Most św. Macieja

Most św. Macieja

Poprzednie nazwy	Matthias Brücke
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Podstawowe dane
Przeszkoda	Kanał Jazu Macieja
Długość	15,75 m
Szerokość: • całkowita • jezdni • chodników	7,5 m 3,5 m 2 x 2 m
Liczba przęseł	1
Rozpiętość przęseł	15,15
Data budowy	1880
Data odbudowy	1967
Data remontu	2007
Plan
Położenie na mapie Wrocławia Most św. Macieja
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Most św. Macieja
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Most św. Macieja
51°06′52″N 17°02′12″E/51,114444 17,036667

Most św. Macieja (Matthias Brücke^[1]) – most położony we Wrocławiu, łączący wyspę Tamka (inaczej: Wyspę Świętego Macieja) ze Starym Miastem. Jest to jedyne stałe połączenie z lądem dla tej wyspy. Most stanowi przeprawę nad rzeką Odrą, a dokładniej nad jej ramieniem bocznym nazywanym Kanałem Jazu Macieja, przepływającym na południe od wyspy^[a].

Pierwszy most w tym miejscu był mostem drewnianym. Jego powstanie wiązało się z budową i funkcjonowaniem w tym miejscu młynów wodnych. Pierwszy młyn zlokalizowany był na wyspie – młyn św. Macieja. O jego istnieniu wzmiankowano już w roku 1254. Później powstał drugi młyn, a w 1539 roku nowy wodociąg^[b]. Kolejny most wybudowano w 1880 r.^[1][2], natomiast żelazny most św. Macieja został wybudowany w latach 1905-1907, później przebudowany w 1967 roku, a w 2007 gruntownie odremontowany wraz z przylegającymi nabrzeżami rzeki. W miejscu zlikwidowanych młynów^[c], w przebudowanych rynnach roboczych, istniało przęsło, jedno z trzech, Jazu św. Macieja, o zamknięciach kozłowo-iglicowych^[d], wchodzącym w skład Piaskowego Stopnia Wodnego. Po zwiększeniu w 1959 roku piętrzenia na Mieszczańskim Stopniu Wodnym, kozły zostały zdemontowane, a z dawnych budowli pozostał most i umocnione brzegi rzeki^[3].

Północny przyczółek mostu położony jest na wyspie Tamka, na prawym brzegu kanału, natomiast południowy leży przy terenie Starego Miasta, na lewym brzegu kanału. Tu ulica biegnąca przez most łączy się z ulicą Grodzką i przebiegającą z południa na północ ulicą Szewską. W latach 30. XX wieku istniały plany poprowadzenia z ulicy Szewskiej przez Most św. Macieja i dalej przez wyspy Śródmiejskiego Węzła Wodnego nowej trasy, lecz nigdy nie zostały zrealizowane^[3]. Sama ulica biegnąca przez most na wyspę nie ma odrębnej nazwy; nadano jej nazwę taką jak wyspie czyli Tamka, i takie adresy obowiązują dla dwóch budynków zlokalizowanych na wyspie.

Długość mostu wynosi 15,75 m, a szerokość 7,5 m, na którą składają się: jezdnia o szerokości 3,5 m i dwa chodniki po 2 m szerokości każdy. Most został wykonany w konstrukcji stalowej, przy zastosowaniu technologii połączeń spawanych, jako belka swobodnie podparta, jednoprzęsłowa^[2]. Elementami nośnymi są trzy dźwigary główne – blachownice o zmiennej sztywności^[e]. Jako stężenia poprzeczne dźwigarów zastosowano belki dwuteowe umieszczone w połowie rozpiętości mostu i na skrajach^[3]. Nawierzchnia jezdni została wykonana z kostki granitowej^[2]. Rozpiętość mostu w świetle łożysk wynosi 15,15 m, a w świetle kanału, tzn. między ścianami przyczółków, 14,65 m. Most oparty jest na przyczółkach betonowych z okładziną kamienną, za pośrednictwem łożysk płaskich i betonowej ławy podłożyskowej. Balustrady pomostu wykonano z płaskowników, pochwyt z ceownika, natomiast przyczółki zwieńczone są balustradami kamiennymi z piaskowca i granitowymi nakrywami ozdobione neogotyckim ornamentem. Na przyczółkach mostu znajdują się również nieduże tarasy widokowe^[3].

Uwagi

Przypisy

Zobacz też

• Wrocławskie mosty i kładki
• Tamka
• Kanał Jazu Macieja
• Jaz św. Macieja

Linki zewnętrzne

• Most św. Macieja na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2010-01-27)
• Most św. Macieja w Wikimapii (dostęp 2010-01-27)