnej kuchni podhalańskiej^[2].

W kuchni góralskiej moskole na kuchennej blasze powszechnie pieczone były do lat 60. ubiegłego stulecia. Obecnie podawane są jako danie regionalne w podhalańskich restauracjach – również wypiekane na patelni. W wielu góralskich domach nadal używa się jednak metody pieczenia na rozgrzanej blasze pieca kuchennego. Wielu górali twierdzi, że Ik smacek jest wtej inksy i grzecniy łoskoce gymbe, bo dobrze wyklepany moskol mo siy wysusyć, a nie upiyc.

Podstawowymi składnikami do wyrobu moskoli są: ugotowane i utłuczone ziemniaki, mąka i woda, sól kuchenna, czasami jajko (początkowo pieczono też moskole z mąki owsianej oraz żytniej. Były one ościste i twarde. Ziemniaczane zaczęto piec później). Zagniecione ciasto formuje się w placki o średnicy około 6 – 10 cm i grubości od 1 do 3 cm. Są też wersje moskola czysto ziemniaczanego lub mącznego tzw. moskol spiski (wtedy dodaje się sody oczyszczonej lub proszku do pieczenia). Do moskola spiskiego używano też mąki kukurydzianej.

Placek „moskol” został wpisany 25 sierpnia 2011 na Listę produktów tradycyjnych polskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy” w województwie małopolskim^[2]. Według oficjalnej specyfikacji upieczony placek ma grubość ok. 1 cm, szerokość 7-25 cm i długość 10-40 cm^[2]. Moskole podaje się z masłem, bryndzą i wędzoną słoniną^[2].

W kulturze popularnej

O moskolu owsianym ułożono przyśpiewkę.
Moskolicku łowsiany na blasce piecony
jesceś nie upiecony, juzześ łobrymbiony.^[2]

Przypisy